Franca tha të mërkurën se kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka imunitet nga urdhri i arrestit të lëshuar kundër tij nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC), duke shënuar një ndryshim në qëndrim që është kritikuar nga grupet e të drejtave të njeriut.
Gjykata më e lartë botërore për krimet e luftës lëshoi një urdhër arresti për Netanyahun, ish-ministrin e tij të mbrojtjes Yoav Gallant dhe komandantin e Hamasit Mohammed Deif, duke i akuzuar ata për krime kundër njerëzimit dhe krime lufte gjatë luftës 13-mujore të Izraelit në Gaza.
Që atëherë, zyrtarët francezë kanë thënë se do të vepronin “në përputhje me statutet e ICC”, megjithëse u përgjigjën në mënyrë të paqartë nëse vendi do të arrestonte Netanyahun ose Gallantin nëse ata vizitonin vendin. Kryeministri i Francës, Michel Barnier, i tha parlamentit këtë javë se Parisi do të respektojë “me rigorozitet” detyrimet e tij sipas ligjit ndërkombëtar, një qëndrim i përsëritur nga ministri i Jashtëm francez Jean-Noël Barrot në një intervistë televizive të mërkurën në mëngjes.
Megjithatë, në një deklaratë të mëvonshme të lëshuar të mërkurën, ministria e jashtme e Francës tha se Netanyahu dhe të tjerët të përmendur në urdhrin e ICC përfitojnë nga imuniteti sepse Izraeli nuk është anëtar i gjykatës. Kjo do të “merrej në konsideratë nëse GJNP-ja do të na kërkonte arrestimin dhe dorëzimin e tyre”, tha ministria.
“Franca synon të vazhdojë të punojë në bashkëpunim të ngushtë me kryeministrin Netanyahu dhe autoritetet e tjera izraelite për të arritur paqen dhe sigurinë për të gjithë në Lindjen e Mesme”, thuhet në deklaratë, ku theksohet “miqësia e gjatë mes Francës dhe Izraelit”.
Deklarata u publikua një ditë pas shpalljes së një armëpushimi midis Izraelit dhe grupit militant libanez Hezbollah, i cili u ndërmjetësua nga SHBA dhe Franca. Grupet e të drejtave kritikuan strumbullarin e qeverisë franceze, duke e akuzuar atë për zbutjen e pozicionit të saj me synimin për të ruajtur lidhjet e punës me qeverinë izraelite.
Amnesty International tha se pozicioni i Francës ishte “thellësisht problematik” dhe i kërkoi asaj të deklaronte se kushdo që i nënshtrohet një urdhër-arresti të ICC-së “do të arrestohet dhe do t’i dorëzohet gjykatës nëse gjendet në juridiksionin e Francës”.
Andrew Stroehlein, drejtor i mediave evropiane në Human Rights Watch, tha në X se ishte “marrëzi tronditëse nga Franca”.
“Askush nuk merr imunitet nga një urdhër-arresti i ICC-së sepse ata janë në detyrë – as Netanyahu, as Putini, askush”, shkroi ai.
Gjatë javës së fundit, liderët evropianë kanë dhënë reagime të përziera nëse do të respektonin apo do të injoronin urdhër-arrestin e ICC-së për Netanyahun. Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, tha të enjten se vendimi i gjykatës, i cili nuk është i detyrueshëm, duhet të “respektohet dhe zbatohet” nga 27 shtetet anëtare të BE-së, të cilat janë pjesë e ICC-së.
Grupi i Shtatë Kombeve (G7) po kërkon një qëndrim të përbashkët për mandatin, tha të hënën ministri i Jashtëm italian Antonio Tajani në një takim të ministrave të jashtëm të G7.
