Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha të hënën se kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu kishte pranuar një “propozim urë” të paraqitur nga Uashingtoni për të trajtuar mosmarrëveshjet që bllokonin një marrëveshje armëpushimi në Gaza dhe i kërkoi Hamasit të bënte e njëjta gjë.
Blinken foli me gazetarët pas një dite takimesh me zyrtarët izraelitë, duke përfshirë një takim 2 orësh me Netanyahun. Diplomati i lartë amerikan kishte thënë më herët se kjo shtytje ishte ndoshta mundësia më e mirë dhe ndoshta e fundit për një marrëveshje.
Bisedimet në Katar për të kërkuar një armëpushim dhe marrëveshje për kthimin e pengjeve javën e kaluar u ndërprenë pa ndonjë përparim, por pritej të rifillonin këtë javë bazuar në propozimin e SHBA-së për të kapërcyer boshllëqet midis Izraelit dhe Hamasit.
Vizita e Blinken vjen ndërsa presidenti i SHBA-së, Joe Biden, përballet me presionin në rritje në prag të zgjedhjeve presidenciale në 5 nëntor 2024 mbi qëndrimin e tij ndaj konfliktit, me Partinë Demokratike që nisi konventën e saj kombëtare mes protestave pro-palestineze dhe shqetësimeve për votat myslimane dhe arabo-amerikane në shtetet e pasigurta.
Megjithatë, me grupin islamik palestinez që njoftoi një rifillim të sulmeve vetëvrasëse brenda Izraelit pas shumë vitesh duke marrë përgjegjësinë për një shpërthim në Tel Aviv të dielën mbrëma, dhe mjekët që thonë se sulmet ushtarake izraelite vranë të paktën 30 palestinezë në Rripin e Gazës të hënën, ka pak shenja pajtimi në terren dhe frikë të një lufte më të gjerë.
“Në një takim shumë konstruktiv me kryeministrin Netanyahu sot, ai më konfirmoi se Izraeli e pranon propozimin, se ai e mbështet atë”, u tha Blinken gazetarëve në Tel Aviv.
“Tani është detyrë e Hamasit të bëjë të njëjtën gjë, dhe më pas palët, me ndihmën e ndërmjetësve, Shtetet e Bashkuara, Egjipti dhe Katari, duhet të bashkohen dhe të përfundojnë procesin e arritjes së mirëkuptimeve të qarta se si do të zbatojnë zotimet që ata kanë marrë në bazë të kësaj marrëveshjeje”.
Negociatat e vështira
Pavarësisht shprehjeve të optimizmit të SHBA-së dhe zyrës e Netanyahut që e përshkruan takimin si pozitiv, Izraeli dhe Hamasi kanë sinjalizuar se çdo marrëveshje do jetë e vështirë.
Bisedimet mujore pa ndërprerje janë rrotulluar rreth të njëjtave çështje, me Izraelin që thotë se lufta mund të përfundojë vetëm me shkatërrimin e Hamasit si forcë ushtarake dhe politike dhe Hamasi duke thënë se do pranojë vetëm një armëpushim të përhershëm, jo të përkohshëm.
Ka mosmarrëveshje për praninë e vijueshme ushtarake të Izraelit brenda Gazës, veçanërisht përgjatë kufirit me Egjiptin, lëvizjen e lirë të palestinezëve brenda territorit dhe identitetin dhe numrin e të burgosurve që do lirohen në një shkëmbim.
Zyrtarët e Hamasit akuzuan Uashingtonin për favorizimin e Izraelit.
“Kur Blinken thotë se izraelitët ranë dakord dhe më pas izraelitët thonë se ka një propozim të përditësuar, kjo do të thotë se amerikanët janë subjekt i presionit izraelit dhe jo anasjelltas. Ne besojmë se është një manovër që u jep izraelitëve më shumë kohë.”, tha për Reuters, zyrtari i lartë i Hamasit, Osama Hamdan.
Lufta në Gaza filloi më 7 tetor 2023, kur persona të armatosur të Hamasit sulmuan komunitetet izraelite, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke rrëmbyer rreth 250 pengje, sipas të dhënave izraelite.
Ushtria izraelite që atëherë ka rrafshuar një pjesë të enklavës palestineze, duke dëbuar pothuajse të gjithë 2.3 milionë banorët e saj nga shtëpitë e tyre, duke shkaktuar uri dhe sëmundje vdekjeprurëse dhe duke vrarë të paktën 40,000 njerëz, sipas autoriteteve shëndetësore palestineze.
Korridori i Filadelfias
Blinken, në udhëtimin e tij të nëntë në rajon që nga fillimi i luftës, u takua me Presidentin izraelit Isaac Herzog dhe kryeministrin Netanyahu të hënën. Ai më vonë u takua me ministrin e Mbrojtjes Yoav Gallant dhe do vizitojë gjithashtu Egjiptin dhe Katarin në ditët në vijim.
Burimet egjiptiane të sigurisë thanë se bisedimet e mëtejshme të armëpushimit në Kajro këtë javë ishin të kushtëzuara me marrëveshjen mbi një mekanizëm sigurie për të ashtuquajturin Korridori i Filadelfias midis Egjiptit dhe Gazës. SHBA-ja ka propozuar një prani ndërkombëtare në zonë, një sugjerim që mund të ishte i pranueshëm nëse do kufizohej në një maksimum prej gjashtë muajsh, thanë burimet.
Në Izrael, familjet e pengjeve, të cilët kanë organizuar protesta duke kërkuar një marrëveshje, folën përsëri të hënën.
“Mos sakrifikoni vajzën time dhe dhjetëra pengje të pafuqishme”, tha Ayelet Levy-Shachar në Kan Radio. Vajza e saj Naama, 20 vjeç, u kap në një bazë ushtarake.
Disa në një protestë në Tel Aviv mbanin flamuj dhe tabela të SHBA-së duke thënë “Marrëveshja e pengjeve duhet tani”, “Hej Joe! Z. Biden, na ndihmo t’i shpëtojmë ata” dhe “Ata nuk kanë kohë”.
Brenda Gazës, palestinezët thanë se kishin pak optimizëm se vizita e Blinken do sillte një armëpushim.
“Ata po gënjejnë vetëm për të na shkatërruar gjithnjë e më shumë. Vrasin fëmijët tanë, na vrasin me uri dhe na kanë kthyer në të pastrehë. Blinken nuk ka asnjë vlerë, vizita e tij do dëmtojë popullin palestinez,” tha Hanan Abu Hamid, e cila u zhvendos nga shtëpia e saj në Rafah.
Konflikti ka vënë në rrezik të gjithë rajonin e Lindjes së Mesme, duke shkaktuar muaj të tërë përleshjesh kufitare midis Izraelit dhe lëvizjes Hezbollah të Libanit të mbështetur nga Irani, dhe duke kërcënuar një përshkallëzim më të gjerë duke tërhequr fuqitë e mëdha.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
