Abu Mohammad al-Jolani, udhëheqësi i Hayat Tahrir al-Sham
Pasi tërhoqi pak vëmendje për vite me radhë, Abu Mohammad al-Jolani udhëhoqi një ofensivë mahnitëse rrufe që çoi në rënien e regjimit të presidentit Bashar al-Assad të Sirisë pas më shumë se 13 vitesh lufte brutale civile.
Al-Jolani, 42 vjeç, është udhëheqësi i Hayat Tahrir al-Sham, një grup islamik dikur i lidhur me Al Kaedën që ka kontrolluar pjesën më të madhe të provincës Idlib, në veriperëndim të Sirisë, për vite me radhë gjatë një ngërçi të gjatë në konflikt.
“Deri tani, ai është lojtari më i rëndësishëm në terren në Siri,” tha Jerome Drevon, një analist i lartë i xhihadit dhe luftës moderne në Grupin Ndërkombëtar të Krizave, i cili është takuar me al-Jolani disa herë në pesë vitet e fundit.
Në fund të nëntorit, Hayat Tahrir al-Sham nisi sfidën më të rëndësishme ndaj sundimit të Assad në dhjetëvjeçarin e fundit, duke pushtuar Aleppon, qytetin më të madh të Sirisë, përpara se të sulmonte jugun, duke pushtuar territore në disa provinca pa hasur në shumë rezistencë.
Të dielën, rebelët po festonin në kryeqytetin e Sirisë, Damask, dhe e shpallën atë të lirë nga Assad. Udhëheqësi shumëvjeçar i Sirisë ishte larguar nga vendi pasi kishte zhvilluar bisedime me “disa palë të konfliktit të armatosur”, sipas Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Megjithatë nuk dihet ende se ku mund të jetë Assad.
I lindur me emrin Ahmed Hussein al-Shara në Arabinë Saudite, al-Jolani është fëmijë i mërgimtarëve sirianë, sipas raporteve të mediave arabe. Në fund të viteve 1980, familja e tij u kthye në Siri dhe në vitin 2003, ai shkoi në Irakun fqinj për t’u bashkuar me Al Kaedën për të luftuar pushtimin e SHBA-së.
Ai kaloi disa vite në një burg amerikan në Irak, sipas raporteve të mediave arabe dhe zyrtarëve amerikanë.
Ai u shfaq më vonë në Siri rreth fillimit të luftës civile dhe formoi Frontin Nusra, një degë e Al Kaedës, e cila përfundimisht u shndërrua në Hayat Tahrir al-Sham. Më vonë ai u vetëquajt Abu Mohammad al-Jolani.
Që nga ndërprerja e lidhjeve me Al Kaedën, al-Jolani dhe grupi i tij janë përpjekur të fitojnë legjitimitet ndërkombëtar duke iu shmangur ambicieve globale xhihadiste dhe duke u përqendruar në qeverisjen e organizuar në Siri.
Vitet e fundit, al-Jolani dhe grupi i tij kanë ndërtuar një administratë në territorin që ata qeverisin, duke mbledhur taksa, duke ofruar shërbime publike të kufizuara dhe madje duke lëshuar karta identiteti për banorët, sipas një raporti të OKB-së. Ata gjithashtu janë kritikuar nga brenda dhe jashtë vendit për përdorimin e taktikave autoritare dhe goditjen e disidencës.
Janë ngritur pyetje se çfarë lloj qeverie do mbështeste al-Jolani dhe nëse sirianët do e pranonin atë. Në Idlib, Hayat Tahrir al-Sham ka përkrahur një qeveri të udhëhequr nga një ideologji islamiste sunite konservatore dhe nganjëherë të ashpër.
Që kur filloi ofensiva rebele, al-Jolani është përpjekur të qetësojë komunitetet pakicë nga sekte dhe fe të tjera. Disa analistë thanë se ai tani përballet me provën e jetës së tij: nëse ai mund të bashkojë sirianët.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e New York Times
