Gjatë seancës parlamentare për projektbuxhetin e vitit 2025, deputetja e Partisë Demokratike, Jorida Tabaku, ka kritikuar ashpër qeverinë socialiste për politikat e saj të dështuara ekonomike që kanë përkeqësuar jetën e shqiptarëve dhe kanë dobësuar ekonominë kombëtare. Në fjalën e saj, Tabaku u ndal në pesë çështje kryesore: pensionet, bujqësia, rrogat, rritja e çmimeve dhe modeli i dështuar ekonomik i qeverisë.
Tabaku theksoi se pensionistët, të cilët përbëjnë rreth 30% të popullsisë, janë një nga shtresat më të goditura nga politikat e qeverisë socialiste.
Ajo kritikoi premtimet e pambajtura për përmirësimin e skemës së pensioneve dhe rritjen e përvitshme të tyre, duke theksuar se pensionistët janë lënë në harresë dhe vetëm përballë rritjes së kostove të jetesës.
Deputetja Tabaku vuri në dukje gjendjen e rëndë të sektorit të bujqësisë, i cili është një nga sektorët më të mëdhenj të punësimit në vend, por që nuk po mbështetet si duhet nga qeveria. Ajo theksoi se, ndonëse bujqësia punëson 34% të popullsisë, ajo përfaqëson vetëm 18% të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB), dhe kjo për shkak të mungesës së mbështetjes efektive dhe financiare nga shteti. “Rritja mesatare e bujqësisë është vetëm 0.05% që nga viti 2013. Kjo është një pasqyrë e qartë e dështimit të politikave qeveritare për të mbështetur sektorët kryesorë të ekonomisë sonë,” theksoi ajo.
Jorida Tabaku theksoi gjithashtu se pavarësisht deklaratave të qeverisë për një rritje ekonomike të konsiderueshme, rrogat reale të shqiptarëve nuk kanë reflektuar këtë progres. “Rritja e pagave ka qenë e papërfillshme krahasuar me rritjen e inflacionit dhe çmimeve. Ndërkohë që qeveria mburret me një rritje të GDP-së për frymë, shqiptarët përballen me paga që mezi mbulojnë nevojat bazike,” deklaroi Tabaku.
Tabaku kritikoi gjithashtu rritjen e çmimeve të produkteve bazike të ushqimit, që kanë rënduar ekonomitë familjare. Ajo tregoi se sipas INSTAT, çmimet e ushqimeve janë rritur me 55% që nga viti 2014, duke arritur nivelet më të larta në rajon. “Shqiptarët sot paguajnë çmime të krahasueshme me ato të vendeve të Bashkimit Europian, por me paga që janë shumë më të ulëta. Buka, mishi dhe bulmetrat janë bërë luks për shumë familje shqiptare,” tha ajo, duke theksuar se politika ekonomike e qeverisë nuk ka arritur të kontrollojë inflacionin dhe të ofrojë lehtësi për qytetarët.
Deputetja Tabaku kritikoi modelin ekonomik të ndjekur nga qeveria, të cilin e quajti “model i betonit dhe privilegjeve për pakicën”. Ajo theksoi se ekonomia shqiptare mbështetet vetëm në sektorin e ndërtimit dhe turizmit, ndërsa sektorët e tjerë si bujqësia dhe industria janë lënë mënjanë.
Fjala e plotë:
Shqiptarët dëgjuan prezantimin e buxhetit të 12-të socialist. Qeverisja socialiste në këto 3 mandate mori një vend me 3 Milionë banorë dhe, me gjithë dyshimet e mia në këto shifra, e ka sot me 500.000 më pak. 1/3 e popullsisë sot janë pensionist, pjesa tjetër janë të punësuar me pagat më të ulta në rajon, 600.000 banorë ndërmjet të cilëve 560.000 të regjistruar zyrtarisht të deklaruar; 400.000 të vetpunësuar, prej të cilëve 215.000 sot paguajnë sigurime; 30.000 profesionistë, të cilët 10.000 e mbyllën biznesin; në fund, 420.000 bujq nga të cilët vetëm 72.000 paguajnë sigurime e kontribute shoqërore.
Kjo është sot Shqipëria! Më e paktë në numër, më e zvogëluar por njëkohësisht përtej shifrave e propagandës që dëgjojmë, prej 12 vite socialistët kanë ndryshuar buxhetin mbi 180 procedura tatimore, i kanë ndryshuar taksat duke ndërtuar një skemë me 5 shtresa ku përherë në çdo ndryshim nuk kanë përfituar as shtresa e mesme, as familjet, as profesionistët e lirë, as sipërmarrësit e rinj.
Në çdo ndryshim të këtyre 180 e kusur ndryshime të tatimeve nuk ka asnjë moment ku taksimi i punës të jetë ulur, përkundrazi çdo herë e më shumë është shtuar. Punon 2 punë, sepse nuk ia del dot me një – duhet të paguash më shumë; ndërto një hotel me 5 yje sepse paratë e korrupsionit të formës 5D nuk di ku ti cosh – mos u mërzit, Ministria e Turizmit ka një surprizë me taksimin me 5% që ka arrdhur si rezultat i produkteve e i ligjeve korruptive në këtë parlament.
