Themeluesi i WikiLeaks, Julian Assange do pranojë fajin të mërkurën për shkeljen e ligjit të spiunazhit të SHBA-së, në një marrëveshje që do t’i japë fund burgimit të tij në Britani dhe do e lejojë atë të kthehet në shtëpi në Australi, duke i dhënë fund një odiseje juridike 14-vjeçare.
Assange, 52 vjeç, ka pranuar të deklarohet fajtor për një akuzë të vetme penale për komplot për të marrë dhe zbuluar dokumente të klasifikuara të mbrojtjes kombëtare të SHBA-së, sipas dosjeve në Gjykatën e Qarkut të SHBA për Ishujt e Marianës Veriore.
Ai do dënohet me 62 muaj kohë të kryer tashmë në një seancë dëgjimore në Saipan në orën 9 të mëngjesit me orën lokale të mërkurën. Ishulli në Paqësor u zgjodh për shkak të kundërshtimit të Assange për të udhëtuar në kontinentin e SHBA-së dhe për afërsinë e tij me Australinë, thanë prokurorët.
Assange u largua nga burgu Belmarsh në Britani të hënën përpara se të lirohej nga Gjykata e Lartë e Mbretërisë së Bashkuar dhe të hipte në një fluturim atë pasdite, tha WikiLeaks në një deklaratë të postuar në platformën e mediave sociale X.
“Ky është rezultat i një fushate globale që përfshiu organizatorët bazë, aktivistët e lirisë së shtypit, ligjvënësit dhe udhëheqësit nga i gjithë spektri politik, deri në Kombet e Bashkuara”, thuhet në deklaratë.
Një video e postuar në X nga WikiLeaks tregonte Assange të veshur me një këmishë blu dhe xhinse duke nënshkruar një dokument përpara se të hipte në një avion privat me shenjat e firmës charter ‘VistaJet’.
Ai do kthehet në Australi pas seancës, thuhet në deklaratën e WikiLeaks, duke iu referuar seancës në Saipan.
“Juliani është i lirë!!!!” shkroi gruaja e tij, Stella Assange, në një postim në X.
“Fjalët nuk mund të shprehin mirënjohjen tonë të pamasë për JU – po JU, që të gjithë jeni mobilizuar për vite dhe vite për ta bërë këtë realitet.”
I vetmi aeroplan ‘VistaJet’ që u nis nga Stansted të hënën pasdite ishte nisur për në Bangkok, tregojnë të dhënat e FlightRadar24. Një zëdhënës i Assange në Australi nuk pranoi të komentojë mbi planet e tij të fluturimit. ‘VistaJet’ nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Qeveria australiane, e udhëhequr nga kryeministri Anthony Albanese, ka bërë presion për lirimin e Assange, por nuk pranoi të komentojë mbi procedurat ligjore pasi ato ishin në vijim.
“Kryeministri Albanese ka qenë i qartë – çështja e z. Assange është zvarritur për një kohë të gjatë dhe nuk ka asgjë për të fituar nga burgimi i tij i vijueshëm,” tha një zëdhënës i qeverisë.
Një avokat i Assange nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Akuzat historike
WikiLeaks në vitin 2010 publikoi qindra mijëra dokumente të klasifikuara ushtarake amerikane mbi luftërat e Uashingtonit në Afganistan dhe Irak – shkeljet më të mëdha të sigurisë të këtij lloji në historinë ushtarake të SHBA-së – së bashku me një sërë kabllogramesh diplomatike.
Assange u padit gjatë administratës së ish-presidentit Donald Trump për lëshimin masiv të dokumenteve sekrete amerikane nga WikiLeaks, të cilat u zbuluan nga Chelsea Manning, një ish-analiste e inteligjencës ushtarake amerikane, e cila gjithashtu u ndoq penalisht sipas Aktit të Spiunazhit.
Kutia me më shumë se 700,000 dokumente përfshinte kabllograme diplomatike dhe llogari në fushën e betejës, të tilla si një video e vitit 2007 e një helikopteri Apache të SHBA-së që qëllonte mbi kryengritësit e dyshuar në Irak, duke vrarë një duzinë njerëz, duke përfshirë dy punonjës të Reuters. Kjo video u publikua në vitin 2010.
Akuzat kundër Assange nxitën zemërim në mesin e shumë mbështetësve të tij globalë, të cilët kanë argumentuar prej kohësh se Assange si botues i WikiLeaks nuk duhet të përballet me akuza që përdoren zakonisht kundër punonjësve të qeverisë federale që vjedhin ose nxjerrin informacione.
Shumë avokatë të lirisë së shtypit kanë argumentuar se akuzimi penal për Assange përfaqëson një kërcënim për lirinë e fjalës.
“Një marrëveshje për pranimin e fajësisë do shmangte skenarin më të keq për lirinë e shtypit, por kjo marrëveshje parashikon që Assange do ketë vuajtur pesë vjet burg për veprimtari në të cilat gazetarët angazhohen çdo ditë,” tha Jameel Jaffer, drejtor ekzekutiv i organizatës së fjalës së lirë ‘Knight First’, Instituti i Amendamentit në Universitetin e Kolumbisë.
“Do hedhë një hije të gjatë mbi llojet më të rëndësishme të gazetarisë, jo vetëm në këtë vend, por në mbarë botën.”
Odiseja e gjatë
Assange u arrestua për herë të parë në Britani në vitin 2010 me një urdhërarrest evropian pasi autoritetet suedeze thanë se donin ta merrnin në pyetje mbi akuzat për krime seksuale, të cilat më vonë u hodhën poshtë. Ai iku në ambasadën e Ekuadorit, ku qëndroi për shtatë vjet, për të shmangur ekstradimin në Suedi.
Ai u tërhoq zvarrë nga ambasada në vitin 2019 dhe u burgos. Që atëherë ai ka qenë në burgun e sigurisë së lartë në Belmarsh të Londrës, nga ku për gati pesë vjet ka luftuar për ekstradimin në Shtetet e Bashkuara.
Këto pesë vite burg janë të ngjashme me dënimin e vendosur ndaj Reality Winner, një veterane e Forcave Ajrore dhe ish-kontraktore e inteligjencës, e cila u dënua me 63 muaj pasi ajo hoqi materialet e klasifikuara dhe i dërgoi ato me postë një gazete.
Ndërsa ishte në Belmarsh, Assange u martua me partneren e tij Stella, me të cilën pati dy fëmijë, ndërsa ishte i mbyllur në ambasadën e Ekuadorit.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
