Konservatorët e Evropës janë në ekstazë. Partia Popullore Evropiane (EPP) shënoi një fitore të qartë në zgjedhjet e Parlamentit Evropian të së dielës, duke forcuar kontrollin e saj në parlament, edhe pse grupet e ekstremit të djathtë arritën fitime të mëdha në gjithë bllokun.
Forca e qendrës së djathtë është në rrugën e duhur për të pasur rreth 184 ligjvënës në Parlament, një e katërta e 720 ligjvënësve në gjysmëcikël, sipas të dhënave të përkohshme. Është e vetmja parti centriste që është rritur në këto zgjedhje: Socialistët dhe Demokratët e qendrës së majtë (S&D) mbetën të qëndrueshme, ndërsa grupi liberal, Reneë Europe u shkatërrua.
Nga pozicioni i saj i pushtetit, PPE është në pozitat më të mira për të përcaktuar politikën e BE-së, duke e anuar axhendën djathtas.
“Ne jemi partia e industrisë, ne jemi partia e zonave rurale, ne jemi partia e fermerëve të Evropës”, tha së fundmi për POLITICO Manfred Weber, kreu i Grupit PPE në Parlament.
Ndërsa EPP mund të bashkohet edhe një herë në një koalicion të madh me socialistët dhe liberalët, ajo gjithashtu mund të negociojë një marrëdhënie pune për disa çështje me partitë më të djathta, nëse mund ta bëjë këtë pa i larguar aleatët e saj centristë.
E djathta ekstreme fiton terren
Siç parashikuan sondazhet, forcat e së djathtës ekstreme arritën fitime të mëdha në gjithë bllokun. Në Francë, Rally National e Marine Le Pen mori gati një të tretën e votave, duke u forcuar si grupi kryesor ultra-nacionalist në Parlamentin e ardhshëm. Vëllezërit e Italisë së kryeministrja italiane Giorgia Meloni u rritën në mënyrë të ngjashme, me më shumë se një të katërtën e votuesve që mbështesin grupin.
Dy grupet në Parlamentin Evropian në të djathtën më të largët të spektrit, Konservatorët dhe Reformistët Evropianë (ECR) dhe grupi Identiteti dhe Demokracia (ID), do kontrollojnë 131 vende në parlament. Kjo nuk përfshin 15 ligjvënësit e Alternativës për Gjermaninë, 10 përfaqësuesit e partisë Fidesz të kryeministrit hungarez Viktor Orbán, 6 që i përkasin partisë së Konfederatës së Polonisë, ose 3 anëtarët e partisë pro-Kremlinit të Bullgarisë, Rilindja.
Përparimi i Melonit në Itali e ka zbehur Ligën e Mateo Salvinit; dikur partia kryesore brenda grupit Identitet dhe Demokraci, ajo humbi dy të tretat e vendeve të saj të dielën. Në Spanjë, partia Vox u minua në mënyrë të ngjashme nga The Party is Over, një parti e re e udhëhequr nga personaliteti i internetit i ekstremit të djathtë Alvise Pérez. Ky grup i ri siguroi tre vende që mund t’i kishin shkuar Vox, i cili dyfishoi përfaqësimin e tij dhe do ketë gjashtë ligjvënës në Bruksel gjatë mandatit të ardhshëm.
Nëse e djathta ekstreme do formonte një grup të vetëm, ajo do ishte forca e dytë më e madhe në Parlament, pas Partisë Popullore Evropiane tradicionalisht dominuese. Rivalitetet dhe mosmarrëveshjet brenda radhëve të saj e bëjnë këtë skenar të pamundur, por madhësia e tij megjithatë do ushtrojë presion të drejtë mbi politikën e BE-së.
Rruga e vështirë e Von der Leyen drejt fitores
Rezultatet e së dielës sugjerojnë se presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka një mundësi të mirë për të mbetur në detyrë, por jo të sigurt.
Nëse ajo fiton mbështetjen e krerëve kombëtarë të BE-së, asaj do t’i duhet që Parlamenti të konfirmojë kandidaturën e saj. Në vitin 2019, ajo u zgjodh me votat e EPP, S&D dhe Reneë Europe. I njëjti koalicion, në parim, mund t’i sigurojë asaj një shumicë tjetër.