Nëse je sipërmarrës, ke një biznes të vogël – duhet të paguash TVSh-në për shërbimet e tyre 20%, por nëse ke një hotel të madh ti ke përjashtime, akoma dhe më mirë nëse pronarit ja ke marrë tokën dhe ia ke ndryshuar me ndonjë marifet andej nga bashkia – sërish mos u mërzit, sepse ke një përjashtim special në TVSh.
Nëse je pensionist duhet të paguash TVSh për ushqimet 20%, duhet të paguash faturën e ilaçeve që pak rimbursohet, por nëse je pronar i një jahti karburantin e ke të përjashtuar.
Shqipëria e socialistëve është Shqipëria e kësaj minorance, me përjashtime në taksa, e një elite të vogël të korruptuar që parlamentin e ka kthyer në një noter të dëshirave që sikundër e pamë dhe në rastin e inceneratorëve që ligjet shkruheshin me porosi në zyrat e zyrtarëve dhe vuloseshin nga drejtorët, ministrat dhe zyrtarët më të lartë socialist.
Me 180 ndryshime, rekord Guiness jo vetëm në rajon por dhe në Europë, prap duket që arka e qeverisë nuk mbledh dot më shumë se 27% të PBB-së. Me gjithë deklaratat që “u arritën objektivat”, “kësaj rradhe jemi më shumë se 100%” përsëri qeveria socialiste në arkën e shtetit merr 25-26% të PBB-së. Kanë 12 vite që deklarojnë se shqiptarët po paguajnë ndershmërisht dhe në mënyrë të drejtë taksat, ndërkohë që vazhdojnë i taksojnë ata padrejtësisht, 95% e tyre. Taksojnë shpirtin e tyre sipërmarrës, taksojnë punën, akoma më keq u veshin tarifa të larta abuzive për faturat e energjisë dhe të ujit, përsëri 1 herë në 2 vite premtojnë që uji do jetë 24 orë në ditë. Akoma nuk e keni arritur, por kështu do të premtohet sërish.
Kjo skemë e taksimit socialist,promovuar në 12 buxhete socialiste, ka qënë arsyeja kryesore për të cilën bizneset dhe shqiptarët kanë arritur që t’i shmangen shtetit. Kanë krijuar informalitet përmes këtij taksimi të pandershëm, pothuajse një pjesë e madhe e atyre të punësuarve kanë hapur NIPT-e për t’u regjistruar si persona fizik.
Ishte një zgjedhje për një veprim të pandershëm të qeverisë karshi punës dhe mundit tyre, ato e gjetën si një rrugëdalje sesi mundet që të përjashtohen nga taksat. Njësoj siç e gjetën zgjidhjen edhe sipërmarrjet e vogla shmangien e deklarimit, sepse filozofia e kësaj qeverie është t’i marrësh të voglit dhe për t’ia falur të fortit oligark.
Eksperimentet fiskale të dështuara, tërësisht të pamenduara, që më pas arnohen me udhëzime dhe akte antikushtetuese ndaj edhe shtresës së mesme, sigurisht që kanë dhe përgjegjësi.
Por kjo përgjegjësi është politike; askush nuk mban përgjegjësia për atë çka i ka shkaktuar Shqipërisë: shkretimin që vjen në numra. Kjo pandershmëri dhe padrejtësi, e kthyer dhe në shtyllën kryesore të qeverisjes, ka krijuar sot këtë situatë të paprecedentë.
Unë i kam numëruar dhe me gjasë janë thuajse 8 aksione antiinformalitet. Mbas cdo aksioni shpallet fitorja e në fillim të aksionit të rradhës përsëri thuhet që beteja vazhdon, beteja me informalitetin , kësaj rradhe ja dolëm deri kur të shihemi në betejën e rradhës. Dëgjuam për rritjen ekonomike, për dyfishimin e produktit të brendshëm bruto, por pyetja është : nëse shqiptarët a e ndjejnë këtë rritje ekonomike?
Nëqoftëse shifrat janë si ato të prezantuara, a e ndjejnë ato që punojnë, ato që kanë biznese, ato që kanë familje, a i ndjejnë pensionistët, a i ndjejnë bujqit? A marrin ato sot paga më të larta, a blejnë ato më shumë sot, a përkthehet e gjitha kjo në ekonomi, në sektorët që luajnë rolin më të rëndësishëm? Sigurisht që përgjigja është jo.
Shqipëria ka sot një PBB sic u tha sot këtu, 2.5 trilionë lekë , pothuajse 25 miliardë euro dhe kontributi i sektorëve të ekonomisë në këtë rritje është vetëm nga një, kryesori, ai i ndërtimit, ndërkohë që sektori i bujqësisë që punëson 34% të popullsisë dhe është sot 18% e PBB-së , nga viti 2021 është me rënie.
