Bakteret mbajnë të dhëna se si mjedisi i tyre ndikon tek ata, sugjeron një studim i ri, dhe kjo mund t’u kalohet brezave të mëvonshëm kur ato ndahen.
Zbulimi është një ndër shumë vitet e fundit që ka ndërlikuar mënyrat se si biologët mendojnë për evolucionin dhe transmetimin e karakteristikave. Mund të ketë gjithashtu aplikime të rëndësishme mjekësore, për shembull në trajtimin e rezistencës ndaj antibiotikëve.
Dikur teoria e përzgjedhjes natyrore të Darvinit, e kombinuar me provat e Gregor Mendelit për gjenet mbizotëruese dhe recesive, i kishte përfshirë idetë kreacioniste deri në skaj, duke ia atribuar gjithçka gjeneve. Zgjidhja për strukturën dhe replikimin e ADN-së e përforcoi këtë.
Megjithatë, problemet me këto histori relativisht të thjeshta filluan të shfaqen. Mënyra se si gjenet mund të heshtin ose aktivizohen nga kushtet mjedisore përmes epigjenetikës përbën një shembull të kësaj tabloje më të nuancuar.
“Një supozim qendror në biologjinë bakteriale është se karakteristikat fizike të trashëgueshme përcaktohen kryesisht nga ADN-ja”, tha autori i vjetër i studimit, Profesor Adilson Motter i Universitetit Northëestern në një deklaratë.
“Por, nga këndvështrimi i sistemeve komplekse, ne e dimë se informacioni gjithashtu mund të ruhet në nivelin e rrjetit të marrëdhënieve rregullatore midis gjeneve. Ne donim të eksploronim nëse ka karakteristika të transmetuara nga prindërit te pasardhësit që nuk janë të koduara në ADN, por në vetë rrjetin rregullator.”
Ekipi e eksploroi këtë duke përdorur E. coli të studiuar mirë – një përfitim i punës me bakteret është se ato përsëriten aq shpejt sa ne mund të vëzhgojmë shumë breza përpara se të mbarojnë financimi i grantit. Gjithashtu i mungojnë disa nga faktorët ndërlikues që shihen te kafshët dhe bimët, dhe ka vetëm 5000 gjene për thjeshtësi shtesë.
“Në rastin e organizmave komplekse, sfida qëndron në zbërthimin e faktorëve ngatërrues siç janë të dhënat e të mbijetuarve,” tha Motter.
“Por ndoshta ne mund të izolojmë shkaqet për organizmat më të thjeshtë njëqelizorë, pasi ne mund të kontrollojmë mjedisin e tyre dhe të marrim në pyetje gjenetikën e tyre. Nëse vëzhgojmë diçka në këtë rast, ne mund t’ia atribuojmë origjinën e trashëgimisë jogjenetike një numri të kufizuar mundësish – në veçanti, ndryshimeve në rregullimin e gjeneve.
Për të parë diçka analoge te njerëzit, bashkëautori Dr Thomas Wytock përdori shembullin se si holandezët sot kanë më shumë gjasa të jenë mbipeshë nëse baballarët e tyre do ekspozoheshin ndaj urisë të shkaktuar nga Lufta e Dytë Botërore në mitër.
Ata që jetojnë në një vend kaq të pasur sot nuk ka gjasa të kenë vuajtur privimin e ushqimit, kështu që nuk ka asnjë efekt të drejtpërdrejtë mjedisor. Po kështu, gjenet e transmetuara nuk ndryshojnë në varësi të faktit nëse babai ishte fetus në kulmin e zisë së bukës apo pasi kalonte kriza.
Megjithatë, një kujtesë biologjike mund të zgjasë breza të tërë, në këtë rast duke paralajmëruar se mund të vijnë mungesa ushqimore, kështu që trupi duhet të grumbullojë kaloritë që mundet.
