600 specie “arkitektësh” në botën e kafshëve formësojnë planetin në mënyrë të padukshme


Një vlerësim i parë i këtij lloji global ka zbuluar 603 kafshë të egra që bëjnë më shumë sesa thjesht të jetojnë në Tokë, ato i japin formë asaj. Këta “arkitektë” lëvizin llojet e tyre të maleve, milingonat dhe termitet e vegjël ndërtojnë tuma të larta, ndërsa kastorët ndikojnë në shtigjet e rrugëve tona ujore.

Studimi vjen në të njëjtën javë me një pjesë të dytë të hulumtimit që u përqendrua në mënyrë specifike në ndikimin e “arkitektëve” kafshë thellë nën ujë. Duke marrë skanime të bërthamave të marra nga pjesa më e thellë e oqeanit, ata panë se si kafshët gërmuese si kastravecat e detit dhe jovertebrorët e tjerë e zhvendosin sedimentin përmes një rrjeti tunelesh.

“Arkitektët” kafshë

Edhe kafshët e vogla janë të afta për bëma të jashtëzakonshme inxhinierike. Nga një peshk që jep një nga shfaqjet më të këndshme  duke gdhendur një fole funksionale në rërë që është 16 herë sa madhësia e saj, te bagëtitë që shkelin dhe ngjeshin token që  çon më pas degradimet e bimësisë që ndikojnë në emetimet.

Ndryshimet sizmike në sipërfaqen e planetit tonë të shkaktuara nga këta “inxhinierë natyrorë” quhen kontribute gjeomorfike dhe ky hulumtim i ri ka zbuluar se ato rivalizojnë ndikimin e qindra mijëra përmbytjeve në prodhimin e tyre energjetik. U vu re një larmishmëri e jashtëzakonshme brenda llojeve që veprojnë si “arkitektë” kafshë, që përfshin insektet, peshqit, zvarranikët, zogjtë dhe gjitarët.

Kontributet gjeomorfike të kafshëve u zbuluan se përfaqësojnë rreth 76,000 gigaxhaule energji në vit, por përpjekjet e tyre kolosale mund të jenë në rrezik. Gati një e treta e llojeve të “arkitektëve” në botën e kafshëve të identifikuara janë të rralla, endemike ose të kërcënuara, që do të thotë se kontributet e tyre gjeomorfike mund të jenë gjithashtu në rrezik, shkruan Ifl.

“Ky hulumtim tregon se roli i kafshëve në formësimin e peizazheve të Tokës është shumë më domethënës se sa njihej më parë,” tha profesoresha Gemma Harvey në një deklaratë.

“Nga kastorët që ndërtojnë ligatinat e deri te milingonat që ndërtojnë tuma dheu, këto procese të ndryshme natyrore janë vendimtare, por ne rrezikojmë t’i humbim ato ndërsa biodiversiteti bie.”

Jo vetëm që gjetjet mbështesin arsyen pse është kaq e rëndësishme të ruhet biodiversiteti, por ato gjithashtu na japin mundësi kur përpiqemi të riformojmë peizazhin. Studimet janë publikuar përkatësisht në PNAS dhe Nature Communications.