Një rritje e prodhimit të ri të naftës dhe gazit në vitin 2024 kërcënon të çlirojë afro 12 miliardë ton emetime të ngrohjes së planetit, me vendet më të pasura në botë, si SHBA dhe Britania e Madhe, duke udhëhequr një zgjerim të prodhimit të karburanteve fosile, pavarësisht nga angazhimet e tyre për klimën.
Licencat e reja të fushës së naftës dhe gazit që parashikohen të jepen në të gjithë botën këtë vit janë në rrugën e duhur për të gjeneruar nivelin më të lartë të emetimeve që nga ato të lëshuara në 2018, pasi valët e të nxehtit, zjarret, thatësira dhe përmbytjet shkaktojnë vdekje dhe shkatërrim në nivel global, sipas analizave të të dhënat e industrisë nga Instituti Ndërkombëtar për Zhvillim të Qëndrueshëm (IISD), shkruan The Guardian.
11.9 miliardë tonë emetimet e gazit serrë, që është afërsisht e njëjtë me ndotjen vjetore të karbonit të Kinës – që rezultojnë gjatë jetës së tyre nga të gjitha fushat aktuale dhe të ardhshme të naftës dhe gazit që parashikohen të licencohen deri në fund të vitit 2024, do të jenë më të mëdha se katër vitet e fundittë marra së bashku. Projeksioni përfshin licencat e dhëna që nga qershori 2024, si dhe vendet e naftës dhe gazit të hapura për tender, në vlerësim ose të planifikuar.
Ndërkohë, firmat e karburanteve fosile po shpenzojnë më shumë para për zhvillimin e vendeve të reja të naftës dhe gazit se në çdo kohë që nga marrëveshja e klimës e Parisit e vitit 2015, kur qeveritë e botës ranë dakord të ndërmarrin hapa për të ulur emetimet dhe për të frenuar ngrohjen globale.
Vendet më të pasura të botës janë ekonomikisht më të vendosura – dhe të detyruara sipas marrëveshjeve të Parisit – të udhëheqin tranzicionin nga karburantet fosile drejt burimeve më të pastra të energjisë.
Por këto vende me kapacitet të lartë me një varësi të ulët ekonomike nga lëndët djegëse fosile po drejtojnë furinë më të fundit të shpimeve, pavarësisht nga pakësimi i rezervave të arritshme, duke dhënë 825 licenca të reja në 2023, numri më i madh që nga fillimi i regjistrimeve.
“Petroshtetet” klasike si Arabia Saudite apo Rusia – të cilat mbështeten shumë në të ardhurat nga nafta dhe gazi për të balancuar buxhetet e tyre – janë përballur me kritika për ngadalësimin e veprimit ndaj krizës klimatike. Megjithatë, vendet duke përfshirë Britaninë e Madhe, SHBA-në, Kanadanë, Norvegjinë dhe Australinë po konsiderohen gjithnjë e më shumë nga disa ekspertë si “petroshtetet e tjera”, duke qenë se ata kanë akses në burimet financiare dhe teknologjike që do ta bënin tranzicionin e energjisë më pak shkatërrues.
Ndërsa ata shpesh portretizohen si liderë të klimës në skenën botërore, këto pesë vende të pasura janë përgjegjëse për më shumë se dy të tretat (67%) të të gjitha licencave të reja të naftës dhe gazit të lëshuara globalisht që nga viti 2020.
“Hapi i parë logjik në një “tranzicion larg” nga nafta dhe gazi është ndalimi i hapjes së fushave të reja,” tha bashkëautori Olivier Bois von Kursk, i cili është një këshilltar politikash në IISD.
“Pra, është thellësisht shqetësuese që aktiviteti i eksplorimit jo vetëm që ka vazhduar që nga marrëveshja Cop28, por është rritur. Vendet e pasura me varësi relativisht të ulët nga të ardhurat nga karburantet fosile duhet të jenë të parat që do të ndalojnë dhënien e licencave. Ne nuk e shohim këtë në të dhëna.”
