Nga Adam Rogers
Peter Thiel ka fituar.
Pas kaosit të muajit të parë të administratës Trump qëndron një vizion politik i gjerë, i formësuar nga Thiel – miliarderi investitor në teknologji, bashkëthemelues i PayPal dhe shkatërruesi i Gawker. Sigurisht, Project 2025 ka hartuar udhërrëfyesin për luftën e Trump kundër shtetit.
Po ashtu, Elon Musk po shënjestron nëpunësit federalë me të njëjtin entuziazëm shkurtimesh që solli në Twitter. Por Thielizmi i paraprin të gjitha këtyre.
Që në vitin 2009 – menjëherë pas marrjes së detyrës nga Barack Obama, kur mendimtarët seriozë parashikonin fundin e racizmit dhe të Partisë Republikane – Thiel shkroi një ese për Institutin Cato, të titulluar “Edukimi i një Libertariani”.
Në të, ai shtroi thuajse gjithçka që Trump dhe ndjekësit e tij po zbatojnë sot. Është aty: shpërbërja totale e agjencive qeveritare, përpjekja për të fshirë diversitetin nga historia, shkurtime të rregulloreve dhe ndihmave publike, madje edhe dashuria e ethshme për kriptovalutat.
“Eseja e Thiel parashikoi nevojën për të rrënuar dhe djegur të gjitha programet federale,” thotë Becca Lewis, studiuese në Stanford, e cila analizon ngritjen e asaj që e quan “teknikautorizëm” në Silicon Valley.
Në esenë e tij, Thiel argumentonte se detyra e madhe e botës ishte “të gjendet një arratisje nga politika në të gjitha format e saj.” Për Thiel, kjo nuk nënkupton vetëm qeverisjen e keqe – por çdo formë qeverisjeje, përfshirë atë demokratike. Ai fajësonte gjendjen e mjeruar të shoqërisë mbi dy faktorë kryesorë:
1.“Rritjen e madhe të përfituesve të ndihmës sociale.”
2.“Zgjerimin e së drejtës së votës tek gratë.”
Sipas tij, rritja e numrit të votuesve të varfër dhe grave e kishte bërë praktikisht të pamundur që libertarianët të fitonin në kutinë e votimit. Zgjidhja? Të refuzohej “demos-i i pamenduar” dhe të krijohej një botë “e pa kufizuar nga shtetet-komb historike.”
Mendoni se po e ekzagjeroj qëndrimin e Thiel? Ja citati i tij kryesor:
“Nuk besoj më se liria dhe demokracia janë të pajtueshme.”
Një botë pa demokraci – e ndërtuar nga miliarderët e teknologjisë
Kush do ta ndërtonte këtë botë të re, të çliruar nga demokracia? Natyrisht, sipërmarrësit e teknologjisë. “Projekti i teknolibertarianizmit në vitet ’90 nuk ishte thjesht të thuhej se teknologjitë janë të shkëlqyera dhe do të përhapen,” thotë Dave Karpf, studiues në Universitetin George Washington. “Ishte edhe ideja se qeveria duhet të mbahet larg tyre. Sepse inxhinierët, investitorët dhe sipërmarrësit e Silicon Valley do ta ndërtojnë të ardhmen. Pa taksa dhe pa rregullore, dhe e ardhmja do të vijë – nëse i lejojmë.”
Një hap drejt kësaj qeverisjeje nga korporatat ishte ajo që Thiel kërkoi të krijonte me PayPal: “Një monedhë botërore e re, e lirë nga çdo kontroll dhe zhvlerësim qeveritar – fundi i sovranitetit monetar, si të thuash.”
Hiq qeverinë nga emetimi i parasë dhe i merr atij fuqinë e saj kryesore. Nuk është rastësi që administrata Trump ka promovuar fuqishëm deregulimin e kriptovalutave. Lidhja është e drejtpërdrejtë: David Sacks, i emëruar nga Trump si “Car i Kriptos”, ka qenë shok klase me Thiel dhe bashkëthemelues i PayPal.
Përfundimi i demokracisë kërkon përfundimin e diversitetit
Në vizionin thielian, demokracia nuk mund të shkatërrohet pa u shkatërruar edhe diversiteti. Kur Thiel dhe Sacks ishin në Stanford, kur termi “woke” quhej ende “korektësi politike”, ata themeluan “The Stanford Review”, një gazetë studentore konservatore që sulmonte multikulturalizmin. Madje shkruan edhe një libër anti-diversitet të titulluar “Miti i Diversitetit”.
Ndikimi i Thiel u shtri në gjithë Silicon Valley. “Ndërsa Thiel dhe ekipi i tij i PayPal krijuan rrjetet e tyre të startup-eve, ata përfshinë të njëjtën filozofi,” thotë Lewis. “Ishte një forcë punëtore kryesisht e bardhë dhe mashkullore, shpesh konservatore, sepse rekrutonin nga rrjetet e The Stanford Review. Ekzistonte një ndjenjë e thellë e viktimizimit mes tyre, dhe sa herë që fuqia e tyre sfidohej, kjo ndjenjë rikthehej.”
Në biografinë e tij për Thiel, Max Chafkin e përmbledh kështu: “Arsyeja kryesore pse ai kundërshton qeverinë është sepse i pengon titanët e teknologjisë si ai të bëjnë ç’të duan.”
Në vitin 2011, Thiel e tha akoma më qartë në një artikull për National Review:
“Nuk njoh asnjë lider politik në SHBA, qoftë demokrat apo republikan, i cili do të shkurtonte shpenzimet për kujdesin shëndetësor për të liruar fonde për kërkime në bioteknologji, apo që do të bënte shkurtime serioze të shtetit social për të financuar projekte të mëdha inxhinierike.”
Si guxojnë njerëzit të prioritizojnë shëndetin dhe mirëqenien përpara teknologjisë? (Thiel fajësoi për këtë hipitë.) “Kur teknologjia është e paregulueshme,” i tha ai një gazetari, “mund ta ndryshosh botën pa marrë aprovimin e të tjerëve. Në rastin më të mirë, ajo nuk i nënshtrohet kontrollit demokratik dhe shumicës, e cila shpesh është armiqësore ndaj ndryshimit.”
Amerika si eksperiment i fundit i Thielizmit
Pra, pa qeveri, pa rregullore, dhe një grup CEO-sh të teknologjisë që drejtojnë botën, pa pasur nevojë të konsultohen me askënd që nuk mendon apo nuk duket si ata. Në këtë botë të re, shkollat publike janë një humbje kohe. “Edukimi më i gjerë i trupës politike është një përpjekje qesharake,” shkroi Thiel.
Vizioni i tij për një botë të liruar nga “tirania e demokracisë” u bë frymëzues. Eseja e tij ndihmoi në krijimin e “dark web-it intelektual”, një rrjet podcast-esh, forume libertariane dhe institute akademike të financuara nga Thiel.
Thiel është “filli i përbashkët” i këtij revolucioni, sipas gazetarit Gil Durán. Ai ka mentoruar Mark Zuckerberg, ka themeluar kontraktorin ushtarak Palantir, dhe ka financuar politikanë si Josh Hawley, Ted Cruz dhe JD Vance. Ai ishte një nga donatorët më të mëdhenj të Trump.
Që në vitin 2009, Thiel e kishte intuitur këtë moment. “Fati i botës sonë,” shkroi ai, “mund të varet nga përpjekjet e një individi të vetëm që ndërton apo përhap makinerinë e lirisë, duke bërë botën të sigurt për kapitalizmin.”
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e Business Insider
