Pavarësisht një procesi të përpiktë për të garantuar sigurinë e punonjësve të ndihmës në Gaza, shkaku kryesor i vdekjeve në sektorin humanitar gjatë 11 muajve të fundit kanë qenë sulmet ajrore izraelite.
Nga 378 punonjësit e ndihmës të vrarë në mbarë botën që nga 7 tetori, më shumë se 75 për qind janë vrarë në Gaza ose Bregun Perëndimor, sipas bazës së të dhënave për sigurinë e punonjësve të ndihmës. Numri i punonjësve humanitarë të vrarë në territoret palestineze në tre muajt e fundit të vitit 2023 tejkaloi të gjitha vdekjet e regjistruara gjatë vitit më vdekjeprurës për punonjësit e ndihmës.
Kjo përfshin një sulm ajror izraelit të mërkurën më 11 shtator në një shkollë që përdorej si strehë në Nuseirat, në Gazën Qendrore. Sipas raporteve, 18 persona u vranë, duke përfshirë fëmijë dhe gjashtë punonjës të ndihmës nga UNRWA-ja, duke e bërë këtë ngjarjen më vdekjeprurëse për atë organizatë që nga fillimi i luftës.
Sulmet izraelite ndaj organizatave të ndihmës janë bërë të zakonshme, pavarësisht sistemeve të ngritura për të shmangur vdekjet humanitare. Nëpërmjet një procesi të quajtur dekonflikt, grupet e ndihmës koordinohen me palët ndërluftuese për të shmangur sulmet. Mekanizmat e njohur të dekonfliktit, të përdorura nga grupet e ndihmës në Gaza, përfshijnë shënjimin e qartë të aseteve të tyre, rregullimin e lëvizjeve me autoritetet izraelite dhe ndarjen e vendndodhjes së tyre me ushtrinë izraelite.
Megjithatë, ka dalë në pah një model shqetësues: grupet e ndihmës ndajnë koordinatat e tyre me autoritetet izraelite dhe më pas sulmohen nga Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) në të njëjtat koordinata.
Christopher Lockyear, Sekretari i Përgjithshëm i Médecins Sans Frontières/Mjekët pa Kufij (MSF), i tha Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara në shkurt se “ky model sulmesh është ose i qëllimshëm ose tregues i paaftësisë së pamatur”. Dyzet e tetë orë më parë, një predhë tanku izraelit 120 mm shpërtheu në një strukturë të MSF në Khan Younis, duke vrarë dy persona dhe plagosur rëndë gjashtë të tjerë. Kjo ishte hera e dytë që një objekt i MSF sulmohej nga forcat izraelite.
Shtëpia e Bardhë është e vetëdijshme për këtë prirje. Në maj, një raport i administratës Biden në Kongres vuri në dukje sa vijon:
“Një fushë specifike shqetësuese është ndikimi i operacioneve ushtarake të Izraelit mbi aktorët humanitarë. Pavarësisht angazhimit të rregullt nga aktorët humanitarë dhe ndërhyrjeve të përsëritura të USG (Qeverisë së Shteteve të Bashkuara) me zyrtarët izraelitë në procedurat e dekonfliktit/koordinimit, IDF ka goditur punonjësit dhe objektet humanitare.
Ndërsa Izraeli është angazhuar vazhdimisht për të përmirësuar dekonfliktin dhe ka zbatuar disa masa shtesë, ato ndryshime nuk parandaluan plotësisht sulmet e mëvonshme që përfshinin punonjësit dhe objektet humanitare.”
“Shqetësimi” mund të jetë një fjalë shumë e fortë për të shprehur interesin e Shtëpisë së Bardhë për të parandaluar vdekjet humanitare.
Në të njëjtën ditë, sulmet e njëpasnjëshme izraelite me dron me precizion vranë shtatë punonjës të ndihmës, përfshirë një shtetas amerikan nga World Central Kitchen – një grup humanitar i themeluar nga shefi José Andrés – Biden miratoi transferimin e mbi 2,000 bombave në Izrael.
Organizatat humanitare mund të bazohen në një vend perëndimor (përfshirë atë në të cilin Izraeli mbështetet për armë), të kenë një linjë të drejtpërdrejtë me IDF-në, të ndjekin të gjitha procedurat e dekonfliktit në mënyrë të përpiktë dhe të sulmohen ende nga IDF.
Dhe kur sulmohen, administrata Biden nuk ka bërë gjë tjetër veçse ka nxjerrë fjalë shqetësimi nga podiumi i informimit.
Ky mësim nuk u humbet punonjësve të ndihmës: Pasi një infermiere nga Projekti Hope u vra nga një sulm ajror izraelit në mars, drejtori i përgjigjes dhe gatishmërisë së urgjencës së organizatës pyeti stafin e tij nëse ata donin të fillonin të flinin në një zonë të dekonfliktuar me autoritetet izraelite.
Të gjithë anëtarët e stafit thanë jo.
Ajo që vijon është një listë jo shteruese e 14 sulmeve izraelite në vende të njohura të punonjësve të ndihmës, e përpiluar nga raportet e mediave, deklaratat organizative dhe hetimet e pavarura.
Raportimi nga New York Times dhe Human Rights Watch ishte veçanërisht i vlefshëm.
Në secilin rast, grupet e ndihmës kishin njoftuar autoritetet izraelite për vendndodhjen dhe lëvizjet e tyre, automjetet ose objektet e tyre ishin të shënuara qartë si humanitare dhe shpesh vepronin në “zona të sigurta” të përcaktuara nga Izraeli, por gjithsesi u sulmuan nga forcat izraelite.
Administrata e Biden e bëri Izraelin përgjegjës për zero nga këto 14 incidente.
Forcat izraelite më 18 nëntor 2023 sulmuan një kolonë të organizatës “Mjekët pa Kufij” (MSF), duke vrarë dy anëtarë të stafit. MSF kishte koordinuar paraprakisht lëvizjen me autoritetet izraelite, por sulmi ndodhi pa paralajmërim.
Një tank i IDF-së më 16 dhjetor 2023 sulmoi Manastirin e Motrave të Nënë Terezës në Gaza, duke zhvendosur 54 persona me aftësi të kufizuara. Më vonë, një snajper izraelit vrau dy gra që strehoheshin në kishë.
Forcat izraelite qëlluan një kolonë të OKB-së në Gazën qëndrore më 28 dhjetor 2023. Automjetet ishin të koordinuara dhe të miratuara nga IDF, por sulmi ndodhi gjithsesi.
Një tank izraelit qëlloi një strehë të MSF-së më 8 janar 2024 , duke vrarë një vajzë pesëvjeçare. Strehimi ishte i shënuar qartë dhe i koordinuar me IDF.
Një sulm ajror izraelit më 18 janar 2024goditi një kompleks të organizatave IRC dhe MAP, duke plagosur disa punëtorë dhe duke dëmtuar rëndë ndërtesën. Izraeli dha shpjegime kontradiktore për sulmin.
Një kolonë ndihmash e UNRWA-s u granatua nga forcat izraelite më 5 shkurt 2024 . Si rezultat, operacionet e UNRWA në Gazën veriore u pezulluan për tre javë, duke prekur 200,000 njerëz.
Një kolonë e World Central Kitchen u sulmua më 1 prill 2024 nga dronë izraelitë, duke vrarë shtatë punonjës ndihmash, përfshirë një shtetas amerikan. Sulmi ishte koordinuar paraprakisht me IDF, por ndodhi gjithsesi.
Këto sulme kanë ngritur shqetësime serioze për sigurinë e organizatave humanitare në Gaza dhe kanë ngjallur kritika ndërkombëtare.