Dhe gjatë dekadës, industria është një sektor tjetër me rënie që pesha e saj sot ka rënë, fatkeqësisht sot është 12.4%. Po ku është suksesi i një modeli ekonomik që bazohet vetëm tek llaci e tullat ndërkohë që propagandohet që ekonomia ka patur një rritje reale prej 35% këtë dekadë, Kryeministri përsëri u mburr sot këtu me rritjen e një produkti të brendshëm bruto për frymë , si rezultat i largimit të popullsisë. 500 mijë pensionistë në qytet e kanë pasur rritjen e pensioneve 0. 0,15 % e indeksuar kjo me inflacionin.
Për më tepër, qytetarët që dalin sot në pension, ndonëse ekonomia është më mirë, kontributet i kanë dhënë me këtë ekonomi të re , marrin pensionet më të ulëta mesatare, gjë që i bën ato akoma edhe më të ndjeshëm për rritjen e cmimeve. Fatkeqësisht sot kështu janë 30% e popullsisë, ndërkohë që në 2017 u ndërmor një buxhet që kishte 7.1% të PBB-së për pensione, po të njëjtën ka sot.
E kini parasysh që janë rritur, 300 mijë pensionistë i janë shtuar sot buxhetit të shtetit. Për ti mbajtur në gjumë pensionistët, Qeveria socialiste ka nisur një projekt shumë interesant.Një vit më parë deklaroi që ishte zbuluar nafta më e mirë se Arabia Saudite që do e shpëtontë pensionin nga hallet duke u premtuar lugën e floririt në pleqëri meqë në rini ja kishte premtuar Partia e Punës. Më vonë deklaroi se do mblidhte taksën e energjisë që do shkonte po përsëri tek pensionistët .
Sot produkti i këtyre dy aksioneve të forta është pensioni real me rënie 16%. Pensionistët sot kanë të ardhurat reale të tyre më të ulëta se në 2014. Sipas INSTAT , pensionistët shpenzojnë deri në 50% të të ardhurave të tyre me shpenzimet e ushqimit, të shportës, në mbijetesë. Fuqia blerëse e tyre sot është më e ulët e sigurisht që dhemb më shumë se propaganda e Qeverisë.
Meqë ende nuk kemi asgjë të re nga fronti i naftës, Qeveria i mban pensionistët me gajret me rritjen 20 lekë në ditë . Ashtu sic lajmërova pak ditë më parë, do japin ndonjë bonus në fund të vitit,duke qenë se jemi në vit elektoral e ajo rritja 5% e pensioneve cdo vit ashtu sic u premtua në 2021, nuk u pa, nuk u ndje, nuk e përjetoi askush.
Anketa e INSTAT tregon që 40% e të ardhurave të familjeve shkojnë për shpenzime jetike, bazë,shkojnë për pazarin e ditës, a për pazarin e javës , ndërkohë që sipas INSTAT të ardhurat e një familjeje me katër persona sot janë përsëri më të ulëta se në 2013 e janë në ulje reale. Ndërkohë që dua t’ju kujtoj që buka e drithërat në 2012 ishin sa 66% e mesatares së BE-së , sot janë sa 83% e mesatares së BE-së.
Ndërkohë që mishi kushtonte në 2012 sa gjysma e BE-së , sot është sa 81% e cmimit të BE-së.Po njëkohësisht rritjen më të madhe e kanë pasur bulmetet që shkëlqejnë dhe politikën e Qeverisë në bujqësi. 84% e mesatares së BE-së kushtonin 11 vite më parë, sot kushtojnë sa 120% e mesatares së BE-së. Me fjalë më të qarta, sot një qytetar shpenzon më shumë , blen më pak e pyetja kryesore është sigurisht që edhe me këtë buxhet do të vazhdojë po me të njëjtën situatë.
Ndërkohë që nga viti 2015 kemi parë një zhvlerësim të monedhës euro, kjo është komplet një provë që ekonomia nuk po ecën sic duhet. Llogaritë thonë se euro është zhvlerësuar me 40% dhe kjo do të thotë se importet e ushqimeve do duhet të ishin 40% më të lira. Si ka mundësi që shqiptarët nuk përfitojnë as nga ky zhvlerësim i euros?
Si ka mundësi që përsëri megjithëse në krahasim me rajonin, zhvlerësimi është më i lartë, përsëri cmimet janë më të larta.Përgjigjja është përsëri në këtë buxhet, në konkurrencën që mungon , në tregjet e kapura, në linjat e shpërndarjes së produkteve që përsëri janë të kapura duke mos lejuar qytetarët të kenë a të gëzojnë pikërisht edhe këtë zhvlerësim të euros.
Unë dua ta mbyll me dy elementë që lidhen me modelin ekonomik. Sot fatkeqësisht bujqësia që do duhej të kishte qenë një nga sektorët promotorë bashkë me turizmin, nuk po reflekton.
Nga viti 2013 është rritur pothuajse 0,05 % mesatarisht në vit. Ky sektor ka 420 mijë të punësuar ndërkohë që në vendet e tjera të BE-së ky sektor sigurisht që performon më shumë.
Unë shpresoj që të kem mundësi që të flas dhe pak, më pas gjatë diskutimeve dhe pyetjeve dhe përgjigjjeve por përgjigjja që kanë kërkuar shqiptarët në 12 vite sigurisht që nuk do të vijë as me këtë buxhet.
Faleminderit!
