Armenia do largohet nga Organizata e Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) e udhëhequr nga Rusia, tha kryeministri Nikol Pashinyan në parlament të mërkurën. Jerevani po kërkon të përmirësojë lidhjet me fuqitë perëndimore në mes të marrëdhënieve të tensionuara me Moskën.
Vendi i Kaukazit pa dalje në det ishte një nga anëtarët themelues të CSTO-së dhe ka qenë pjesë e aleancës ushtarake që nga viti 1992. Megjithatë, marrëdhëniet midis Jerevanit dhe bllokut janë përkeqësuar gjatë vitit të kaluar, me Armeninë që akuzon CSTO-në se nuk ndaloi fqinjin e saj Azerbajxhanin nga rimarrja me forcë e rajonit të Nagorno-Karabakut.
Baku mori efektivisht kontrollin mbi rajonin e diskutuar prej kohësh në shtator 2023 dhe në shkurt 2024, Pashinyan tha se kombi i tij kishte pezulluar anëtarësimin e tij në CSTO, duke deklaruar se “në rastin e Armenisë, traktati nuk është zbatuar”.
Gjatë një sesioni pyetje-përgjigje në parlament të mërkurën, Pashinyan e quajti edhe një herë CSTO-në një “aleancë flluskë” dhe akuzoi disa nga anëtarët e saj për “komplotimin e një lufte” kundër kombit të tij së bashku me Azerbajxhanin. Kur u shty më tej nga një ligjvënës nëse Jerevani do tërhiqej, kryeministri tha: “Ne do largohemi”.
Afati kohor i tërheqjes ende nuk është përcaktuar, vuri në dukje Pashinyan, duke shtuar: “Ne do të vendosim kur të dalim”. Kryeministri armen deklaroi gjithashtu se nuk dëshironte të bënte një njoftim të tillë para kohe dhe pohoi se Jerevani “nuk do të kthehet” në anëtarësimin e plotë në CSTO dhe se “nuk ka rrugë tjetër” përveç largimit.
Ministri i Jashtëm armen Ararat Mirzoyan sqaroi më vonë të mërkurën se Pashinyan nuk kishte folur për fillimin e procesit të tërheqjes nga CSTO-ja, por thjesht kishte thënë se kjo mund të ndodhë në të ardhmen.
Në fillim të majit, Jerevani kundërshtoi zyrtarisht të marrë pjesë në financimin e aleancës ushtarake deri në vitin 2024. Masa tërhoqi kritika nga Ministria e Jashtme ruse, e cila tha se të gjithë anëtarët duhet të ruajnë “disiplinën financiare” pavarësisht dëshirës së tyre për të “pezulluar” anëtarësimin e tyre.
Paqeruajtësit rusë u vendosën në rajonin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakut në vitin 2020, pasi Azerbajxhani rimori pjesë të zonës në një luftë të shkurtër me milicinë lokale armene. Pashinyan më vonë njohu sovranitetin e Bakut mbi provincën dhe argumentoi se humbja e saj kishte qenë prej kohësh e pashmangshme.
Deklarata e së mërkurës erdhi një ditë pasi SHBA dhe Armenia u zotuan të rrisin marrëdhëniet e tyre dypalëshe në një “partneritet strategjik”. Të dy vendet lëshuan një deklaratë të përbashkët të martën, duke thënë se Jerevani kërkon “bashkëpunim më të ngushtë me institucionet euroatlantike dhe Perëndimin”.
Qeveria e Pashinyan ka bërë gjithashtu hapa drejt Francës për teknologjinë ushtarake dhe thuhet se ka ofruar vendin e tij si një destinacion të mundshëm për azilkërkuesit e larguar nga Britania e Madhe.
