Ministri i Jashtëm i Sirisë ka premtuar të mërkurën se qeveria e re është e përkushtuar të shkatërrojë çdo armë kimike të mbetur, të prodhuar gjatë periudhës së ish-presidentin Bashar al-Assad, përcjell BBC.
Duke iu drejtuar një takimi të Organizatës për Ndalimin e Armëve Kimike (OPCW) në Hagë, Asaad al-Shibani u zotua “t’i japë fund kësaj trashëgimie të dhimbshme, të sjellë drejtësi për viktimat dhe të sigurojë që respektimi i ligjit ndërkombëtar të jetë i fortë”.
Por ai shtoi se Siria do të ketë nevojë për mbështetjen e komunitetit ndërkombëtar.
Qeveria e Assadit e mohoi ndonjëherë përdorimin e armëve kimike gjatë luftës civile 14-vjeçare, por aktivistët e akuzuan atë për kryerjen e dhjetëra sulmeve kimike.
Në vitin 2013, raketa që përmbanin agjentin nervor sarin u lëshuan në disa lagje të kontrolluara nga rebelët në Ghouta-n Lindore dhe Perëndimore, duke vrarë qindra njerëz. Ekspertët e OKB-së konfirmuan përdorimin e sarinit, por atyre nuk iu kërkua të caktonin fajtorët.
Assadi mohoi që forcat e tij të kishin lëshuar raketat, por ai pranoi të nënshkruante Konventën për Armët Kimike (CWC) dhe të lejonte një mision të përbashkët OPCW-OKB për të shkatërruar arsenalin kimik të deklaruar të Sirisë.
Megjithatë, ngrihen pyetje mbi saktësinë dhe plotësinë e deklaratës së Sirisë.
Ekipi i Hetimit dhe Identifikimit të OPCW dokumentoi përdorimin e shumtë të armëve kimike gjatë luftës, duke identifikuar ushtrinë siriane si përgjegjëse për pesë raste të përdorimit të armëve kimike në vitet 2017 dhe 2018.
Ato përfshinin sulmin e prillit 2018 në Douma, në Ghouta Lindore, kur besohet se një helikopter i forcave ajrore siriane hodhi dy cilindra të mbushur me gaz klor të përqendruar në dy ndërtesa apartamentesh, duke vrarë të paktën 43 persona.
Një mision i mëparshëm i OPCW për gjetjen e fakteve, i cili nuk kishte mandat për të identifikuar fajtorët, gjithashtu konstatoi se armët kimike ishin përdorur ose ka të ngjarë të ishin përdorur në 20 raste të tjera.
Muajin e kaluar, drejtori i përgjithshëm i OPCW, Fernando Arias, vizitoi Damaskun për të mbajtur bisedime me Shibani dhe presidentin e përkohshëm sirian Ahmed al-Sharaa, i cili udhëhoqi ofensivën rebele që rrëzoi Assadin në dhjetor.
Në takimin e së mërkurës, Arias deklaroi se “peizazhi politik në ndryshim në Siri i ofron komunitetit ndërkombëtar një mundësi të re dhe historike për të përfunduar eliminimin e programit të armëve kimike të Sirisë”.
Ai tha se një ekip ekspertësh teknikë nga OPCW do të dërgohet në Damask në ditët në vijim dhe do të fillojë planifikimin e vizitave në vendet e dyshuara për armë kimike.
Shibani gjithashtu u takua me kryeprokurorin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare (ICC), Karim Khan, në Hagë të mërkurën.
ICC tha se bisedimet e tyre ndoqën vizitën e prokurorit në Damask në janar, duke eksploruar partneritete drejt llogaridhënies për krimet e kryera në Siri.
Siria nuk është anëtare e ICC-së, por Khan ka thënë se qeveria e re mund të pranojë juridiksionin e gjykatës si një hap i parë, ashtu siç ka bërë Ukraina në lidhje me luftën me Rusinë.
