Sfida e zbulimit të gjërave të humbura dhe zgjidhjes së enigmave të pazbulueshme është një forcë lëvizëse në botën e shkencës.
Zbulime të tilla rrallë ndodhin në mënyrën e çmendur të filmave “Indiana Jones”. Përkundrazi, disa nga zbulimet novatore që zhvillojnë shtresat e historisë po ndodhin në laboratorë dhe në ekranet e kompjuterëve.
Inteligjenca artificiale po shikon edhe objektet më të padepërtueshme: pergamenët e lashtë, të djegura që janë shumë të brishta për t’u shpalosur e deshifruar.
Studiuesit kanë deshifruar disa nga fjalët e para nga një pergamenë Herculaneum e djegur dhe varrosur në vitin 79 pas Krishtit gjatë shpërthimit të malit Vezuv.
Një nga fjalët e para, e shkruar në greqishten e vjetër, u përkthye në “neveri”. Ajo shfaqet dy herë brenda disa kolonave të tekstit.
Artifakti është rrotulla e pestë e paprekur e Herculaneum që shpaloset praktikisht duke përdorur inteligjencën artificiale dhe skanime në Vezuv. Konkurrenca po i nxit studiuesit të deshifrojnë informacionin e pasur për Romën dhe Greqinë e lashtë që gjenden brenda papiruseve.
Përbërja kimike ende e panjohur e bojës e ka bërë këtë pergamenë të veçantë të lexohet më lehtë përmes rrezeve X, por shkencëtarët besojnë se mund të përmbajë një përbërës të veçantë.
