Konservatorët e Gjermanisë nën Friedrich Merz fituan zgjedhjet e parakohshme të së dielës në Gjermani me 28.5% të votave, sipas rezultateve të përkohshme nga autoritetet.
Alternativa për Gjermaninë arriti një rezultat deri diku të pritshëm po gjithsesi surprizë për sa i përket numrave, duke u renditur në vendin e dytë me 20.8%, përpara socialdemokratëve të kancelarit Olaf Scholz, që u renditën në vendin e tretë me 16.4%.
Të Gjelbrit ishin të katërt me 11.6%, ndërsa Demokratët e Lirë me 4.3% dhe Aleanca Sahra Ëagenknecht me 4.97% humbën pragun prej 5% për marrjen e vendeve në parlament.
Merz dhe bllokut të tij CDU/CSU do kenë nevojë për të paktën një, dhe ndoshta dy, partnerë për të siguruar një shumicë parlamentare. Ai ka përjashtuar mundësinë e bashkëpunimit me AfD, që do të thotë se një koalicion CDU/CSU-SPD, potencialisht me të Gjelbërit, është rezultati më i mundshëm.
Megjithatë konservatorët gjermanë përballen me një rrugë të ngushtë drejt pushtetit pas fitores, që duhet thënë se mbetet rezultati i dytë më i dobët i CDU/CSU-së në histori.
Ndërsa blloku CDU/CSU i Merz fitoi 28.6% të votave, e vetmja mundësi centrist dypartiake për një shumicë në Bundestag është partneriteti me socialdemokratët e shpartalluar të kancelarit Olaf Scholz. Pavarësisht se u rendit e treta me 16.4% – rezultati më i keq që nga Lufta e Dytë Botërore – partia e qendrës së majtë ka një levë të madhe në dorë përpara negociatave të koalicionit.
Alternativa e ekstremit të djathtë për Gjermaninë, ose AfD, dyfishoi mbështetjen duke u bërë partia e dytë më e fortë me 20.8%, megjithatë ajo nuk ka një pakicë bllokuese më vete. Lëvizja nacionaliste do jetë partia mbizotëruese e opozitës në dhomën e ulët të parlamentit, por do ketë pak fuqi konkrete pasi Merz përjashtoi një aleancë me të, pavarësisht presionit nga zyrtarët amerikanë për të hedhur mënjanë të ashtuquajturin “mur zjarri” i ngritur për t’i mbajtur ata jashtë qeverisë.
Zgjedhjet vijnë në një çast të brishtë pasi ekonomia më e madhe e Evropës përballet me stanjacion, luftën e Rusisë në Ukrainë dhe presidentin amerikan Donald Trump që kërcënon një luftë tregtare globale që mund të pengojë sektorin industrial të Gjermanisë, që është në vështirësi.
Gjatë fushatës, Merz paralajmëroi se nëse qeveria e ardhshme nuk arrin të ringjallë ekonominë dhe të marrë nën kontroll emigracionin, atëherë AfD mund të marrë pushtetin në zgjedhjet e ardhshme, duke vënë në rrezik pozicionin e Gjermanisë në Bashkimin Evropian.
Politika gjermane është bërë gjithnjë e më e copëtuar, me pesë parti që kanë hyrë në Bundestag këtë herë dhe dy të tjera që pothuajse e kaluan pragun e nevojshëm për të hyrë. Ndërsa numri i partive shtohet, aftësia e atyre në qendër për të formuar një qeveri të qëndrueshme dhe për të shtyrë reformat më të thella është bërë më e vështirë.
Kontratat e së ardhmes DAX u rritën dhe euro u forcua me rezultate gjerësisht në përputhje me atë që pritej nga tregjet. Vëmendja e investitorëve tani do kthehet në përpjekjet për të formuar një qeveri.
Merz u zotua të lëvizë shpejt dhe të shmangë bisedimet e zgjatura të koalicionit, të cilat shpesh mund të zgjasin me muaj ndërsa partitë grinden mbi hollësitë dhe kërkojnë të sigurojnë kontrollin e posteve kyçe, siç është Ministria e Financave.
