Arkeologët besojnë se kanë zbuluar prova të një beteje të lashtë biblike, e gjitha kjo falë disa copëzave të thyera të gjetura. Artefaktet, që kryesisht përbëhen nga qeramikë egjiptiane, u gjetën gjatë një gërmimi të fundit në qytetin antik të Megidos në Izraelin verior.
Vendi thuhet se përmban mbi 30 shtresa vendbanimesh të ndryshme, që datojnë nga epoka e bakrit deri në Luftën e Parë Botërore, shkruan Fox.
Tel Megiddo ishte vendi ku Josia, mbreti i Judeas, luftoi në mënyrë të famshme Betejën e Megidos në vitin 609 p.e.s. Udhëheqësi hebre u mund dhe u vra nga ushtria e faraonit egjiptian Necho II.
Historia e betejës tregohet në Librin e Dytë të Mbretërve në Dhiatën e Vjetër, por Megiddo përmendet gjithashtu në Librin e Zbulesës. Vendi përmendet si “Armageddon”, i lidhur ngushtë me frazën hebraike “Har Megiddo”, që përkthehet në “malin e Megidos”.
Thuhet se Megido është vendi ku do zhvillohet beteja e profetizuar e Armagedonit midis mbretërve të Tokës dhe Perëndisë. Por ndërsa arkeologët nuk mund të provojnë se vendi do jetë vendi i një beteje gjatë kohës së fundit, ata besojnë se mund të kenë gjetur prova të historisë së Dhiatës së Vjetër.
Dr. Assaf Kleiman, një lektor i lartë në Universitetin Ben-Gurion të Negevit në Izrael, tha për Fox Neës se ai beson se copëzat e qeramikës i përkisnin ushtrisë egjiptiane që mundi Josia-n.
Gjetjet përbëhen nga “sasi të konsiderueshme” artefaktesh të thyera të prodhuara nga Egjipti, që datojnë nga fundi i shekullit të 7-të p.e.s., afër kohës kur u zhvillua Beteja e Megidos.
Në vend që copëzat të jenë prova e një marrëdhënieje tregtare, Kleiman beson se ato u sollën nga trupat egjiptiane në vend që të importoheshin në territor.
Eksperti përmendi “teknikat e prodhimit të papërpunuar, përzierjen funksionale dhe mungesën e provave të ngjashme në vendbanimet e afërta”, si arsye kryesore pse ata besojnë se artefaktet u sollën nga një ushtri.
“Ekspozimi i kaq shumë dërgesave egjiptiane, duke përfshirë copëzave tasash për servirje, tenxhere gatimi dhe kavanoza magazinimi, është një dukuri e jashtëzakonshme”, shpjegoi Kleiman.
“Prandaj, ne e kuptojmë atë se përfaqëson egjiptianët që u vendosën në Megido në fund të shekullit të 7-të, ndoshta si pjesë e një force ushtrie që mbërriti në vend pas rënies së Perandorisë Asiriane,” shtoi ai.
Ai tha gjithashtu se qeramika greke mund të jetë provë e mercenarëve grekë në ushtrinë egjiptiane, gjë që nuk ishte e padëgjuar në atë kohë.
“Shërbimi i grekëve, ndoshta nga Anatolia perëndimore, në ushtrinë egjiptiane të dinastisë së 26-të përmendet në burimet greke nga Herodoti dhe burimet asiriane,” vuri në dukje Kleiman.
“Mundësia e pjesëmarrjes së mercenarëve të tillë në vrasjen e Josias mund të nënkuptohet në veprat profetike në Bibël.”
Kleiman shpjegoi gjithashtu se vendbanimi egjiptian në Megido “nuk zgjati shumë” dhe se ndërtesa ku u gjetën artefaktet ka të ngjarë të ishte braktisur dekada më vonë.
Megjithëse Kleiman vuri në dukje se nuk kishte asnjë provë jo-biblike të Josias, Kleiman pohoi se ekzistenca e mbretit “nuk është vënë në dyshim kurrë në studimet biblike dhe historike”.
“Ne gjithashtu mund të vërejmë se shkrim-leximi ishte më i zakonshëm në atë epokë, dhe kështu mbretërimi i tij ka shumë të ngjarë të dokumentohej nga skribët që dëshmuan ngjarjet në kohë reale,” tha Kleiman.
“Dëshmitë për praninë e Nekos në Levant dhe betejën kundër babilonasve në Karkemish, ku egjiptianët humbën, dokumentohen në kronikat babilonase, si dhe në Bibël, te Jeremia dhe Mbretërit.”
Arkeologët planifikojnë të bëjnë më shumë kërkime mbi rrënjët e epokës së bronzit të vendit.
Kleiman gjeti gjithashtu prova për të besuar se disa anëtarë të Dhjetë Fiseve të Humbura të Izraelit nuk u dëbuan të gjithë në Mesopotami në shekullin e 7-të p.e.s. dhe në fakt mund të ketë qëndruar në Megido.
“Gërmimet tona treguan prodhim dhe konsum të vazhdueshëm të enëve të ngjashme të stilit lokal në Megido, veçanërisht tenxhereve të gatimit, gjithashtu nën sundimin perandorak,” shpjegoi ai.
“Kjo sugjeron se struktura shoqërore e Megidos në epokën asiriane duhet të ketë qenë e përbërë nga një pjesë e konsiderueshme e popullsisë vendase, të cilët nuk u dëbuan nga asirianët dhe që jetonin së bashku me të dëbuarit e sjellë nga perandoria.”
