Presidenti amerikan Donald Trump do të nënshkruajë të enjten një urdhër ekzekutiv që synon të shpërbëjë Departamentin e Arsimit, njoftoi Shtëpia e Bardhë për BBC.
Ky vendim, i premtuar gjatë fushatës së tij, tashmë po përballet me sfida ligjore nga ata që kërkojnë të bllokojnë mbylljen e departamentit, si dhe shkurtimet e mëdha të stafit të shpallura javën e kaluar.
Trump ka kërkuar prej kohësh eliminimin e këtij departamenti, një objektiv i rëndësishëm për disa konservatorë. Megjithatë, edhe me një urdhër ekzekutiv, mbyllja e plotë e tij do të kërkonte miratim nga Kongresi.
Kjo konsiderohet e pamundur, duke pasur parasysh shumicën e ngushtë 53-47 që Republikanët kanë në Senat. Për miratimin e një ligji madhor siç është mbyllja e një departamenti, do të nevojiteshin 60 vota.
Urdhri i presidentit pritet të nënshkruhet gjatë një ceremonie në Shtëpinë e Bardhë të enjten pasdite, ku do të marrin pjesë edhe guvernatorë republikanë, përfshirë Ron DeSantisin e Floridës.
Një zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë deklaroi të mërkurën se urdhri do të “zgjerojë mundësitë arsimore” dhe do të “fuqizojë prindërit, shtetet dhe komunitetet për të marrë kontrollin dhe për të përmirësuar rezultatet për të gjithë nxënësit”.
Çfarë bën Departamenti i Arsimit?
I themeluar në vitin 1979, Departamenti i Arsimit mbikëqyr financimin e shkollave publike, administron kreditë studentore dhe drejton programe që ndihmojnë nxënësit me të ardhura të ulëta.
Trump e ka akuzuar këtë departament për “indoktrinimin e të rinjve me materiale të papërshtatshme racore, seksuale dhe politike”.
Një keqkuptim i zakonshëm është se Departamenti operon shkollat amerikane dhe përcakton kurrikulën, por kjo është përgjegjësi e shteteve dhe distrikteve lokale.
Për më tepër, një përqindje relativisht e vogël e financimit të shkollave fillore dhe të mesme – rreth 13% – vjen nga fondet federale. Pjesa dërrmuese sigurohet nga shtetet dhe komunitetet lokale.
Agjencia gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në administrimin dhe mbikëqyrjen e kredive studentore federale që ndihmojnë miliona amerikanë të paguajnë për arsimin e lartë.
Shkurtimet dhe reagimet
Menjëherë pas marrjes së detyrës, Sekretarja e Arsimit e Trump-it, Linda McMahon, i dërgoi një memorandum 4,400 punonjësve të departamentit me titullin “Misioni i Fundit i Departamentit Tonë”, ku shkruante:
“Kjo është mundësia jonë për të kryer një shërbim të fundit dhe të paharrueshëm publik për brezat e ardhshëm të studentëve. Shpresoj që të më bashkoheni për të siguruar që, kur misioni ynë të përfundojë, arsimi amerikan të jetë më i lirë, më i fortë dhe me më shumë shpresë për të ardhmen.”
Raportet e mëparshme sugjeronin se Trump do të përpiqej të mbyllte disa programe të departamentit dhe t’i transferonte ato në departamente të tjera, si Thesari.
Trump dhe republikanët kanë akuzuar Departamentin e Arsimit për promovimin e një ideologjie politike “woke” dhe për shtyrjen përpara të pikëpamjeve liberale mbi gjininë dhe racën.
Unioni më i madh i mësuesve në SHBA e ka dënuar planin e Trump-it, duke thënë se ai “nuk kujdeset për mundësitë e barabarta për të gjithë fëmijët”.
Në një deklaratë, Federata Amerikane e Mësuesve (AFT) tha:
“Askush nuk e pëlqen burokracinë dhe të gjithë janë pro më shumë efikasiteti, kështu që le të gjejmë mënyra për ta arritur këtë. Por mos e përdorni një ‘luftë kundër woke’ për të sulmuar fëmijët që jetojnë në varfëri dhe fëmijët me aftësi të kufizuara, vetëm për të financuar kuponët arsimorë dhe uljet e taksave për miliarderët.”
Historia e Departamentit dhe sfidat për shpërbërjen e tij
Shumica e fëmijëve në SHBA ndjekin shkolla publike, të cilat janë falas dhe drejtohen nga zyrtarët lokalë. Pothuajse i gjithë financimi i tyre vjen nga taksat shtetërore dhe lokale, ndërsa vendimet për kurrikulën merren nga qeveritë shtetërore dhe distriktet shkollore.
Departamenti i Arsimit, si një agjenci në nivel kabineti, u krijua nga Kongresi në fund të vitit 1979. Vetëm dy vjet më vonë, ish-presidenti Ronald Reagan filloi thirrjet për shpërbërjen e tij për të kursyer para dhe për të favorizuar “nevojat dhe preferencat lokale”.
Është departamenti më i vogël në kabinetin e presidentit dhe përbën më pak se 2% të buxhetit federal total.
Aktualisht, 4,400 punonjësit e tij nuk operojnë shkolla dhe nuk përcaktojnë kurrikulën.
Disa nga këta punonjës tashmë janë prekur nga shkurtimet e mëdha të administratës Trump, të udhëhequra nga një njësi e Shtëpisë së Bardhë e njohur si Doge. Disa janë detyruar të dalin në pension, të largohen nga puna ose janë vendosur në leje administrative të paguar.
Elon Musk ka udhëhequr përpjekjet e Doge, ose Departamentit të Efikasitetit Qeveritar, për të reduktuar shpenzimet federale dhe për të ristrukturuar ose shpërbërë shumë agjenci qeveritare.
Javën e kaluar, administrata Trump shpalli planet për të shkurtuar rreth gjysmën e fuqisë punëtore të Departamentit të Arsimit. Këto largime masive do të prekin afërsisht 2,100 punonjës, të cilët do të vendosen në leje nga 21 marsi.
