Hamasi i ka përshkruar sugjerimet për përparim në një marrëveshje armëpushimi Izrael-Gaza si një iluzion, pasi presidenti i SHBA Joe Biden tha se ai ndihej “optimist”.
Pas dy ditësh bisedimesh të mbështetura nga SHBA në Katar, Presidenti Biden tha të premten “ne jemi më afër se kurrë”.
Megjithatë, një zyrtar i lartë i Hamasit i tha BBC-së se nuk kishte pasur përparim dhe ndërmjetësit po “shisnin iluzione”.
Izraeli tha se “vlerëson përpjekjet e SHBA dhe ndërmjetësve për të bindur Hamasin nga refuzimi i tij për një marrëveshje për lirimin e pengjeve”.
Ushtria izraelite nisi një fushatë në Gaza për të shkatërruar Hamasin në përgjigje të një sulmi të paprecedentë në Izraelin jugor më 7 tetor, gjatë të cilit rreth 1200 njerëz u vranë dhe 251 u morën peng.
Më shumë se 40,000 njerëz janë vrarë në Gaza që atëherë, sipas ministrisë së shëndetësisë të territorit të Hamasit.
Një marrëveshje armëpushimi e rënë dakord në nëntor bëri që Hamas të lirojë 105 pengje në këmbim të një armëpushimi njëjavor dhe lirimin e rreth 240 të burgosurve palestinezë në burgjet izraelite. Izraeli thotë se 111 pengje janë ende duke u mbajtur, 39 prej të cilëve supozohen të vdekur.
Në një deklaratë të përbashkët të kohëve të fundit, SHBA, Katari dhe Egjipti deklaruan se kishin paraqitur një propozim për një armëpushim dhe marrëveshje për lirimin e pengjeve që “zvogëlon boshllëqet” midis Izraelit dhe Hamasit.
Izraeli ka thënë se çdo marrëveshje armëpushimi do të kërkonte lirimin e pengjeve të mbetura. Disa tashmë janë liruar, ndërsa të tjerët mendohet se kanë vdekur në Gaza.
Familjarët e pengjeve ende në Gaza po i quajnë negociatat aktuale si “shansin e fundit” për të nxjerrë të gjallë disa prej tyre.
Pas 10 muajsh lufte dhe mijëra viktimash, ka presion dërrmues për një përparim.
Një konflikt më i gjerë rajonal, në rast se bisedimet midis Izraelit dhe Hamasit dështojnë plotësisht, është një mundësi e veçantë dhe është diçka nga e cila të gjithë të përfshirët kanë frikë.
Ndërmjetësuesit thanë se dy ditët e fundit të diskutimeve të armëpushimit kishin qenë “serioze, konstruktive dhe të zhvilluara në një atmosferë pozitive”.
Ekipet teknike pritet të vazhdojnë punën gjatë ditëve në vijim mbi detajet se si të zbatohen kushtet e propozuara përpara se zyrtarët e lartë të qeverisë të takohen sërish në Kajro, me shpresën për të arritur një marrëveshje mbi kushtet e përcaktuara në Doha.
Ndërsa deklarata e ndërmjetësve është qartësisht një zhvillim pozitiv, ka ende shumë për të bërë përpara se të arrihet një armëpushim.
Kjo nuk është hera e parë që zoti Biden thotë se mendonte se një marrëveshje ishte afër – dhe jo të gjithë ndajnë optimizmin e tij të kujdesshëm.
As Hamasi dhe as qeveria izraelite nuk kanë qenë aq optimiste në përgjigjet e tyre.
Izraeli thotë se pozicioni i tij dhe parimet thelbësore kanë mbetur të pandryshuara dhe ishin “të njohura”. Ata akuzuan Hamasin për refuzimin e një marrëveshjeje për lirimin e pengjeve.
Mbi të gjitha, izraelitët duan të shohin pengjet e mbetura të liruara, por shumë janë skeptikë se ky është qëllimi kryesor i kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu. Ai ka këmbëngulur se një “fitore totale” ndaj Hamasit është prioriteti i qeverisë së tij.
Ndërkohë, udhëheqësi i ri i Hamasit, Yaya Sinwar, vazhdon të tregojë pak shenja kompromisi.
