Më shumë se 150 arinj të kafenjtë janë vrarë në ditët e hapjes së gjuetisë vjetore të Suedisë, ndërsa polemikat po rriten për atë që konservatorët e mjedisit e kanë quajtur “thertore të pastër”.
Qeveria suedeze lëshoi 486 leje për të gjuajtur arinj këtë vit, që përfaqëson rreth 20% të popullatës së mbetur të arinjve të kafenjtë. Kjo vjen pas një vrasjeje rekord të 722 arinjve vitin e kaluar. Deri të enjten pasdite – dita e dytë e gjuetisë – 152 arinj ishin qëlluar, sipas Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit të Suedisë.
Gjuetia është bërë qendër e polemikave në rritje dhe këtë vit, për herë të parë, policia shoqëroi gjuetarët duke pritur protesta lokale.
Magnus Orrebrant, kryetar i Shoqatës Suedeze të Karnivorëve, një grup avokues për jetën e egër, tha: “Metodat moderne të gjuetisë e bëjnë shumë të lehtë vrasjen e një ariu, kjo është një thertore e pastër.”
Oficerët e policisë kanë patrulluar pyjet në këmbë dhe me dronë për të siguruar “progresin paqësor të gjuetarëve” mes shqetësimeve se rritja e numrit të licencave mund të provokojë protesta, sipas The Guardian.
“Ne e kemi vlerësuar të nevojshme të sigurohemi që të mos ketë ndërhyrje në punën e gjuetarëve gjatë gjuetisë së këtij viti të arinjve,” tha Joacim Lundqvist, një oficer policie dhe koordinator për jetën e egër në veri të Suedisë. “Kjo është për shkak se ka pasur një rritje të protestuesve në gjuetinë e lundrave dhe ujqërve që ndodhi më herët këtë vit.”
Magnus Jensen, një këshilltar në Shoqatën Suedeze të Gjuetisë në Falun, tha: “Në vitet e mëparshme ka pasur një ndjenjë kërcënimi nga protestuesit. Këtë vit, nuk ka të njëjtën ndjenjë frike.”
Ariunjtë ishin gjuajtur pothuajse deri në zhdukje në Suedi një shekull më parë, por numri i tyre u rikuperua në një kulm prej 3,300 në vitin 2008. Në vitet që pasuan, vrasjet kanë ulur numrin e arinjve me 40% në rreth 2,400. Nëse ato vazhdojnë me të njëjtin ritëm, vrasja e vitit të ardhshëm do të sjellë numrin e arinjve afër minimumit prej 1,400 që konsiderohet i nevojshëm për të ruajtur një popullatë të qëndrueshme nga qeveria suedeze.
Ekologët janë të shqetësuar se nëse vazhdojnë, gjuetia mund të ketë pasoja në të gjithë rajonin. Më herët këtë muaj, grupet mjedisore norvegjeze apeluan tek autoritetet suedeze në disa rajone kufitare për të ulur licencat për të vrarë arinjtë, duke argumentuar se ato kërcënojnë popullatën e arinjve të kafenjtë në të dy vendet. Apeli i tyre u refuzua.
Truls Gulowsen, kreu i Organizatës Norvegjeze për Ruajtjen e Natyrës, tha se ata ishin “shumë të shqetësuar për këtë vrasje”.
Ai tha: “Është një reduktim i konsiderueshëm dhe mjaft dramatik i popullatës së arinjve të kafenjtë skandinavë. Tani që Suedia po zvogëlon seriozisht stokun e saj, kjo do të ndikojë në mbijetesën e të gjithë popullatës skandinave.”
Jonas Kindberg, nga Universiteti Suedez i Shkencave Bujqësore dhe shkencëtari kryesor për Projektin Skandinav të Arinjve, tha: “Nëse dëshironi që popullata të mbetet e qëndrueshme në rreth 2,400 kafshë siç e vlerësojmë sot, mund të gjuani vetëm rreth 250 arinj në vit.”
Arinjtë e kafenjtë janë një “specie rreptësisht e mbrojtur” në Evropë dhe konservatorët argumentojnë se kuotat e larta të gjuetisë mund të shkelin direktivën e habitatit të BE-së, e cila ndalon “gjuetinë ose vrasjen e qëllimshme të specieve rreptësisht të mbrojtura“.
Sipas rregullave të BE-së, ky ndalim mund të hiqet vetëm si “mjet i fundit” për të mbrojtur sigurinë publike, të korrat ose florën dhe faunën natyrore.
Magnus Rydholm, drejtor i komunikimit për Shoqatën Suedeze për Gjueti dhe Menaxhimin e Jetës së Egër, tha se ariu i kafenjtë nuk ishte zakonisht i rrezikshëm për njerëzit. “Jo, nuk është,” tha ai. “Ai kryesisht është e interesuar për boronicat. Natyrisht, nëse provokohet, mund të bëhet e rrezikshme.”
Rydholm tha se gjuetia ishte pjesë e trashëgimisë kulturore të Suedisë: “Unë do të argumentoja se veriu i Suedisë nuk do të ishte kurrë i banueshëm po të mos ishte për gjuetinë me qen të lirë. Është një trashëgimi kulturore dhe një e drejtë, të cilën duhet ta mbrojmë.”
Krahas numrit të lartë të licencave, Suedia ka lehtësuar rregulloret e saj të gjuetisë për të lejuar përdorimin e karremit, kamerave dhe qenve për të vrarë arinjtë – praktika që më parë ishin të paligjshme.
Këtë vit, administratat lokale në Suedi kanë parë 1,455 aplikime për të përdorur karrem në gjueti – një rritje prej 50%. Fuçitë me ushqim tërheqin arinjtë dhe kamerat dërgojnë alarme kur një ari shfaqet. Gjuetarët mund të vendosin qentë e tyre mbi kafshët, të cilat më pas qëllohen. Gjuetarët argumentojnë se metodat i shkaktojnë më pak stres ariut.
Ujqërit dhe arinjtë kanë qenë një histori suksesi konservimi në të gjithë BE-në, me numrat që po rikthehen nga zhdukja falë mbrojtjeve të rrepta dhe ndalimeve të gjuetisë. Por tani Suedia është ndër një numër vendesh evropiane që kanë rritur gjuetinë e karnivorëve të mëdhenj.
Këtë vit, Rumania njoftoi një vrasje të gati 500 arinjve të kafenjtë, pavarësisht statusit të tyre të mbrojtur. Gjermania është në proces të lehtësimit të rregullave të saj për gjuetinë e ujqërve, dhe presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka qenë pjesë e një përpjekjeje më të gjerë për të liruar mbrojtjet për ujqërit në të gjithë BE-në.
