Protestat e dhunshme në Kenia, të shkaktuara nga rritja e taksave dhe kostoja e lartë e jetesës, kanë rezultuar në vdekjen e të paktën tre personave, arrestimin e qindra njerëzve dhe mbylljen e shkollave.Protestat nisën më 18 qershor pasi projektligji u bë publik për herë të parë.
Protestat filluan në Nairobi, por janë përhapur në pjesë të tjera të Kenias, duke përfshirë qytetin Mombasa në Oqeanin Indian dhe madje edhe në Eldoret, një qytet në rajonin e Luginës Rift që ka qenë një bastion i mbështetjes për presidentin.
OKB-ja ka shprehur shqetësimin për përdorimin e dhunës nga policia gjatë këtyre protestave. Pavarësisht kësaj, qeveria e Kenias, e udhëhequr nga presidenti William Ruto, ka refuzuar të lejojë anarkinë.
Pakënaqësia ndaj rritjes së taksave është përkeqësuar nga një urdhër gjyqësor që ndalon përkohësisht disa pjesë të ligjit të ri të taksës për naftën. Protestat, fillimisht të nxitura nga pakënaqësia për zgjedhjet, janë shndërruar në një reagim të gjerë kundër politikave ekonomike të Rutos. Analistët vërejnë se kenianët, pavarësisht nga linjat partiake, janë të pakënaqur me këto politika.
“Kostoja e lartë e jetesës ka krijuar një qëllim të unifikuar si për Kenia Kwanza (aleanca politike e Rutos) dhe (e Odinga) Azimio”, tha gazetari politik Moses Odhiambo për CNN.
“Tani ka të bëjë më shumë sesa vetëm për Raila, por më shumë ka të bëjë me rritjen e çmimeve të mallrave bazë dhe karburantit.”
Pavarësisht një urdhri gjykate për ndalimin e përkohshëm të disa pjesëve të projektligjit, qeveria e Kenias rriti taksën për produktet e naftës, çka solli rritjen e kostos së transportit dhe produkteve bazë. Analisti politik Herman Manyora tha për CNN se shumë kenianë ndihen të zhgënjyer nga Presidenti William Ruto, i cili kishte premtuar përparësi për të varfrit dhe përmirësimin e jetesës së tyre.
Pas protestave masive që çuan në humbjen e të paktën 23 jetëve, Ruto njoftoi se nuk do të nënshkruajë projektligjin financiar të vitit 2024.
“Duke reflektuar mbi bisedën e vazhdueshme në lidhje me përmbajtjen e faturës së financës 2024, dhe duke dëgjuar me vëmendje popullin e Kenias, të cilët kanë thënë me zë të lartë se nuk duan të bëjnë asgjë me këtë projektligj financiar 2024, e pranoj dhe për këtë arsye nuk do të nënshkruaj Fatura e financave 2024”, tha Ruto në një fjalim televiziv.
Ruto gjithashtu shtoi se vendi përjetoi një reagim të gjerë të pakënaqësisë pas miratimit të projektligjit, që çoi në protesta të përshkallëzuara dhe shkatërrime të mëdha. Kenia, një vend i njohur për stabilitetin e saj, u përball me një situatë të jashtëzakonshme për shkak të këtyre zhvillimeve.
Javën e kaluar, qeveria hoqi disa rritje taksash, duke përfshirë një taksë mbi vlerën e shtuar prej 16% për bukën së bashku me taksat për automjetet, vajin vegjetal dhe transfertat e parave, shkruan CNN.
1. 16% VAT on bread- removed
2. Excise duty on vegetable oil- removed
3. VAT on transportation of sugar- removed
4. 2.5 per cent Motor Vehicle Tax- removed
5. No… pic.twitter.com/7tKLP2JvZj— Hon Kuria Kimani- MP Molo (@KuriaKimaniMP) June 18, 2024