I pyetur për deklaratën e Presidentit Biden, zyrtari i lartë i Hamasit i tha BBC-së “ajo që kemi marrë nga ndërmjetësit është shumë zhgënjyese. Nuk ka pasur asnjë përparim”.
Hamasi mendohet se ka hequr dorë nga kërkesa e tij për një armëpushim të përhershëm në favor të propozimit të zotit Biden për një pauzë gjashtë-javore në të cilën mund të ndërmjetësohej fundi i luftës.
Propozimi i armëpushimit i zotit Biden përfshinte gjithashtu tërheqjen e forcave izraelite nga të gjitha zonat e populluara të Gazës, lirimin e pengjeve në këmbim të të burgosurve palestinezë dhe kthimin e eshtrave të pengjeve të vdekur.
“Propozimi urë” i paraqitur nga negociatorët e SHBA-së, Egjiptit dhe Katarit do të jetë objekt i negociatave të Sekretarit të Shtetit të SHBA-së Antony Blinken në rajon dhe duhet të përbëjë bazën për bisedimet e ardhshme në Kajro, në të cilat priten të gjitha palët, përfshirë Hamasin, të marrin pjesë.
Ky propozim thuhet se “mbyll boshllëqet e mbetura” midis pozicioneve të dy palëve, të cilat mund të lejojnë “një zbatim të shpejtë të marrëveshjes”.
Mund të tingëllojë e drejtpërdrejtë, por ka pengesa të mëdha për t’u kapërcyer dhe ende nuk ka absolutisht asnjë besim midis figurave të larta izraelite ose të Hamasit.
Ata po tërhiqen zvarrë në tryezë – ndoshta kundër dëshirës së tyre – nga të tjerët të frikësuar se çfarë mund të ndodhë në rast dështimi.
Hamasi dhe aleatët e tij janë të bindur se administrata amerikane po përpiqet të blejë më shumë kohë.
Nëse Irani sulmon Izraelin, do të duket sikur është Hamasi ai që minoi negociatat.
Hamasi nuk e fsheh dëshirën që Irani dhe Hezbollahu të sulmojnë Izraelin dhe që përshkallëzimi të kthehet në një luftë rajonale.
Ata besojnë se një goditje e fortë ndaj Izraelit do ta dobësojë Netanyahun dhe do ta shtyjë atë të pranojë një marrëveshje.
Nga ana e tij, zoti Biden paralajmëroi “askush në rajon nuk duhet të ndërmarrë veprime për të minuar këtë proces”.
Ndërkohë, operacioni ushtarak i Izraelit në Gaza vazhdon, me një sulm ajror në orët e para të mëngjesit të së shtunës duke vrarë 15 persona në lagjen al-Zawaida të Gazës qendrore, sipas autoritetit palestinez të mbrojtjes civile, një shërbim shpëtimi.
Zëdhënësi Mahmud Bassal tha për agjencinë e lajmeve AFP se nëntë fëmijë dhe tre gra ishin në mesin e të vdekurve.
Izraeli nuk ka komentuar drejtpërdrejt. Forcat e Mbrojtjes të Izraelit thanë të shtunën në mëngjes se kishin “eliminuar një numër terroristësh” në Gazën qendrore, duke përfshirë një që kishte qëlluar ndaj forcave izraelite që vepronin në zonë.
Ushtria izraelite ka lëshuar urdhra të rinj evakuimi për disa blloqe në veri të Khan Younis dhe Deir Balah – duke zvogëluar më tej zonën humanitare në të cilën mijëra palestinezë të zhvendosur kanë kërkuar strehim nga luftimet.
Izraeli tha se blloqet ishin bërë të rrezikshme për civilët “për shkak të akteve të rëndësishme të terrorizmit” dhe gjuajtjes së raketave dhe mortajave drejt Izraelit.
Agjencia e OKB-së për refugjatët palestinezë (Unrwa) tha: “Edhe një herë, frika përhapet pasi familjet nuk kanë ku të shkojnë”.
Shtypja e nevojës për një marrëveshje armëpushimi është qarkullimi i virusit të poliomielitit, i cili mund të përhapet përmes lëndëve fekale, që po qarkullon tani brenda zonës humanitare të caktuar nga Izraeli në Gaza.
“Le të jemi të qartë: Vaksina përfundimtare për poliomielitin është paqja dhe një armëpushim i menjëhershëm humanitar,” tha Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres.
