Kufiri Rusi-Estoni në Narva ka qenë prej kohësh një pikë ndezjeje për tensione
Menjëherë pas mesnate, disa burra të maskuar të hipur në varka filluan të heqin sinjalet e lundrimit portokalli në lumin Narva që ndan Estoninë nga Rusia – një rrjedhë uji që kufizon shtrirjen e NATO-s.
Edhe në fund të ditës është muzg në Evropën veriore në fund të majit, duke i lënë rojet kufitare ruse që po punonin për të hequr shënuesit qartësisht të dukshëm për autoritetet estoneze që vëzhgonin.
Pastaj përsëri, veprimet e Rusisë në orët e para të 23 majit nuk ishin menduar domosdoshmërisht të kryheshin nën mbulesën e errësirës; Estonia e mori atë si një sinjal të qartë të synimit për shtetet baltike dhe Perëndimin më gjerësisht.
Patrulla kufitare që heq ndihmëset e lundrimit në lumin Narva që ndan Estoninë nga Rusia
Incidenti u katalogua si një në një seri veprimesh që synojnë të provokojnë dhe destabilizojnë kombet që ndajnë një kufi prej 3,550 kilometrash me Rusinë dhe aleatin e saj Bjellorusinë.
Në përgjithësi, duke mos pasur parasysh sulmet konvencionale që mund të shkaktojnë reagimin e përbashkët të NATO-s, këto episode janë rritur në shpeshtësi që kur Rusia nisi luftën e saj në shkallë të plotë kundër Ukrainës në fillim të vitit 2022.
Kjo e vërtetë po e kthen gjithnjë e më shumë rajonin e Balltikut në një front të dytë në përplasjen e Perëndimit me Moskën.
“Rusia tashmë po bën dy luftëra,” tha presidenti i Finlandës Alexander Stubb në një forum të politikës së jashtme në Helsinki më 14 qershor.
“Njëra është një luftë kinetike, konvencionale në Ukrainë. Tjetra është një luftë hibride në Evropë dhe Perëndim me qëllim që të ndikojë në tonin e diskursit publik ose në një farë mënyre të tronditë ndjenjën tonë të sigurisë”.
Dërgimi i grupeve të emigrantëve që të mësyjnë kufijtë; bllokimi i sinjaleve GPS; rekrutimi i kriminelëve për vepra të vogla sabotimi: ata janë pjesë e një repertori në zgjerim të veprimeve të cituara nga vende që nga Finlanda, përmes shteteve baltike deri në Poloni dhe më gjerë, si të kalibruara për të shqetësuar qytetarët e tyre.
Secili komb ndan një histori të trazuar marrëdhëniesh me Moskën dhe të gjithë tani janë anëtarë të Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO).
Ata janë përgjigjur me plane për të përforcuar dhe përmirësuar kufirin lindor përmes 3.5 miliardë dollarëve të investuara dhe kanë kërkuar që sulmet hibride të jenë në rendin e ditës në samitin e NATO-s të muajit të ardhshëm në Uashington.
Ministria e Punëve të Jashtme ruse në Moskë nuk iu përgjigj një kërkese me email për koment mbi veprimtarinë e saj të mërkurën.
Vetëm në muajt e fundit, Finlanda dhe Suedia kanë pësuar shkelje të hapësirës ajrore, aeroplanë të shumtë tregtarë janë penguar të ulen në aeroporte të vogla për shkak të ndërhyrjes në sistemin global të pozicionimit, dhe Polonia ka arrestuar njerëz për vepra të supozuara sabotazhi kundër BE-së, të mbështetura nga Rusia.
Tymi i zi mbi një qendër tregtare të djegur në Varshavë më 15 maj. Polonia po heton aktet e sabotimit
Vënia në pikëpyetje e kufijve është një tjetër taktikë e përdorur mirë, duke pasur parasysh një kthesë moderne.
Kufiri rus në Narva ka qenë prej kohësh një pikë e nxehtë për tensionet me Estoninë, tensione që janë rritur që nga pushtimi i Ukrainës nga Moska. Këtë vit, Kremlini kufizoi trafikun për kalimin e urës kufitare vetëm për këmbësorët. Estonia po vëzhgon zonën për lëviszjen e dronëve dhe ka vendosur tabela që paralajmërojnë udhëtarët për përpjekjet e rekrutimit nga inteligjenca ruse.
