Mark Carney, një ekonomist dhe i ri në politikë, është betuar si Kryeministri i ri i Kanadasë dhe mbajti një fjalim ku u zotua se “kurrë” nuk do të bëhet pjesë e Shteteve të Bashkuara, përcjell BBC.
Ai merr zyrtarisht detyrën të premten, vetëm disa ditë pasi u zgjodh lider i Partisë Liberale në pushtet dhe në mes të një lufte tregtare në vazhdim me presidentin amerikan Donald Trump.
“E dimë se duke punuar së bashku, mund t’i japim vetes shumë më tepër sesa çdokush tjetër mund të na marrë,” tha ai pas ceremonisë.
Carney zëvendëson Kryeministrin në largim, Justin Trudeau, i cili shërbeu për nëntë vjet, pas një fitoreje të thellë në garën e javës së kaluar për lidershipin e Partisë Liberale.
Guvernatorja e Përgjithshme, Mary Simon, udhëhoqi ceremoninë e betimit të Carney-t si Kryeministri i 24-të i Kanadasë dhe të anëtarëve të kabinetit të tij.
Refuzimi i bashkimit me SHBA-në
“Nuk do të bëhemi kurrë, në asnjë formë apo mënyrë, pjesë e SHBA-së,” tha Carney për gazetarët në Ottawa të premten, duke iu referuar komenteve të Trump-it se Kanadaja mund të bëhej “shteti i 51-të” i SHBA-së.
“Ne jemi thelbësisht një vend ndryshe,” shtoi ai, duke e quajtur më vonë këtë ide si “të çmendur”.
Ai refuzoi të komentojë mbi kohën e zgjedhjeve të ardhshme federale në Kanada, të cilat aktualisht janë të planifikuara për tetor, por la të kuptohet se do të lëvizte shpejt për të siguruar “një mandat sa më të fuqishëm të jetë i nevojshëm për kohën”.
Një garë e ngushtë elektorale
Në zgjedhjet e ardhshme, Carney pritet të paraqitet si kandidati më i përshtatshëm për t’u përballur me Trump-in në luftën tregtare që ai ka nisur që nga rikthimi në Shtëpinë e Bardhë.
Carney ka mbajtur më parë pozicionet e guvernatorit të Bankës së Kanadasë dhe Bankës së Anglisë, duke ndihmuar të dy vendet të përballojnë krizën financiare.
Duke qenë Kryeministri i parë i Kanadasë që nuk ka shërbyer kurrë si anëtar i Parlamentit, ai tani duhet të kandidojë për një vend sapo të shpallen zgjedhjet.
Udhëtimi i tij i parë si Kryeministër do të jetë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Francë javën e ardhshme, ndërsa tha se mezi pret të flasë edhe me Trump-in.
“Ne e respektojmë Shtetet e Bashkuara. Ne e respektojmë Presidentin Trump,” tha ai.
“Presidenti Trump ka vënë disa çështje shumë të rëndësishme në krye të agjendës së tij.”
Sfida tregtare me Trump-in
Politika kanadeze në muajt e fundit është dominuar nga lufta tregtare që Trump shpalli pas marrjes së detyrës në janar.
Carney është zotuar të mbajë në fuqi tarifat reciproke të Kanadasë ndaj mallrave specifike amerikane për aq kohë sa Trump vazhdon të zbatojë tarifat 25% ndaj produkteve kanadeze që nuk mbulohen nga Marrëveshja e Tregtisë CUSMA mes Kanadasë, SHBA-së dhe Meksikës.
Ekonomia kanadeze është shumë e varur nga tregtia me SHBA-në, dhe ekspertët paralajmërojnë se vendi rrezikon të bjerë në recesion nëse tarifat e Trump-it zbatohen plotësisht.
Në zgjedhjet e ardhshme, rivali kryesor i Carney-t do të jetë lideri i Konservatorëve, Pierre Poilievre.
Përpara kërcënimeve për tarifa, Konservatorët kishin një epërsi prej 20 pikësh në disa sondazhe zgjedhore. Tani, gara duket shumë më e ngushtë.
Duke folur pas Carney-t të premten, Poilievre argumentoi se Liberalët nuk e meritojnë një mandat të katërt, duke theksuar se kanë pasur nëntë vjet për të përmirësuar situatën ekonomike dhe sociale në vend.
“Do të kemi të njëjtat rezultate të dështuara të Liberalëve,” tha ai.
Formimi i kabinetit të ri
Disa nga anëtarët e rinj të kabinetit të Carney-t kanë shërbyer më parë në qeverinë e Trudeau-së. Ai ka mbajtur disa ministra kyç, veçanërisht ata që kanë qenë në kontakt të drejtpërdrejtë me administratën e Trump-it muajt e fundit.
Në mesin e tyre janë Mélanie Joly, që vazhdon si ministre e Jashtme; David McGuinty, që mbetet në sigurinë publike; Jonathan Wilkinson, që ruan postin si ministër i Energjisë; Dominic Leblanc, që ka kaluar nga financat në tregti; dhe François-Philippe Champagne, që nga industria ka kaluar në financa.
Poilievre shtoi se nëse ai bëhet Kryeministër, do të përballet drejtpërdrejt me Presidentin Trump, do të vendosë tarifa hakmarrëse dhe do të “rimarrë kontrollin”.
Në zgjedhjet e ardhshme, Liberalët do të përballen jo vetëm me Konservatorët, që kanë 120 vende në Dhomën e Komunave, por edhe me Bloc Quebecois, që ka 33 vende, dhe Demokratët e Ri (NDP), që kanë 24.
Reagimi ndaj betimit të Carney-t ishte i përzier. Lideri i NDP-së, Jagmeet Singh, kritikoi përzgjedhjen e kabinetit të tij, duke argumentuar se nuk ka hapësirë për liberalët progresistë nën udhëheqjen e tij.
Ai gjithashtu kritikoi mungesën e ministrive të veçanta për gratë, të rinjtë dhe personat me aftësi të kufizuara, duke e përshkruar Carney-n si dikë që ka ndihmuar miliarderët të pasurohen në kurriz të punëtorëve.
