Hamasi dorëzoi të enjten trupat e foshnjës izraelite Kfir Bibas dhe vëllait të tij katërvjeçar Ariel, dy robërit më të vegjël të marrë nga Hamasi në sulmin e tyre të 7 tetorit 2023 dhe ndër simbolet më të fuqishme të traumës së shkaktuar atë ditë.
Automjetet e Kryqit të Kuq u larguan nga vendi i dorëzimit në Rripin e Gazës me katër arkivole të zeza që ishin vendosur në një skenë. Secili prej arkivoleve kishte një fotografi të vogël të pengjeve.
Hamasi dorëzoi trupat e dy djemve dhe nënës së tyre Shiri Bibas, së bashku me atë të një pengu të katërt, Oded Lifschitz, sipas marrëveshjes së armëpushimit të Gazës të arritur muajin e kaluar me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe ndërmjetësimin e Katarit dhe Egjiptit.
Kryeministri Benjamin Netanyahu tha në një deklaratë të shkurtër video se e enjtja do ishte “një ditë shumë e vështirë për shtetin e Izraelit. Një ditë shqetësuese, një ditë pikëllimi”.
Qindra njerëz u mblodhën në të ftohtin e dimrit përpara dorëzimit në Khan Younis në Gazën jugore. Militantë të armatosur të Hamasit me uniforma të zeza dhe kamuflazhi vizituan zonën.
Një militant qëndroi pranë një posteri të një burri që qëndronte mbi arkivole të mbështjellë me flamuj izraelitë. Në vend të këmbëve ai kishte rrënjë pemësh në tokë, duke sugjeruar se toka u përket palestinezëve. Kfir Bibas ishte nëntë muajsh kur familja Bibas, përfshirë babain e tyre Yarden, u rrëmbye në Kibbutz Nir Oz, një nga një varg komunitetesh pranë Gazës që u pushtuan nga militantët e udhëhequr nga Hamas nga Gaza më 7 tetor.
Hamasi tha në nëntor 2023 se djemtë dhe nëna e tyre ishin vrarë në një sulm ajror izraelit, por vdekja e tyre nuk u konfirmua kurrë nga autoritetet izraelite dhe madje në minutën e fundit, disa kundërshtuan të pranonin se ishin të vdekur.
“Shiri dhe fëmijët u bënë një simbol,” tha Yiftach Cohen, një banor i Nir Oz, i cili humbi rreth një të katërtën e banorëve të tij, ose të vrarë ose të rrëmbyer, gjatë sulmit të 7 tetorit.
“Unë ende shpresoj se ata do të jenë gjallë.”
Yarden Bibas u kthye në një shkëmbim të mëparshëm pengjesh për të burgosur këtë muaj. Por familja tha këtë javë “udhëtimi i tyre nuk ka përfunduar” derisa të marrë konfirmimin përfundimtar të asaj që ndodhi me djemtë dhe nënën e tyre.
“Ne zgjohemi në një mëngjes të vështirë për të gjithë ne. Një mëngjes që shfaq mizorinë e armiqve tanë dhe drejtësinë e luftës sonë të vendosur kundër tyre derisa ata të shkatërrohen nga faqja e dheut,” tha ministri izraelit i Financave Bezalel Smotrich në një postim në platformën e mediave sociale X.
Në vendin e dorëzimit, u var një poster i madh, që përshkruante Netanyahun si një vampir që qëndronte mbi fotot e katër pengjeve.
“Krimineli i luftës Netanyahu dhe ushtria e tij naziste i vranë me raketa nga avionët luftarakë sionistë,” shkruhej në poster.
Pas dorëzimit, eshtrat do zhvendosen në arkivole të mbështjellë me flamurin izraelit dhe një rabin i ushtrisë do sigurojë një ceremoni të shkurtër. Ata më pas do dërgohen në Izrael në institutin kombëtar të mjekësisë ligjore për t’u identifikuar, një proces që mund të zgjasë disa orë apo edhe disa ditë.
Vetëm pas identifikimit do ketë një njoftim zyrtar për vdekjen e tyre dhe një funeral.
Dorëzimi shënon kthimin e parë të trupave të vdekur gjatë marrëveshjes së tanishme dhe Izraeli nuk pritet të konfirmojë identitetin e tyre derisa të jenë përfunduar kontrollet e plota të ADN-së.
Pavarësisht akuzave nga të dyja palët për shkelje të armëpushimit, marrëveshja e brishtë që hyri në fuqi më 19 janar ka qëndruar që nga fillimi i një serie shkëmbimesh pengjesh në Gaza për të burgosurit palestinezë të mbajtur nga Izraeli.
Netanyahu është përballur me kritika nga aleatët e tij të koalicionit të ekstremit të djathtë për pranimin e marrëveshjes, të cilën disa në Izrael mendojnë se e shpërblen Hamasin dhe e lë grupin militant në Gaza.
Por sondazhet e njëpasnjëshme kanë treguar mbështetje të gjerë në mesin e publikut për armëpushimin dhe mijëra izraelitë kanë dalë në rrugë për të kërkuar që qeveria t’i përmbahet marrëveshjes derisa të kthehen të gjithë pengjet e mbetura.
Izraeli filloi luftën e tij në Rripin e Gazës pas sulmit të udhëhequr nga Hamasi që vrau rreth 1200 njerëz, sipas të dhënave izraelite, me 251 të rrëmbyer. Fushata ushtarake izraelite ka vrarë rreth 48,000 njerëz, thonë autoritetet shëndetësore palestineze, dhe ka lënë Gazën me popullsi të dendur kryesisht në gërmadha.
Pengjet e gjalla
Dorëzimi i trupave të së enjtes do pasohet nga kthimi i gjashtë pengjeve të gjallë të shtunën, në këmbim të qindra palestinezëve të tjerë, që pritet të jenë gra dhe të mitur të arrestuar nga forcat izraelite në Gaza gjatë luftës.
Sipas marrëveshjes së armëpushimit, Hamasi ra dakord të lirojë 33 pengje në këmbim të rreth 2,000 të burgosurve dhe të paraburgosurve palestinezë në fazën e parë të një marrëveshjeje që synon të hapë rrugën drejt përfundimit të luftës në Gaza.
Deri më tani janë liruar 19 pengje izraelite, si dhe pesë tajlandezë të cilët janë kthyer në një dorëzim të paplanifikuar.
Negociatat për një fazë të dytë, që pritet të mbulojë kthimin e rreth 60 pengjeve të mbetura, më pak se gjysma e të cilëve besohet se janë gjallë, dhe një tërheqje e plotë e trupave izraelite nga Rripi i Gazës për të lejuar përfundimin e luftës, pritet të fillojnë në ditët në vijim.
Perspektivat për një marrëveshje mbeten të pasigurta, megjithatë, me të dyja palët larg njëra-tjetrës për çështjet duke përfshirë qeverisjen e ardhshme të Gazës, për të cilën Izraeli ka thënë se nuk mund të drejtohet as nga Hamasi, as nga Autoriteti Palestinez i mbështetur nga Perëndimi.
Çështja është turbulluar gjithashtu nga thirrja e presidentit të SHBA-ve, Donald Trump, që palestinezët të zhvendosen jashtë Gazës, një lëvizje që kritikët thonë se do përbënte krim lufte dhe spastrim etnik, dhe që enklava të zhvillohet si një pronë bregdetare nën kontrollin e SHBA-ve.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Reuters
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