Sipas qeverisë në Talin, është rënë dakord tradicionalisht me Moskën për vendndodhjen e shënuesve të lundrimit në lumë për të siguruar që anijet e peshkimit dhe ato për argëtim të mos shmangen aksidentalisht në territorin rus, por që që nga viti 2023, Rusia nuk ka dhënë pëlqimin e saj dhe nuk ka rënë dakord me vendndodhjen e rreth gjysmës së 250 bovave të planifikuara këtë vit.
Estonia kërkoi kthimin e shënuesve që u hoqën dhe tha se do vijonte të vendoste më shumë nëse Rusia nuk ofronte prova se vendndodhja e korsisë së transportit kishte ndryshuar. Është ende në pritje të një përgjigjeje.
Finlanda, Estonia, Letonia, Lituania dhe Polonia kanë një kufi të përbashkët me Rusinë që shtrihet në më shumë se 2300 kilometra; shtoni 1250 kilometrat e përbashkëta me Bjellorusinë, dhe kjo është më e gjatë se kufiri SHBA-Meksikë.
Që nga Lufta e Ftohtë, një korridor 100 kilometra që ndan Poloninë dhe Lituaninë i njohur si Hendeku Suëalki është konsideruar si një pikë strategjike në çdo skenar lufte. I vendosur midis Bjellorusisë dhe enklavës ruse të armatosur rëndë të Kaliningradit, është një territor që, nëse ndahet, do ndërpresë qasjen tokësore të shteteve baltike në pjesën tjetër të Evropës.
Është një cenueshmëri që është përdorur për të tronditur e shqetësuar Lituaninë. Në mars, presidenti i Bjellorusisë Alexander Lukashenko zbuloi një plan për të rrëmbyer Hendekun Suëalki dhe për ta mbyllur atë në Kaliningrad, në Balltik.
Duke pozuar me uniformë ushtarake me një qen të bardhë në prehër, Lukashenko u shfaq në mediat sociale duke biseduar me komandantët e tij të ushtrisë rreth planeve për rrëmbimin e tokës së Lituanisë dhe një pjese të Polonisë veriore.
Putin dhe Lukashenko në Pallatin e Pavarësisë në Minsk më 24 maj
Për ministrin e Jashtëm të Lituanisë, Gabrielius Landsbergis, në vend të dëshmive të një veprimtarie të afërt ushtarake, kjo tregon se Rusia “po përpiqet të përhapë frikë, pasiguri dhe dyshim për qëllimet e saj në Detin Baltik”.
Shtetet në fqinjësinë perëndimore të Rusisë – dikur republika sovjetike me detyrim, anëtarë të bllokut sovjetik ose vëzhgues të kujdesshëm – kanë qenë prej kohësh ndër më të ashprit kur vlerësojnë synimet e Moskës.
Duke u ndjerë të shfajësuar, ata i janë përgjigjur luftës në Ukrainë duke rritur buxhetet e mbrojtjes shumë mbi objektivin 2% të prodhimit ekonomik të NATO-s dhe duke ndërmarrë hapa drejt rekrutimit.
Rusia i ka denoncuar si provokime vendimet e Suedisë, me të cilën ndan një kufi detar, dhe të Finlandës për t’u thyer dekada të mospërfshirjes dhe për t’u bërë anëtare e NATO-s. Shtetet baltike po presin secila grupe luftarake të mirëarmatosura të NATO-s, në një rritje të ndjeshme të pranisë përpara të aleancës ushtarake pranë kufirit të Rusisë.
Të gjithë të interesuarit duhet të përballen me dezinformimin dhe të ndikojnë në operacione në nivele rekord.
Moska i portretizon në mënyrë rutinore shtetet baltike si luftënxitëse dhe rusofobe, dhe ka rekrutuar trollët dhe botet për të spamuar mediat sociale me përmbajtje dashakeqe, sipas shërbimeve të tyre të inteligjencës.
Aty ku gabimet gjuhësore në tekstet e dezinformimit përdoren për t’i bërë ato relativisht të lehta për t’u dalluar, ardhja e përhapur e inteligjencës artificiale e bën sfidën më të vështirë, ka paralajmëruar agjencia më e lartë e sigurisë kibernetike e Lituanisë.
Kremlini ka kërkuar të mobilizojë pakicat rusishtfolëse në Estoni dhe Letoni për të mbjellë ndarje të brendshme, kryesisht pa sukses, ndërsa në Poloni fokusi ka qenë në nxitjen e tensioneve midis vendasve dhe numrit të madh të ukrainasve që kërkuan strehim nga lufta.
