Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e ka shpallur sëmundjen shumë infektive Mpox një emergjencë shëndetësore globale, për herë të dytë në dy vjet.
Sëmundja – e njohur më parë si lija e majmunëve – ka vrarë të paktën 450 njerëz gjatë një shpërthimi fillestar në Republikën Demokratike të Kongos.
Tani është përhapur në pjesë të Afrikës Qendrore dhe Lindore, dhe shkencëtarët janë të shqetësuar për shpejtësinë e përhapjes së një varianti të ri dhe shkallën e lartë të vdekshmërisë, përcjell BBC.
Shefi i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus tha se potenciali për përhapje të mëtejshme brenda Afrikës dhe më gjerë “është shumë shqetësues”.
“Një përgjigje e koordinuar ndërkombëtare është thelbësore për të ndaluar këtë shpërthim dhe për të shpëtuar jetë,” tha ai.
Duke e shpallur shpërthimin e Mpox si një emergjencë të shëndetit publik, shpresohet se kërkimi, financimi dhe futja e masave të tjera ndërkombëtare të shëndetit publik do të përshpejtohen.
Dy versione kryesore të virusit kanë qarkulluar.
Clade I është endemik në Afrikën qendrore, por Clade Ib është një formë e re, më virulente e virusit, të cilin një shkencëtar e ka përshkruar si “më të rrezikshëm”.
Ai përhapet përmes kontaktit të ngushtë me dikë që është i infektuar – për shembull, përmes seksit, kontaktit lëkurë me lëkurë dhe bisedës ose frymëmarrjes pranë një personi tjetër.
Sëmundja mund të shkaktojë plagë në të gjithë trupin, dhe në disa raste mund të jetë vdekjeprurëse.
Që nga fillimi i vitit, ka pasur më shumë se 13,700 raste të sëmundjes në DR Kongo, me të paktën 450 vdekje.
Që atëherë është zbuluar në vende të tjera afrikane – përfshirë Burundin, Republikën e Afrikës Qendrore, Kenia dhe Ruanda.
Nuk është hera e parë që OBSH ka shpallur një emergjencë të shëndetit publik për shkak të një shpërthimi mpox – në korrik 2022 një lloj më i butë, i quajtur Clade II, u përhap në gati 100 vende, duke përfshirë disa në Evropë dhe Azi.
Ai shpërthim u vu nën kontroll duke vaksinuar grupet vulnerabël.
Të martën, shkencëtarët nga Qendrat e Afrikës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve shpallën një emergjencë të shëndetit publik.
Kreu i organizatës, Jean Kaseya, paralajmëroi se sëmundja mund të dalë jashtë kontrollit nëse nuk ndërmerren hapa të menjëhershëm për ta kontrolluar atë.
“Ne duhet të jemi proaktivë dhe agresivë në përpjekjet tona për të kontrolluar dhe eliminuar këtë kërcënim,” tha ai.
