Rritja e ndikimit rus në Evropën Lindore po nxit një epidemi të përkeqësuar të HIV-it, kanë paralajmëruar udhëheqësit e shëndetësisë.
Në Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore, diagnozat e reja të HIV-it janë rritur me 20% që nga viti 2010, ndërsa vdekjet e lidhura me SIDA janë rritur me 34% – ritmet më të shpejta të rritjes globale.
Shumica e infeksioneve të reja në rajon janë ndër “popullatat kryesore”, duke përfshirë njerëzit që injektojnë drogë, punonjësit e seksit dhe meshkujt homoseksualë dhe partnerët e tyre seksualë.
Përpjekjet për të përmirësuar trajtimin dhe parandalimin e infeksioneve po pengohen nga propaganda e lidhur me Rusinë kundër objektivave, duke përfshirë shërbimet e terapisë zëvendësuese të opioideve, të cilat reduktojnë rrezikun e infektimit me HIV tek njerëzit që përdorin drogë dhe komuniteti LGBTQ+.
Ndërkohë, ligjet e “agjentëve të huaj” në një numër vendesh, sipas një modeli të vendosur në Rusi, kërkojnë që bamirësitë dhe organizatat që marrin fonde jashtë shtetit të regjistrohen dhe të vendosin kërkesa të rënda raportimi. Kjo ka detyruar disa organizata bamirëse të tërhiqen, u tha një konferencë për media në konferencën e 25-të ndërkombëtare të Sidës, përcjell The Guardian.
Michel Kazatchkine, këshilltar special i OBSH-së për Evropë, tha se ndikimi rus në vendet fqinje ishte “i qartë dhe në rritje”, duke përfshirë financimin për shërbimet e sigurisë dhe ministritë e brendshme. “Është duke financuar më tej propagandën dhe po kryen një rusifikim të shpejtë të territoreve të pushtuara,” tha ai.
Ligjet dhe politikat në shumë prej vendeve të rajonit ishin pengesa të rëndësishme për njerëzit që të kenë akses në kujdesin shëndetësor, shtoi ai, me punën seksuale, posedimin dhe përdorimin e drogës dhe marrëdhëniet e të njëjtit seks të kriminalizuara shpesh.
Duke dhënë një shembull të propagandës së dëmshme ruse, Kazatchkine tha se një program i brishtë i terapisë me agonistët opioidë në Kazakistan tani ishte pothuajse i mbyllur. Ai kishte qenë pjesë e një delegacioni që takoi presidentin e vendit për të mbrojtur projektin.
Natalia Nikitenko, një ish-deputete e parlamentit në Kirgistan dhe një anëtare e Komisionit të Evropës Lindore dhe Qendrore dhe Azisë Qendrore për Politikën e Drogës, tha se shumë vende të Azisë Qendrore kishin fuqi punëtore të mëdha migrante në Rusi. Ata që janë HIV pozitiv ose përdorin drogë kanë frikë të marrin terapi me vete për shkak të rrezikut të dëbimit, tha ajo.
Në Ukrainë, pas ndërprerjes së shkaktuar nga pushtimi rus, programi kombëtar i kujdesit për HIV ka rifilluar shërbimet dhe numrat në terapi kanë filluar të rriten përsëri.
Megjithatë, Andriy Klepikov, drejtori ekzekutiv i organizatës bamirëse ukrainase Aleanca për Shëndetin Publik, tha se ishte detyruar të merrte një qasje më të gjerë humanitare sesa para luftës. Ai tha: “Nëse dikush kërkon ushqim, nuk mund t’i them: “Më falni, kam vetëm prezervativë për ju.”
