Pothuajse 70,000 persona nga shtetet e BE-së dhe EFTA-s kanë emigruar në Zvicër në vitin 2023, më shumë se në çdo kohë që nga viti 2008. Këtë e tregon raporti vjetor i Sekretariatit Shtetëror për Çështje Ekonomike (Seco) i publikuar të hënën.
Zvicra është një vend tërheqës për imigracionin. Raporti vjetor për lëvizjen e lirë të njerëzve këtë e tregon në mënyrë mbresëlënëse. Vitin e kaluar, 68,000 njerëz mbërritën nga shtetet e BE/EFTA. Ky është niveli më i lartë i imigrimit që nga viti 2008.
Drejtuesja e Seco-s, Helene Budliger Artieda e përshkroi numrin si “të jashtëzakonshëm” në konferencën e medias mbi raportin. Dhe në këtë numër nuk përfshihen as personat në procesin e azilit dhe as ukrainasit me status S. Pothuajse 400,000 njerëz janë gjithashtu të regjistruar si udhëtarë ndërkufitarë, dhe duke qenë se ata janë të vendosur jashtë vendit, ata nuk llogariten si popullsi rezidente e përhershme, përcjell 20 minuten.
Raporti nuk trajton pasojat negative të emigracionit, si mungesa e banesave dhe rrugët e mbipopulluara, ose trajton vetëm rastësisht. Megjithatë, në kontekstin e gjithë diskutimit politik, duhet pyetur se cila është alternativa e emigracionit dhe çfarë çmimi paguan – ekonomikisht, por edhe sigurimet shoqërore – nëse emigracioni është i kufizuar, thotë Budliger Artieda.
Kështu mendoi edhe kryeekonomisti i Federatës Sindikale, Daniel Lampart, i pranishëm në konferencën për shtyp. “Ata që ankohen duhet të paraqesin një alternativë,” tha ai, duke iu referuar “iniciativës së qëndrueshmërisë” të SVP. Sipas tij, një sistem pikësh për imigracionin, siç përdoret në Kanada apo Australi, nuk është një alternativë për Zvicrën. Në Kanada, për shembull, sistemi do të nënkuptonte që akademikët do të ishin në gjendje të emigronin më lehtë, por më pas nuk do të mund të gjenin punë që përputhen me kualifikimet e tyre. Nga ana tjetër, ata që emigrojnë në Zvicër, shpesh e bëjnë këtë me një kontratë pune të përshtatshme në xhep. Lampart gjithashtu nuk i sheh kuotat si alternativë; sindikalisti është i bindur se ato do të çonin kryesisht në më shumë punë të padeklaruara.
Kërkesa në tregun e punës për punëtorë nga BE-ja është e lartë, sipas Seco në raportin e saj, e cila nga ana tjetër është arsyeja kryesore për emigracionin. “Ne ende po ia dalim mirë në përmbushjen e kësaj kërkese”, thotë autoriteti. Papunësia është në nivelin më të ulët që nga viti 2001. Dhe potenciali i punëtorëve shtëpiak është pothuajse i shteruar. “Rritje të mëtejshme të punësimit të punëtorëve shtëpiak mund të arrihej ende në vitet e fundit, por mundësitë ishin mjaft të kufizuara”, vijon Seco.
Përveç kësaj, Zvicra është e varur nga emigrantët sepse vendi ka një shoqëri të plakur. Kjo do të thotë se gjithnjë e më pak të rinj zviceranë po punojnë dhe brezi i “baby boomer” dalëngadalë po del në pension. 21 për qind e emigrantëve vijnë nga Gjermania, 11 për qind nga Franca. Pas tyre vijnë Italia, Spanja, Polonia dhe Rumania.
Tabloja është e përzier kur bëhet fjalë për sigurimet shoqërore. Nga njëra anë, emigrantët marrin më pak pension, gjë që është logjike pasi shumica e emigrantëve të regjistruar këtu vazhdojnë të punojnë. Nga ana tjetër, punëtorët e huaj “paguajnë proporcionalisht më pak në sigurimin e papunësisë sesa marrin në formën e përfitimeve të papunësisë”, sipas raportit.
Kjo pasqyron faktin se emigrantët janë më shpesh të përfaqësuar se vendasit “në marrëdhënie pune të paqëndrueshme, për shembull sezonale, të cilat shoqërohen me një rrezik të lartë papunësie”. Megjithatë, shkalla e ndihmës sociale midis emigrantëve dhe vendasve është po aq e lartë ose e ulët, pasi është në nivelin më të ulët që nga fillimi i matjeve në 2005.
