Gjetja e thesarit të varrosur është një fantazi që është bërë realitet për ankandet e specializuara të monedhave, Numismatica Ars Classica (NAC).
Atyre u është besuar të shesin një koleksion prej rreth 15,000 monedhash kryesisht ari dhe argjendi që përfshin nga Greqia e lashtë deri në Britaninë e shekullit të 20-të dhe të vlerësuara në më shumë se 100 milion dollarë, shkruan FT.
Pjesa më e madhe e vlerës së saj mbeti nën tokë për më shumë se 50 vjet. Nga frika e kërcënimit të një pushtimi nazist të Evropës, koleksionisti – një trashëgimtar me bazë në Evropë i një biznesi familjar, identiteti i të cilit nuk bëhet i ditur – varrosi më shumë se 10,000 monedha në kopshtin e tij, shpjegon Arturo Russo, drejtor dhe bashkëpronar i NAC.
Shumica u futën në zarfe dhe u vendosën në kuti purosh të mbyllura më pas në një duzinë këllëfësh alumini. Pronari ia tregoi vendndodhjen vetëm gruas së tij dhe më pas, menjëherë pasi nazistët pushtuan vendin, vdiq nga sëmundje.
Ai kishte filluar atë që u bë “një obsesion për të grumbulluar sa më shumë” duke blerë shufra ari në vitet 1930, kur Depresioni i Madh në SHBA nënkuptonte “kishte një humbje besimi në sistemet tradicionale bankare, kështu që ai shikoi mënyra alternative për të ruajtur vlerën”, thotë Russo.
Monedhat e varrosura nuk iu zbuluan ankandëve deri në vitin 2022 dhe u është dashur më shumë se një vit për t’u kataloguar, thotë Russo. Shitja e thesarit “ishte si të shkoje çdo ditë në një dyqan ëmbëlsirash për ne”, entuziazmon ai.
Një monedhë ari 100 dukat (rreshti i lartë) i prerë për Ferdinandin III të Habsburgut; dhe një monedhë ari (rreshti i poshtëm) i prerë për Mbretin Sigismund III Vasa
Gjetjet e tyre përfshijnë monedha nga sovranët britanikë – të cilat mund të shiten për mbi 1 mijë euro secil, deri në një copë ari 100 dukatësh nga Perandori i Shenjtë Romak Ferdinand III i Habsburgut që peshon 350 g dhe që Russo e përshkruan si “një monedhë mitike”.
Kjo daton në vitin 1629 dhe tani vlerësohet rreth 1.4 milionë dollarë, “megjithëse ne presim shumë më tepër”, thotë ai. Në vitin 2018, një monedhë e rrallë polake ari 100 dukat, e prodhuar në vitin 1621 për Mbretin Sigismund III Vasa, u shit për 2.2 milionë dollarë në Nju Jork.
Una dhe Luani, një monedhë e prerë gjatë mbretërimit të Viktorias, vlerësohet të kushtojë 250,000 stërlina
Monedhat gjithashtu prodhohen për raste historike që përkujtojnë ngjarje të mëdha, të tilla si qindarka e argjendtë e shekullit të nëntë e lëshuar për të festuar marrjen e Londrës nga Alfredi i Madh nga pushtuesit danezë – njëra prej të cilave është në Koleksionin e Udhëtarëve, e vlerësuar rreth 11,000 dollarë.
Monedhat që nuk dalin kurrë në qarkullim të plotë janë veçanërisht të çmuara, si ato të paraqitura për miratim që shpesh tregojnë punën më të mirë të një gdhendësi – monedhat Wyon të Mbretëreshës Viktoria janë ndër këto “objekte shumë të dëshirueshme”, thotë David Guest, i cili drejton biznesin e tij numizmatik dhe po konsultohet për monedhat angleze dhe franceze në koleksion.
Çmimi më i lartë i paguar ndonjëherë për një monedhë në ankand është 18,9 milionë dollarë dhe ishte për një monedhë të ashtuquajtur “Shqiponja e Dyfishtë” e vitit 1933.
Monedha “Double Eagle” e vitit 1933 u shit për 18.9 milionë dollarë, çmimi më i lartë i paguar ndonjëherë për një monedhë në ankand
Falsifikimet ekzistojnë, megjithëse ka “shumë mënyra për të vërtetuar vërtetësinë”, thotë Russo.
Metalet si ari dhe argjendi në Koleksionin e Udhëtarëve nuk përkeqësohen – dekadat nën tokë nuk kanë ndikuar në gjendjen e tyre, thonë ekspertët. Ndërkohë, monedhat aktualisht po përfitojnë nga një rritje e përgjithshme e kategorive të koleksioneve në tregun e artit.
