Në zgjedhjet e parakohshme të 23 shkurtit 2025, partia konservatore CDU, e udhëhequr nga Friedrich Merz, shpalli fitoren, duke u renditur si partia më e madhe në parlament me 28.8% të votave, sipas exit-polleve.
Partia e ekstremit të djathtë, Alternative për Gjermaninë (AfD), shënoi një rezultat historik, duke u pozicionuar në vendin e dytë me 20.2% të votave, një arritje që ka bërë që kjo parti, dikur periferike, të shndërrohet në një forcë të madhe politike në Gjermani.
Në vendin e tretë u rendit Partia Socialdemokrate (SPD), e udhëhequr nga kancelari aktual Olaf Scholz, me 16.2% të votave.
Lideri i CDU-së, Friedrich Merz, shpalli fitoren përpara mbështetësve të tij në Berlin, duke shprehur angazhimin për të formuar një qeveri të qëndrueshme dhe për të adresuar sfidat e Gjermanisë, duke përfshirë emigracionin dhe sigurinë.
Ai theksoi se do të punonte për të forcuar Evropën dhe për të krijuar një Evropë të pavarur nga Shtetet e Bashkuara në çështjet e mbrojtjes.
“Gjermania ka nevojë për një qeveri të fuqishme, dhe unë jam gati të udhëhoj atë,” tha Merz.
Kancelari aktual Olaf Scholz, lideri i SPD-së, pranoi humbjen dhe theksoi se ky rezultat reflekton ndryshimet e thella në politikën gjermane.
Ai tha se SPD-ja do të vazhdojë të luajë një rol të rëndësishëm në debatin politik dhe shprehu shqetësimin për rritjen e AfD-së.
Ndërsa liderja e AfD-së Alice Weidel, u shpreh shumë e kënaqur me rezultatin, duke e konsideruar atë si një mandat të qartë për të udhëhequr.
Ajo theksoi se AfD-ja do të luftojë për të ndryshuar politikat e emigracionit dhe për të mbrojtur interesat e qytetarëve gjermanë.
Megjithatë, ajo përballet me një bllokadë nga partitë kryesore që kanë përjashtuar mundësinë e formimit të koalicioneve me AfD-në.
Ndikimi i Shteteve të Bashkuara dhe Donald Trump
Një aspekt i rëndësishëm i këtyre zgjedhjeve ka qenë ndikimi i Shteteve të Bashkuara, veçanërisht pas disa deklaratave të Donald Trump-it.
Trump, i cili ka qenë një figurë kontroverse në politikën ndërkombëtare, ka shkaktuar tronditje në Evropë pas nismave të tij për të përfshirë Rusinë në bisedimet për Ukrainën, duke anashkaluar shumë liderë evropianë, përfshirë ata gjermanë.
Kjo ka sjellë një rritje të skepticizmit në lidhje me politikën e SHBA-së dhe ka nxitur disa parti të ndryshojnë qëndrimet e tyre ndaj lidhjeve me Shtetet e Bashkuara.
Merz dhe CDU-ja kanë theksuar nevojën për të patur një Evropë më të fuqishme dhe të pavarur, ndërkohë që AfD-ja ka përdorur këtë retorikë për të fituar mbështetje të madhe, duke përfshirë kritikën e politikave të emigracionit dhe shfrytëzimin e tensioneve ndërkombëtare për të forcimin e imazhit të saj në Gjermani.
Donald Trump reagoi pozitivisht ndaj fitores së CDU-së dhe udhëheqësit të saj, Friedrich Merz.
Në një deklaratë pas shpalljes së rezultateve të exit-polleve, Trump e uroi Merz për fitoren dhe shprehu mbështetje për politikat konservatore të tij.
“Friedrich Merz është një lider i fortë dhe i vendosur që do të udhëheqë Gjermaninë drejt një të ardhmeje të fuqishme dhe të pavarur,” tha Trump.
Ai shtoi se fitimi i CDU-së është një mundësi për të forcuar lidhjet mes Gjermanisë dhe Shteteve të Bashkuara, duke përmendur gjithashtu se politika e Merz do të nënkuptojë një qeveri më të fortë përballë kërcënimeve ndërkombëtare.
Një tjetër faktor që ka nxitur debate në këtë proces zgjedhor ka qenë ndërhyrja e Elon Musk, themeluesit të Tesla dhe një influencues i njohur në media dhe politika. Musk, i cili ka shprehur mbështetje për partitë të djathta populiste në Evropë, ka krijuar një ndikim të konsiderueshëm, veçanërisht për shkak të mbështetjes së tij për AfD-në.
Ai pati një rol të dukshëm në përpjekjet për të mbështetur këtë parti, duke e bërë mbështetjen e tij një faktor që ka ngjallur shumë reagime në Gjermani. Kritikët e Musk e kanë konsideruar këtë një ndërhyrje të papërshtatshme dhe të dëmshme për procesin politik të vendit.
Në një deklaratë të bërë para zgjedhjeve, Musk pati një mesazh të drejtpërdrejtë për mbështetësit e AfD-së, duke i inkurajuar ata të mos tremben nga presioni politik për t’u distancuar nga ekstremizmi.
Ai theksoi se ishte koha për të folur hapur për çështje të tilla si emigracioni dhe të drejtat e qytetarëve të zakonshëm, duke mbështetur retorikën e partisë që shprehte kritika ndaj qeverisë gjermane dhe politikave të saj të hapura ndaj emigrantëve.
Ky veprim ka shkaktuar një reaksion të fortë, veçanërisht në mes të një rritjeje të tensioneve mbi emigracionin dhe sigurinë në Gjermani, dhe ka pasur ndikim të dukshëm në shprehjet e partive, përfshirë AfD-në, e cila ka përdorur mbështetje të tillë si një mënyrë për të rritur mbështetjen populiste në votime.
Ndërhyrja e Musk është kritikuar nga shumë liderë politikë dhe gazetarë, por gjithashtu është vlerësuar nga disa segmente të publikut që ndajnë mendimet e tij.
Pasiguria për koalicionin dhe bisedimet për formimin e qeverisë
Pas zgjedhjeve, është ende e pasigurt nëse Merz mund të formojë një qeveri të qëndrueshme.
Disa mundësi koalicioni përfshijnë bisedime me SPD-në dhe partitë e tjera të qendrës, përfshirë Green Party.
Megjithatë, është e qartë se një bashkëpunim me AfD-në është i pamundur për momentin, pasi shumica e partive janë kundër përfshirjes së kësaj partie në qeveri për shkak të lidhjeve të saj me ekstremizmin dhe politikat e saj kontroversiale.
Në këtë kontekst, Merz do të duhet të balancojë presionet e brendshme dhe ndërkombëtare dhe të krijojë një koalicion të qëndrueshëm që do të udhëheqë Gjermaninë përmes sfidave të ardhshme ekonomike dhe politike.
