Kryeministri kanadez Mark Carney deklaroi se marrëdhënia e vjetër e Kanadasë me Shtetet e Bashkuara, “e bazuar në integrimin e thelluar të ekonomive tona dhe bashkëpunimin e ngushtë në siguri dhe ushtri, ka përfunduar”, përcjell BBC.
Duke folur për gazetarët në Ottawa pas një mbledhjeje të kabinetit, Carney tha se kanadezët duhet të “rishpiknin në mënyrë themelore ekonominë e tyre” përballë tarifave të vendosura nga Presidenti i SHBA-së, Donald Trump.
Ai tha se Kanadaja do të përgjigjet me tarifa hakmarrëse që do të kenë “ndikim maksimal” ndaj SHBA-së.
Trump njoftoi të mërkurën se do të vendoste një taksë 25% mbi makinat dhe pjesët e importuara, duke deklaruar: “Kjo është e përhershme.”
Carney, udhëheqësi i Partisë Liberale, e quajti Marrëveshjen e Produkteve të Automjeteve mes Kanadasë dhe SHBA-së, të nënshkruar në vitin 1965, si marrëveshjen më të rëndësishme të jetës së tij.
“Kjo ka përfunduar me këto tarifa,” tha ai në frëngjisht.
Ai shtoi se Kanadaja mund të mbajë një industri të fuqishme automobilistike edhe me tarifat e SHBA-së, për sa kohë që qeveria dhe komuniteti i biznesit punojnë për ta “rishpikur” dhe “ristrukturuar” atë.
Carney theksoi se Kanadaja duhet të ndërtojë një ekonomi që kanadezët mund ta kontrollojnë vetë, dhe kjo përfshin rishikimin e marrëdhënieve të saj tregtare me partnerë të tjerë.
Ai tha se mbetet për t’u parë nëse Kanadaja mund të ketë një marrëdhënie të fortë tregtare me Shtetet e Bashkuara në të ardhmen.
Tarifat e reja dhe reagimi politik
Carney ka ndryshuar planet e tij të fushatës për zgjedhjet e muajit të ardhshëm për t’u përqendruar tek tarifat e reja të importit.
Shtetet e Bashkuara kanë vendosur tashmë një tarifë të përgjithshme 25% mbi mallrat kanadeze, së bashku me një taksë 25% mbi të gjithë importet e aluminit dhe çelikut. Kanadaja deri më tani ka vendosur tarifa hakmarrëse me vlerë rreth 60 miliardë dollarë kanadezë (42 miliardë dollarë amerikanë; 32 miliardë paund) ndaj mallrave amerikane.
Tarifat e reja për makinat do të hyjnë në fuqi më 2 prill, ndërsa taksat për bizneset që importojnë makina do të fillojnë një ditë më vonë, sipas Shtëpisë së Bardhë. Tarifimi i pjesëve të automjeteve është planifikuar të fillojë në maj ose më vonë.
Të enjten në mëngjes, Trump paralajmëroi Kanadanë dhe Bashkimin Evropian që të mos bashkëpunonin kundër SHBA-së në këtë luftë tregtare.
“Nëse Bashkimi Evropian bashkëpunon me Kanadanë për të dëmtuar ekonomikisht SHBA-në, tarifa masive, shumë më të mëdha se ato të planifikuara, do të vendosen mbi ta të dy,” postoi ai në platformën e tij Truth Social.
Carney u takua me ministrat e tij në Ottawa të enjten në mëngjes për të “diskutuar opsionet tregtare”. Fillimisht, ai kishte planifikuar të bënte fushatë në Quebec.
Gjatë konferencës së tij për shtyp, Carney tha se Presidenti Trump i kishte kërkuar të planifikonin një telefonatë, e cila do të zhvillohej “në një ose dy ditët e ardhshme”.
Nëse telefonata ndodh, kjo do të jetë hera e parë që dy udhëheqësit do të flasin me njëri-tjetrin.
Reagimi i opozitës dhe partnerëve tregtarë
Lideri i Partisë Konservatore, Pierre Poilievre, forca kryesore opozitare, i quajti tarifat “të pajustifikuara dhe të paprovokuara”.
Partia e Majtë e Re Demokratike (NDP), e cila më parë kishte mbështetur qeverinë e pakicës liberale të ish-kryeministrit Justin Trudeau, gjithashtu ndryshoi planet e saj të fushatës të enjten.
Lideri i NDP-së, Jagmeet Singh, kaloi ditën duke u takuar me liderë sindikalë dhe punëtorë të industrisë automobilistike në Windsor, Ontario, një qendër prodhimi makinash përballë Detroitit, Michigan.
Ai tha se tarifat e SHBA-së janë një “tradhti” ndaj një aleati të afërt, duke e akuzuar Trumpin për “fillimin e një lufte tregtare të paligjshme kundër Kanadasë” pa asnjë arsye.
Singh propozoi që çdo kompani automobilistike që zhvendos prodhimin e saj jashtë Kanadasë për shkak të tarifave të ndalohet të shesë makina në vend.
Kanadezët do të votojnë më 28 prill.
SHBA importoi rreth tetë milionë makina vitin e kaluar – duke përbërë rreth 240 miliardë dollarë tregti dhe pothuajse gjysmën e shitjeve totale të makinave.
Reagimi i Meksikës dhe Gjermanisë
Meksika është furnizuesi kryesor i makinave për SHBA-në, e ndjekur nga Koreja e Jugut, Japonia, Kanadaja dhe Gjermania.
Presidentja e Meksikës, Claudia Sheinbaum, në një konferencë për shtyp të enjten në mëngjes, nuk pranoi të komentonte drejtpërdrejt për tarifat e reja të automjeteve.
Ajo premtoi se qeveria e saj do të “mbrojë gjithmonë Meksikën”, do të punojë për të ruajtur krijimin e vendeve të punës dhe do të mbrojë kompanitë meksikane të prekura nga tarifat e importit.
Ajo tha se Meksika do të japë një “përgjigje të integruar” ndaj tarifave të administratës Trump më 3 prill, një ditë pasi shumë prej tyre pritet të hyjnë në fuqi.
Sheinbaum ka theksuar vazhdimisht se shumë kompani amerikane të automjeteve kanë operacione si në Meksikë ashtu edhe në Kanada, të cilat janë të lidhura me një marrëveshje të tregtisë së lirë në Amerikën e Veriut që vetë Trump e negocioi gjatë mandatit të tij të parë në Shtëpinë e Bardhë.
“Sigurisht që nuk duhet të ketë tarifa,” tha ajo të enjten. “Kjo është thelbi i marrëveshjes së tregtisë së lirë.”
