Një analizë e re e dhjetëra majave të shigjetave po i ndihmon studiuesit të krijojnë një portret më të qartë të luftëtarëve që u përleshën në fushën e betejës më të vjetër të njohur të Evropës 3250 vjet më parë.
Maja e shigjetave prej bronzi dhe stralli u gjetën në luginën Tollense në Gjermaninë verilindore. Studiuesit zbuluan për herë të parë vendin në vitin 1996 kur një arkeolog amator vuri re një kockë që doli jashtë bregut të lumit Tollense.
Që atëherë, gërmimet kanë zbuluar 300 copa metalike dhe 12,500 eshtra që u përkisnin rreth 150 luftëtarëve që ranë në betejë në atë vend në vitin 1250 para Krishtit. Armët e gjetura përfshijnë shpata, shkopinj druri dhe një sërë majash shigjetash, duke përfshirë disa të gjetura të ngulitura në eshtrat e të rënëve.
Asnjë dëshmi e drejtpërdrejtë e një beteje të mëhershme të kësaj shkalle nuk është zbuluar ndonjëherë, kjo është arsyeja pse lugina Tollense konsiderohet si vendi i betejës më të vjetër të Evropës, sipas studiuesve që kanë studiuar zonën që nga viti 2007.
Studimet e eshtrave kanë dhënë disa njohuri për burrat, të gjithë luftëtarë të rinj, të fortë dhe të aftë, disa me plagë të shëruara nga përleshjet e mëparshme. Por hollësitë se kush ishte i përfshirë në konfliktin e dhunshëm dhe pse ata luftuan në një betejë kaq të përgjakshme, i kanë lënë përherë të çuditur studiuesit.
Nuk ka rrëfime të shkruara që përshkruajnë betejën, kështu që ndërsa ekipet e arkeologëve kanë zbuluar më shumë gjetje nga lugina, ata kanë përdorur mbetjet dhe armët e ruajtura mirë në përpjekje për të bashkuar historinë prapa skenës së betejës antike.
Tani, një ekip studiuesish që studiojnë majat e shigjetave të përdorura në betejë, ka zbuluar prova që përfshinte grupe lokale si dhe një ushtri nga jugu. Këto gjetje, të botuara të dielën në revistën Antiquity, sugjerojnë se përleshja ishte shembulli më i hershëm i luftës ndërrajonale në Evropë dhe ngrenë pyetje në lidhje me luftën mijëra vjet më parë.
Dëshmi e pushtimit
Zbulimet e mëparshme të objekteve të huaja, si një sëpatë bronzi bohemiane dhe një shpatë nga Evropa Qendrore Juglindore, dhe analizat e mbetjeve kanë sugjeruar se ushtri të huaja luftuan në betejën e luginës së Tollense. Por studiuesit e studimit të ri ishin kureshtarë të shihnin se çfarë të dhënash do jepnin majat e shigjetave.
Kur studiuesit analizuan majat e shigjetave, ata kuptuan se asnjë nuk ishte identike. Por arkeologët mund të dallonin dallimet kryesore në format dhe tiparet që tregonin se disa nga majat e shigjetave nuk ishin bërë brenda Mecklenburg-Pomeranisë Perëndimore, një shtet në Gjermaninë verilindore që është shtëpia e luginës Tollense.
Sipas studimit, shumë përputheshin me stilin e majave të shigjetave nga vende të tjera në Mecklenburg-Pomerania Perëndimore, duke sugjeruar se ato ishin bërë në vend. Por maja të tjera të shigjetave me baza të drejta ose në formë rombi përputheshin me ato nga një rajon jugor që tani përfshin Bavarinë dhe Moravinë moderne, tha Inselmann.
Një rrugë e shtruar që kalonte lumin Tollense, e ndërtuar rreth 500 vjet para betejës, mendohet të ketë qenë pika e fillimit të konfliktit, tha bashkautori i studimit Thomas Terberger.
Terberger, një profesor në Departamentin e Arkeologjisë Prehistorike në Universitetin gjerman të Göttingen, ka studiuar vendin me një shtrirje 3 kilometra nga lumi, që nga viti 2007.
“Rruga e shtruar ndoshta ishte pjesë e një rruge të rëndësishme tregtare,” tha ai.
“Kontrolli i saj mund të ketë qenë një arsye e rëndësishme për konfliktin.”
Megjithatë, fakti që studiuesit nuk kanë gjetur ndonjë provë të qartë në fushën e burimeve të pasurisë, të tilla si miniera për metal ose vende për nxjerrjen e kripës, e bën teorinë e rrugës tregtare më pak të mundshme, tha Barry Molloy, një profesor i asociuar në shkollën e Arkeologjisë në Kolegjin Universitar të Dublinit. Molloy nuk ishte i përfshirë në studim.
Shkalla e saktë dhe shkaku i betejës mbeten të panjohura, por mbetjet dhe armatimet e gjetura deri më tani sugjerojnë se më shumë se 2,000 njerëz ishin të përfshirë, sipas studimit. Dhe studiuesit besojnë se më shumë kocka njerëzore janë ruajtur në luginë, të cilat mund të përfaqësojnë qindra viktima.
Shekulli i 13-të para Krishtit ishte një kohë e rritjes së tregtisë dhe shkëmbimit kulturor, por zbulimi i majave të shigjetave prej bronzi në të gjithë Gjermaninë ka sugjeruar se ishte gjithashtu kur u ngrit konflikti i armatosur.