“Nuk ka asnjë rrugë tjetër për Gjermaninë veç formimit të një qeverie në Gjermani në një mënyrë të arsyeshme dhe në kohë”, tha Merz të dielën vonë, duke shtuar se ai dëshironte të formonte një koalicion brenda dy muajve të ardhshëm.
“Bota nuk ka kohë të na presë.”
Humbësit më të mëdhenj në votën e së dielës ishin Scholz dhe Christian Lindner, kreu i Demokratëve të Lirë pro-biznesit, i cili u rrëzua nga Bundestagu. Të dy paguan çmimin për grindjet publike që çuan në rënien e qeverisë trepartiake të Scholz. Të Gjelbrit, fushata e të cilëve u drejtua nga ministri i Ekonomisë Robert Habeck, ishin partitë më të qëndrueshme në koalicionin jopopullor, duke humbur më shumë se tre pikë përqindje për të marrë 11.6%.
SPD po lëviz me shpejtësi për të riformuluar udhëheqjen e saj. Scholz do vijojë si kancelar në detyrë kujdestare, por po largohet pasi nuk arriti të realizojë rikthimin që premtoi në fushatë. Ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius – politikani më popullor i vendit – do luajë një rol vendimtar.
Bashkëdrejtuesi i partisë Lars Klingbeil do marrë gjithashtu përgjegjësinë e grupit parlamentar të SPD-së. 47-vjeçari ishte i paqartë nëse partia do pranonte një aleancë me CDU-në, duke thënë se grupi i qendrës së majtë “ka nevojë për një rinovim” dhe duke treguar se do merrte një qëndrim të ashpër në negociatat me konservatorët.
Pikat më të mëdha potenciale të fërkimit midis CDU-së dhe SPD-së ka të ngjarë të jenë mbi shpenzimet e mirëqenies sociale, emigracionin dhe financimin e pritshëm të shtetit për të financuar shpenzime masive për të forcuar sektorin e mbrojtjes.
“Theksoj këtu se përgjegjësia mund të merret në qeveri, por edhe në opozitë”, tha Klingbeil.
“Detyra e qeverisjes tani i takon Friedrich Merz.”
Partitë do mbajnë një sërë konferencash për shtyp të hënën për të dhënë reagimet fillestare për rezultatet e zgjedhjeve dhe pozicionet e negociatave. Lindner ka thënë tashmë se do largohej nga politika, duke ngritur pikëpyetje mbi të ardhmen e FDP-së miqësore ndaj biznesit, e cila ka qenë një pjesë e politikës gjermane në epokën e pasluftës.
E majta (Die Linke) ishte një nga fituesit e pakta në zgjedhje, duke fituar gati katër pikë përqindje në 8.8%. Partia i mbijetoi largimit të Sahra Wagenknecht, e cila formoi një parti të vetën pro-ruse, e cila nuk arriti të sigurojë mbështetje të mjaftueshme për të hyrë në parlament.
Kthimi në pushtet i një të ashtuquajturi koalicion të madh të konservatorëve dhe SPD-së do sigurojë një dukje stabiliteti, me një aleancë të tillë që do mbështetej te trashëgimia e tre nga katër mandateve të Angela Merkelit. Por shumica e saj do ishte e ngushtë.
Ndarjet e Gjermanisë u zbuluan gjithashtu nga rezultatet e votimit në Gjermaninë Lindore. Në rajonin ish-komunist, më shumë se gjysma e elektoratit votoi për partitë më të vogla, me mbështetjen për AfD-në në gati një të tretën.
Gjermania ka nevojë të menjëhershme për reforma të thella për të rivendosur konkurrencën e sektorëve kryesorë industrialë. Ajo mbetet veçanërisht e ekspozuar ndaj problemeve ekonomike të Kinës dhe suficiti i saj tregtar me SHBA-në ka tërhequr zemërimin e Donald Trump.
“Unë e di me çfarë përgjegjësie të madhe dhe dimensionin e punës me të cilën përballemi tani”, tha Merz.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Bloomberg
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
