Media gjermane i ka kushtuar dy shkrime në 24 orë koncesionit të portit të Durrësit lidhur me ndryshimin e diskutueshëm të operatorit me lidhje të dyshimta te errëta me Ekuadorin.
Fillimisht ishte media Capital-beat që shkruajti se kompania e Filip Rogosic, biznesmen kroat, ka lidhje te dyshimta me kompani në Amerikën Latine.
“Për më tepër, ngrihen pyetje mbi rrjetet ndërkombëtare të operatorëve të rinj. Filip Rogosi dhe lidhjet e tij me rrjete tregtare ndërkombëtare në Europë dhe Amerikën Latine nxisin shqetësime mbi praktikat e biznesit dhe përgjegjësinë e aktorëve të ardhshëm.” – shkruhej në Capital-beat.
Ndërkohë sot, revista e dytë më e madhe në Gjermani, Focus shkruan se qeveria e Shqipërisë është sërish në qendër të vëmendjes, lidhur me koncesionin në Portin e Durrësit, që ka shqetësuar investitorët gjermanë.
Shkrimi vëren se marrëveshja e ndërrimit të operatorit në Portin e Durrësit ka hije të forta dyshimi përsa i përket lidhjeve të errëta të operatorit të ri të koncesionit me Ekuadorin.
Ajo vëren gjithashtu se marrëveshja po vëzhgohet nga afër nga Berlini dhe Brukseli.
Shkrimi i plotë në Fokus
Drama në Portin e Shqipërisë: Investitorët gjermanë përjashtohen – Çfarë po shkon keq në Durrës?
Qeveria e Shqipërisë është sërish në qendër të vëmendjes – dhe këtë herë nuk bëhet fjalë për planet kontroverse të kryeministres italiane Giorgia Meloni për ngritjen e një kampi refugjatësh në vend. Jo, janë zhvillimet e fundit rreth portit të Durrësit që kanë trazuar si investitorët ashtu edhe vëzhguesit. Pyetja që shtrohet tani është: Sa të sigurta janë investimet e huaja në Shqipëri?
Porti i Durrësit: nga premtimi në kaos
Porti i Durrësit, porta e Shqipërisë për në botë, u privatizua pjesërisht në vitin 2013 nën qeverinë e kryeministrit Sali Berisha. Kompania gjermane EMS Shipping and Trading GmbH mori koncesionin për kalatën lindore me qëllimin për të rritur efikasitetin e operacioneve. Por, ajo që filloi si një projekt premtues, përfundoi në kaos.
Në vitin 2024, EMS u tërhoq nga projekti dhe shiti koncesionin për vetëm 13 milionë euro tek kompania kroate SCAPHA D.O.O., e drejtuar nga Filip Rogosić. Megjithatë, në vend që transferimi të përfundonte pa probleme, shpërtheu një katastrofë e vërtetë. Raportet për eksportin e materialeve potencialisht të dëmshme nga porti drejt Azisë krijuan skandale – një makth për imazhin e të gjithë të përfshirëve.
Qeveria shqiptare shpejt e drejtoi gishtin e fajit tek EMS. Por kompania gjermane nuk pranoi asnjë përgjegjësi, duke deklaruar se nuk kishte qenë kurrë e autorizuar të miratonte eksporte të tilla.
Qeveria kundër investitorëve – Luks në vend të logjistikës
Tensionet midis EMS dhe qeverisë shqiptare kishin filluar shumë përpara vitit 2024. Që në vitin 2022, kompania gjermane kundërshtoi planet për të zhvendosur operacionet e portit në Porto Romano. Arsyeja? Hapësira e portit të Durrësit duhej të lirohej për një projekt prestigji: “Marina Durrës”, një kompleks luksoz që dukej më i rëndësishëm se infrastruktura funksionale e portit.
EMS iu drejtua Gjykatës Ndërkombëtare të Arbitrazhit dhe kërkoi 40 milionë euro dëmshpërblim. Rasti përfundoi me një marrëveshje, kur EMS shiti koncesionin tek SCAPHA. Por problemet themelore mbetën të pazgjidhura.
Pasiguria largon investitorët
Kaosi në portin e Durrësit është një shembull klasik i asaj që shumë kritikë i vënë faj qeverisë shqiptare: mungesa e transparencës, vendime të paparashikueshme dhe mbrojtje e dobët për investitorët.
EMS dhe SCAPHA D.O.O. janë vetëm dy shembuj që tregojnë sa shumë Shqipëria varet nga kapitali i huaj – dhe sa lehtë mund të dëmtohen marrëdhëniet me investitorët. Për më tepër, shqetësime të reja janë ngritur për operatorët e rinj. Filip Rogosić, drejtuesi i SCAPHA, ka lidhje me rrjete tregtare në Europë dhe Amerikën Latine, të cilat kanë ngritur shqetësime te vëzhguesit ndërkombëtarë. Pyetjet që shtrohen janë: Sa të ndershme janë bizneset që po kryhen në Durrës? Dhe sa kontroll ka realisht qeveria shqiptare?
Brukseli dhe Berlini e ndjekin nga afër
Për Shqipërinë, loja është shumë e rëndësishme. Nëse vendi vazhdon të jetë i varur nga investimet e huaja – gjë që padyshim është – kryeministri Edi Rama duhet të tregojë se Shqipëria nuk është një rrezik për investitorët.
Një gjë është e sigurt: Berlini dhe Brukseli nuk do të injorojnë kaosin në portin e Durrësit. Për ata që duan të investojnë në Shqipëri, nevojiten nerva të forta – dhe ndoshta një avokat i mirë.