E ardhmja politike e Japonisë u trondit të hënën, pasi votuesit ndëshkuan koalicionin qeverisës për rritjen e çmimeve dhe një skandal fondesh, duke krijuar një periudhë pasigurie teksa udhëheqësit e partive përpiqen të formojnë qeverinë.
Partia Liberaldemokrate (LDP) dhe partneri i saj afatgjatë në koalicion, Komeito, nuk arritën të sigurojnë shumicën në dhomën e ulët pas një nate sfiduese, ku opozita kryesore, Partia Kushtetuese Demokratike (CDP), shënoi përparime të rëndësishme.
Ky rezultat, që nuk i dha asnjë partie një mandat të qartë, është performanca më e dobët e LDP-së që nga viti 2009, kur partia humbi për tre vjet para se të rikthehej nën udhëheqjen e Shinzo Abe-s.
Kryeministri i dëshpëruar, Shigeru Ishiba, që pritet të mbajë një fjalim të hënën pasdite, deklaroi se votuesit dhanë një “gjykim të ashpër” ndaj LDP-së, duke theksuar se ata “kanë shprehur dëshirën e fortë që LDP të reflektojë dhe të veprojë në përputhje me vullnetin e popullit.”
Pasiguria nëse koalicioni mund të arrijë një marrëveshje me një parti të tretë për të siguruar shumicën e nevojshme çoi në uljen e jenit në nivelin më të ulët tremujor kundrejt dollarit të hënën, pasi investitorët përgatiten për një periudhë pasigurie politike dhe ekonomike, sipas The Guardian.
LDP dhe Komeito fituan së bashku 215 vende, nga 279 më parë dhe shumë më pak se 233 që u duheshin për të ruajtur shumicën. Dy ministra të kabinetit humbën vendet e tyre, ashtu si edhe disa kandidatë të përfshirë në një skandal fondesh që ka dëmtuar popullaritetin e LDP-së muajt e fundit. Fituesi më i madh ishte CDP me 148 vende, nga 98.
Pas dështimit të bastit të tij për zgjedhje të parakohshme, Ishiba duhet të përpiqet të krijojë një koalicion me tre parti, i cili mund të përfshijë deputetë nga Partia Demokratike për Popullin ose Partia Inovacioneve të Japonisë.
Analistët nuk presin që partitë opozitare, të cilat variojnë nga konservatorë te komunistë, të bashkohen për të formuar një koalicion alternativ për shkak të diferencave në politikat e tyre.
Por udhëheqësi i CDP-së, Yoshihiko Noda, e cilësoi rezultatin si dëshmi që koalicioni LDP-Komeito nuk mund të vazhdojë. “Kjo nuk është fundi, por fillimi,” tha Noda në një konferencë për shtyp, duke shtuar se partia e tij do të punojë me partitë e tjera opozitare për të synuar një ndryshim të qeverisë.
Sipas kushtetutës së Japonisë, partitë tani kanë 30 ditë për të formuar një koalicion, por pritet presion për një veprim të shpejtë nga politikanët e lartë, sidomos për shkak të paqartësive ekonomike dhe shqetësimeve rreth Kinës dhe Koresë së Veriut, si dhe vetëm disa ditë para zgjedhjeve presidenciale në SHBA.
Vendimi i Ishibas për të thirrur zgjedhje të parakohshme ndërkohë që partia ishte përfshirë në një skandal të madh fondesh, do të jetë gjithashtu objekt diskutimi.
“Qoftë se Ishiba jep dorëheqjen si udhëheqës i LDP-së sot apo jo, është e pamundur që ai të mbijetojë për të udhëhequr një qeveri të re si kryeministër… megjithëse mund të qëndrojë si kryeministër i përkohshëm,” tha Tobias Harris, themelues i firmës së këshillimit për rrezik politik Japan Foresight.
Masakazu Tokura, kryetari i lobit më të fuqishëm të biznesit në Japoni, bëri thirrje për rikthim të shpejtë të stabilitetit politik për të mirën e ekonomisë, duke thënë në një deklaratë: “Shpresojmë fuqimisht për një politikë të orientuar drejt qëllimeve përmes krijimit të një qeverie të qëndrueshme të drejtuar nga koalicioni LDP-Komeito.”