Ajo do duhet të numërojë me kujdes numrat sepse votimi për kandidaturën e saj është i fshehtë. Herën e fundit që ajo kërkoi mbështetjen e Parlamentit, pesë vjet më parë, ajo teorikisht mund të llogariste mbështetjen e 440 ligjvënësve që i përkisnin tre grupeve të qendrës, por mori vetëm 383 vota.
Këtë herë, të tre grupet do përbëjnë më shumë se 400 nga 720 ligjvënës të gjysmëciklit. Kjo duhet të jetë e mjaftueshme nëse të gjithë anëtarët e tyre votojnë për të, por nuk është e sigurt që do ta votojnë të gjithë: Madje disa parti PPE kanë thënë se nuk do e mbështesin atë.
Goditje për të Gjelbrit e Evropës
Pas pesë vitesh gjatë të cilave Brukseli e bëri Marrëveshjen e Gjelbër çështjen kryesore të saj, votuesit u kthyen kundër partive me prirje ekologjike dhe i nxorrën përfaqësuesit e tyre jashtë Parlamentit.
Humbjet më të mëdha të të Gjelbërve erdhën nga delegacionet që përfaqësonin Francën dhe Gjermaninë, të cilat kishin zënë gjysmën e forcës së lëvizjes në Parlament. Pavarësisht përparimeve të vogla në vende si Holanda dhe Danimarka, grupi do humbasë më shumë se një duzinë ligjvënësish, duke rënë në madhësi nga partia e katërt në partinë e gjashtë më të madhe në parlament.
Renew e Macron dështon të rinovohet
Grupi Renew Europe – shtylla e tretë e koalicionit të madh trepalësh që dominoi Parlamentin gjatë pesë viteve të fundit – u mposht të dielën.
Në Francë, partia e Emmanuel Macron u rrënua ndërsa votuesit shprehën zhgënjimin e tyre me qeverinë kombëtare duke votuar për të djathtën ekstreme. Filiali spanjoll i grupit, Ciudadanos, u zhduk fare: Shtatë vendet që kishte në Parlament u zhytën të gjitha në Partinë Popullore të qendrës së djathtë. Humbje u vunë re gjithashtu midis grupeve të lidhura me të në Rumani, Danimarkë dhe Estoni.
Me rreth 14 për qind të vendeve të Parlamentit, Reneë kaloi pjesën më të madhe të mandatit të mëparshëm duke vepruar si mbretbërësi. Tani, partia nuk ka gjasa të ketë aq pushtet për shkak të madhësisë së saj më të vogël – një zhvillim që është një lajm i keq për figura si Macron, i cili shpresonte ta përdorte atë për të nxitur vizionin e tij për Evropën në Bruksel.
Çfarë do të thotë kjo për udhëheqësit kombëtarë
Siç ndodh zakonisht gjatë zgjedhjeve të Parlamentit Evropian, qytetarët në të gjithë bllokun e përdorën votën e tyre si referendume de fakto për qeveritë e tyre kombëtare. Në Francë, fitorja dërrmuese e shënuar nga Rally National i ekstremit të djathtë provokoi presidentin Emmanuel Macron të reagojë duke shpërndarë Asamblenë Kombëtare dhe duke thirrur zgjedhje të parakohshme.
Ndërkohë që asnjë udhëheqës tjetër kombëtar nuk reagoi me një flakërim kaq dramatik, rezultatet negative për partitë qeverisëse në vende si Gjermania dhe Hungaria u interpretuan si goditje për krerët e tyre përkatës.
Në Danimarkë, socialdemokratët e kryeministres Mette Frederiksen ruajtën vendet e tyre në një votim që u hodh si një referendum mbi trajtimin e emigracionit nga qeveria e saj qendrore.
Në Spanjë, një përpjekje për t’i paraqitur zgjedhjet si një plebishit për kryeministrin Pedro Sánchez dështoi: Partia e tij Socialiste pothuajse u lidh me Partinë Popullore të qendrës së djathtë, duke minuar përpjekjen e konservatorëve për të përdorur rezultatet për të rrëzuar koalicionin e qeverisë së tij të pakicës.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Politico
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
