Kriza klimatike po bën që gjatësia e çdo dite të zgjatet, tregon analiza, pasi shkrirja masive e akullit polar po riformëson planetin.
Fenomeni është një demonstrim i mrekullueshëm se si veprimet e njerëzimit po transformojnë Tokën, thanë shkencëtarët, duke rivalizuar proceset natyrore që kanë ekzistuar për miliarda vjet.
Ndryshimi në gjatësinë e ditës është në shkallën e milisekondave, por kjo është e mjaftueshme për të penguar potencialisht trafikun e internetit, transaksionet financiare dhe navigimin GPS, të cilat të gjitha mbështeten në matjen e saktë të kohës.
Gjatësia e ditës së Tokës është rritur në mënyrë të vazhdueshme gjatë kohës gjeologjike për shkak të tërheqjes gravitacionale të hënës në oqeanet dhe tokën e planetit.
Megjithatë, shkrirja e shtresave të akullit të Grenlandës dhe Antarktidës për shkak të ngrohjes globale të shkaktuar nga njeriu ka rishpërndarë ujin e ruajtur në gjerësi të mëdha gjeografike në oqeanet e botës, duke çuar në më shumë ujë në detet më afër ekuatorit.
Kjo e bën Tokën më të shtrirë , ose më të trashë, duke ngadalësuar rrotullimin e planetit dhe duke e zgjatur edhe më tej ditën.
Ndikimi planetar i njerëzimit u demonstrua gjithashtu kohët e fundit nga kërkimet që treguan se rishpërndarja e ujit kishte shkaktuar lëvizjen e boshtit të rrotullimit të Tokës, polit verior dhe jugor. Një punë tjetër hulumtuese ka zbuluar se emetimet e karbonit të njerëzimit po tkurrin stratosferën.
“Ne mund të shohim ndikimin tonë si njerëz në të gjithë sistemin e Tokës, jo vetëm në nivel lokal, si rritja e temperaturës është duke ndryshuar mënyrën se si lëviz në hapësirë dhe rrotullohet ajo”, tha Prof Benedikt Soja i ETH Cyrih në Zvicër, shkruan The Guardian.
Koha e njeriut bazohet në orët atomike, të cilat janë jashtëzakonisht të sakta. Megjithatë, koha e saktë e një dite, një rrotullim i Tokës, ndryshon për shkak të baticave hënore, ndikimeve klimatike dhe disa faktorëve të tjerë, siç është rikthimi i ngadaltë i kores së Tokës pas tërheqjes së fletëve të akullit të formuara në epokën e fundit të akullit.
Këto dallime duhen llogaritur, tha Soja:
“Të gjitha qendrat e të dhënave që drejtojnë internetin, komunikimet dhe transaksionet financiare, ato bazohen në kohën e saktë. Ne gjithashtu kemi nevojë për një njohuri të saktë të kohës për navigimin, dhe veçanërisht për satelitët dhe anijet kozmike.”
“Kjo normë e sotme ka të ngjarë më e lartë se në çdo kohë në mijëra vitet e fundit,” thanë studiuesit.
“Parashikohet të mbetet përafërsisht në një nivel prej 1.0 ms/cy për disa dekadat e ardhshme, edhe nëse emetimet e gazeve serrë frenohen.”
Nëse emetimet nuk reduktohen, shkalla e ngadalësimit do të rritet në 2.6 ms/cy deri në vitin 2100, duke kapërcyer baticat hënore si kontribuesi i vetëm më i madh në variacionet afatgjata në gjatësinë e ditëve, thanë ata.
Dr Santiago Belda i Universitetit të Alicante në Spanjë, i cili nuk ishte pjesë e ekipit hulumtues, tha: “Ky studim është një përparim i madh sepse konfirmon se humbja shqetësuese e akullit që po ndodh në Groenlandë dhe Antarktidë ka një ndikim të drejtpërdrejtë, duke bërë që ditët tona të zgjasin. Ky ndryshim në gjatësinë e ditës ka implikime kritike jo vetëm për mënyrën se si matim kohën, por edhe për GPS dhe teknologjitë e tjera që rregullojnë jetën tonë moderne.”
