Presidenti Donald Trump kohët e fundit ndaloi të gjitha dërgesat e ardhshme të ndihmës ushtarake për Ukrainën, pasi një takim i tensionuar me homologun e tij ukrainas, Volodymyr Zelensky, në Zyrën Ovale javën e kaluar, përkeqësoi marrëdhëniet mes SHBA-së dhe Ukrainës.
Aleatët perëndimorë parashikojnë se Ukraina mund të ruajë ritmin e saj aktual luftarak për vetëm disa javë, përpara se ndalimi i ndihmës amerikane të fillojë të ndikojë në operacionet e saj ushtarake.
Me shumë gjasa, kjo pauzë do të mbetet në fuqi derisa Trump të jetë i kënaqur me angazhimin e Zelensky-t për bisedimet e paqes. CNN analizon se çfarë përmbanin ndihmat ushtarake të dërguara nga SHBA deri më tani, sa fonde dhe pajisje janë dhënë dhe si mund të ndikojë një ndalesë e zgjatur në përpjekjet e luftës së Ukrainës.
SHBA ka dhënë 69 miliardë dollarë ndihmë ushtarake
SHBA-ja është donatori më i madh i vetëm për kombin e shkatërruar nga lufta, duke dërguar të paktën 123 miliardë dollarë ndihmë totale në Ukrainë që nga pushtimi i plotë i Rusisë në 2022. Ndihma ushtarake përbënte 69 miliardë dollarë nga kjo, ose 56% të totalit të SHBA-së, sipas të dhënave nga Instituti Kiel për Ekonominë Botërore , një institut gjerman i kërkimit që monitoron nga afër luftën në Ukrainë.
Ukraina ka zgjeruar prodhimin e saj vendas të pajisjeve ushtarake, duke përfshirë prodhimin e dronëve dhe municioneve artilerie. Këtë javë, kryeministri ukrainas Denys Shmyhal tha se tani prodhon më shumë se 30% të pajisjeve dhe municioneve të nevojshme për t’u mbrojtur.
SHBA-ja është donatori më i madh individual për Ukrainën, e cila është shkatërruar nga lufta, duke ofruar të paktën 123 miliardë dollarë ndihmë totale që nga pushtimi i plotë i Rusisë në vitin 2022. Nga kjo shumë, 69 miliardë dollarë ose 56% e totalit të ndihmës amerikane ka qenë ndihmë ushtarake, sipas të dhënave të Institutit Kiel për Ekonominë Botërore, një institut gjerman kërkimor që monitoron nga afër luftën në Ukrainë.
Ndërkohë, Ukraina ka zgjeruar prodhimin e saj vendas të pajisjeve ushtarake, duke përfshirë dronët dhe municionet e artilerisë. Këtë javë, kryeministri ukrainas Denys Shmyhal deklaroi se vendi tashmë prodhon më shumë se 30% të pajisjeve dhe municioneve të nevojshme për mbrojtjen e tij.
Zelensky ka deklaruar se ndihma ushtarake nga SHBA-ja mbulon rreth 40% të nevojave të mbrojtjes së Ukrainës, ndërsa aleatët e tjerë kryesisht vendet evropiane kontribuojnë me afërsisht 30%.
Në ditët e fundit, Evropa është rreshtuar fuqishëm në mbështetje të Ukrainës, duke u zotuar të forcojë ndihmën për Kievin, teksa politika e jashtme e SHBA-së po bëhet më e paqartë.
Të martën, Bashkimi Evropian njoftoi një plan që do t’i lejojë vendet anëtare të marrin hua 158 miliardë dollarë për të rritur shpenzimet e mbrojtjes dhe për të furnizuar Ukrainën me armë.
Cilat janë pasuritë ushtarake
Ndër pajisjet specifike të dërguara nga SHBA në Ukrainë janë sistemet e mbrojtjes ajrore, dronë, raketahedhës, radarë, tanke dhe armë kundër blindave.
SHBA ka furnizuar Ukrainën me pajisje ushtarake që nga gushti 2021 në përgjigje të Rusisë që përgatitet të nisë pushtimin e saj në shkallë të plotë. Mekanizmi i lejon presidentit të tërheqë pajisje për Ukrainën drejtpërdrejt nga stoqet e SHBA.
SHBA e ka përdorur këtë metodë në 55 raste për të ofruar rreth 31.7 miliardë dollarë ndihmë ushtarake për Ukrainën, sipas një raporti nga Departamenti i Shtetit.
Ndalimi i kësaj ndihme mund të ketë pasoja katastrofike për Ukrainën, me një zyrtar ukrainas që paralajmëroi se vendit mund t’i mbarojnë predhat jetike të artilerisë deri në maj ose qershor.
Ndërsa BE-ja mund të ndihmojë në mbushjen e disa boshllëqeve, ka pajisje ushtarake që vetëm SHBA-ja mund të sigurojë, si sistemi i mbrojtjes ajrore Patriot, i cili është dëshmuar jashtëzakonisht efektiv në ndalimin e raketave balistike ruse. SHBA-ja ka kontroll të plotë mbi licencimin dhe prodhimin e këtij sistemi dhe raketave të tij.
Një zyrtar ukrainas i tha CNN-it të martën se rezervat e raketave Patriot të Kievit mund të mbarojnë brenda disa javësh. Megjithatë, mbetet e paqartë sa raketa ka aktualisht Ukraina në rezervë dhe nëse janë në rrugë furnizime të reja nga SHBA-ja.
SHBA mposht Evropën për furnizimin me armë të rënda
Si donatori kryesor i ndihmës ushtarake të Ukrainës, SHBA-ja ka dërguar shumicën e obuseve (një lloj arme artilerie), sisteme raketash kundërajrore tokë-ajër dhe sisteme të shumta raketash. Ndërkohë, Polonia ka furnizuar dhe ka premtuar shumicën e tankeve, tregojnë të dhënat e Institutit Kiel.
Do të jetë jashtëzakonisht e vështirë për aleatët evropianë të Ukrainës që të mbushin boshllëkun e lënë nga SHBA. Në vitin 2023, shpenzimet e përgjithshme ushtarake për 27 shtetet anëtare të BE-së dhe Mbretërinë e Bashkuar arritën në rreth 388 miliardë dollarë, ndërsa SHBA shpenzuan 916 miliardë dollarë, ose rreth dy herë më shumë. SHBA ndau gjithashtu 9% të shpenzimeve qeveritare për mbrojtjen, e cila ishte më e larta midis vendeve të NATO-s, sipas të dhënave nga Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve të Paqes në Stokholm.