Forcat e armatosura të Lituanisë ndërhynë me një mesazh në mediat sociale për të qetësuar popullatën në mars – “sot nuk do ketë luftë” – pasi qytetarëve iu afruan ushtarëve në publik dhe i pyetën se kur do të fillonte lufta dhe si të përgatiteshin për të.
Është pjesë e një modeli më të gjerë veprimesh që synojnë të mbjellin frikë dhe ankth, tha kryeministrja e Estonisë Kaja Kallas, e cila u vendos në një listë të kërkuar nga Kremlini këtë vit.
“Le të mos biem në grackën e frikësimit rus,” u tha ajo gazetarëve më 23 maj.
Rusia ka përdorur gjithashtu teknologjinë e ulët, duke dërguar emigrantë në zonat kufitare për të ushtruar presion mbi kontrollin kufitar dhe për të nxitur potencialisht mosmarrëveshje publike.
Është një strategji që filloi në vitin 2015, kur dhjetëra njerëz u shfaqën papritur në stacionet e largëta kufitare të Laponisë në Finlandë dhe Norvegji, në atë që autoritetet finlandeze më vonë përcaktuan se ishte një provë për të vlerësuar gatishmërinë.
Emigrantë në kufirin finlandez-rus vitin e kaluar, disa me biçikleta për fëmijë
Një krizë emigrimi shpërtheu në vitin 2021 në një shkallë më të madhe në Letoni, Lituani dhe Poloni, me sirianë dhe kombësi të tjera që fluturuan nga Lindja e Mesme në Bjellorusi. Të detyruar të kthehen nga rojet kufitare, disa ngrinë për vdekje në pyje.
Në vjeshtën e vitit të kaluar, emigrantët u rishfaqën në kufirin finlandez-rus, grupe burrash me biçikleta të rrënuara, disa madje edhe me biçikleta për fëmijë, duke bërë që Helsinki të mbyllte të gjitha vendkalimet rrugore. Kufiri mbetet i mbyllur.
Pengesat për ndalimin e hyrjes së emigrantëve po ngrihen në Finlandë, Letoni dhe Poloni, ndërsa Lituania ka përfunduar një gardh prej 500 kilometrash në kufirin e saj me Bjellorusinë. Vetëm Varshava planifikon të investojë rreth 2.5 miliardë dollarë në fortifikimin e kufirit, i cili do të mbronte vendin si nga pushtimi konvencional me tanke, ashtu edhe nga lufta kibernetike.
Fqinjët evropianë të Rusisë nga Norvegjia në Poloni po konsiderojnë ngritjen e një “muri dronesh” për të luftuar dronët rusë të vëzhgimit, për të gjurmuar emigracionin dhe për të penguar kontrabandën. Letonia dhe Lituania po planifikojnë të investojnë në “ushtritë e dronëve” këtë vit, si pjesë e përpjekjeve për të rritur prodhimin e industrisë vendase të mbrojtjes, me këtë të fundit që tani ofron për publikun kurse për përdorimin e dronëve.
Me kaq shumë investime, vendet e vijës së parë ankohen se nuk duhet të mbajnë të vetëm barrën.
Një gardh i mbuluar me tela brisk që kalon përgjatë kufirit polak me Bjellorusinë
“Ne po bëjmë punën për të gjithë të tjerët,” tha më 13 qershor ministri i Jashtëm estonez Margus Tsahkna.
“Kjo duhet të jetë një çështje e Bashkimit Evropian.”
Duke kërkuar të dobësojë Evropën dhe ta destabilizojë atë nga brenda, Rusia po futet në zonën e operacioneve hibride në mënyrë më aktive se kurrë, sipas një raporti të 30 majit nga Qendra Evropiane e Ekselencës Kundër Kërcënimeve Hibride në Helsinki.
Ndërsa dëbimet në shkallë të gjerë të operativëve të inteligjencës ruse në të gjithë rajonin e kanë penguar aftësinë e saj për të kryer sulme të tilla, zyrtarët pranojnë se ata priren të jenë një hap prapa çfarëdo gjëje që do vijë nga Moska.
Kjo e bën kërcënimin hibrid nga Rusia të kudondodhur, sipas ministres së Jashtme të Finlandës, Elina Valtonen.
“Nuk ka vijë të parë në këtë,” tha ajo.
“E gjithë Europa është në luftë tani.”
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Bloomberg
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
