Zyra e kryeministrit Benjamin Netanyahu është përfshirë edhe një herë në skandal pasi policia arrestoi dy nga bashkëpunëtorët e tij të ngushtë këtë javë me dyshimin se kishin pranuar para nga Katari për të promovuar një përfytyrim pozitiv të shtetit arab të Gjirit në Izrael.
Çështja ka mbërthyer izraelitët sepse Katari, një vend që shumë e shohin si “patron” të Hamasit dhe që nuk ka lidhje zyrtare diplomatike me Izraelin, duket se ka depërtuar në korridoret më të larta të pushtetit.
Katari, i cili është një ndërmjetës kyç për Hamasin në negociatat e armëpushimit me Izraelin, mohon mbështetjen e grupit militant. Netanyahu ka dhënë një deklaratë në polici për këtë çështje, por nuk është i dyshuar në këtë rast, për të cilin ai thotë se është i pabazë dhe synon të rrëzojë qeverinë e tij. Hetimi është skandali më i fundit që trondit Netanyahun, i cili është subjekt i një gjyqi të gjatë korrupsioni dhe që rregullisht sulmon “shtetin e thellë” që synon ta kapë atë.
Kritikët thonë se Netanyahu, kryeministri më jetëgjatë i vendit, ka punuar në vitet e fundit për të minuar institucionet shtetërore të Izraelit, përfshirë drejtësinë. Së fundmi, ata tregojnë për përpjekjen e tij për të shkarkuar kreun e agjencisë së sigurisë së brendshme të Izraelit, e cila po heton gjithashtu lidhjet e dyshuara të zyrës së tij me Katarin.
Këshilltarët e Netanyahut dyshohet se promovuan interesat e Katarit
I quajtur “Katargate” nga media izraelite, hetimi përqendrohet në akuzat se dy këshilltarë të afërt të Netanyahut – këshilltari për mediat prej një kohe të gjatë Jonatan Urich dhe ish-zëdhënësi Eli Feldstein – u punësuan për të drejtuar një fushatë për marrëdhëniet me publikun për të përmirësuar përfytyrimin e Katarit mes izraelitëve ndërsa ai po negocionte në emër të Hamasit në Gaza për një armëpushim. Pagesat dyshohet se janë kryer përmes një lobisti amerikan.
Sipas një dokumenti gjyqësor, lobisti amerikan dhe Urich arritën një “lidhje biznesi” për të promovuar pozitivisht Katarin dhe për të përhapur mesazhe negative për Egjiptin, një tjetër ndërmjetës i rëndësishëm në negociatat e armëpushimit Izrael-Hamas.
Feldstein dyshohet se ishte paguar për t’ua përcjellë ato mesazhe gazetarëve. Ai dhe Urich mund të përballen me akuza për kontakt me një agjent të huaj, pastrim parash, ryshfet, mashtrim dhe shkelje të besimit, sipas mediave izraelite. Përveç përfitimit financiar, çdo motiv tjetër i mundshëm është i paqartë.
Një gazetar izraelit i pyetur në këtë rast është Zvika Klein, kryeredaktor i Jerusalem Post, një media e përditshme në gjuhën angleze. Sipas një raporti të kësaj jave në Jerualem Post, Klein vizitoi Katarin me ftesë të qeverisë së tij vitin e kaluar dhe më pas shkroi një seri shkrimesh rreth përshtypjeve të tij, njëri prej të cilëve parashtronte rastin e Katarit kundër pretendimeve izraelite se ai mbështet grupin militant. Gazeta tha se Klein, e cila nuk mund të kontaktohej për koment, aktualisht është e ndaluar të flasë me gazetarët.
Avokatët e Urich dhe Feldstein nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
Netanyahu e ka kritikuar hetimin si gjueti shtrigash dhe ka akuzuar policinë se i mban këshilltarët e tij si “peng”, formulim që zemëroi shumë në Izrael sepse Hamasi ende mban dhjetëra robër brenda Gazës pas sulmit të 7 tetorit 2023 që ndezi luftën.
Një gjykatës zgjati të martën paraburgimet e Urich dhe Feldstein, të cilët janë paditur në një çështje të veçantë që përfshin rrjedhjen e informacionit të klasifikuar në një tabloid gjerman.
Nëse akuzat e reja vërtetohen, “atëherë është shpërdorim detyre”, tha Tomer Naor, nga Lëvizja e Qeverisë së Cilësisë në Izrael. Ajo që është veçanërisht shqetësuese, tha ai, është se sa lehtësisht duket se aktorët e jashtëm kanë fituar qasje në rrethin e brendshëm të kryeministrit – dhe se këshilltarët dyshohet se promovuan interesat e Katarit me gazetarët, ndërsa jepnin përshtypjen se mesazhet vinin nga zyra e kryeministrit.
Katari është një ndërmjetës kyç në Gaza me lidhje me Hamasin
Lufta gati 18-mujore në Gaza vijon pas rënies muajin e kaluar të një armëpushimi 42-ditor, ku Katari luajti një rol kyç.
Mes izraelitëve, emirati i pasur me gaz është më i njohur për dërgimin e parave në Gaza duke filluar nga viti 2018 – një përpjekje që synon të ndihmojë familjet e varfra. Por analistët dhe ish-zyrtarët thonë se disa nga paratë e dërguara me bekimin e Netanyahut arritën në krahun ushtarak të Hamasit dhe e ndihmuan atë të përgatitej për sulmet e 7 tetorit 2023.
Izraelitët janë gjithashtu dyshues për qëllimet e Katarit sepse ai është baza e krerëve politikë të Hamasit dhe Al Jazeera shihet nga Izraeli si zëdhënëse e Hamasit, akuza që rrjeti i mohon. Katari thotë se ka ofruar ndihmë humanitare për Gazën në bashkërendimin të plotë me qeverinë izraelite.
Kur u arrit nga AP, një zyrtar i qeverisë së Katarit nuk iu përgjigj drejtpërdrejt lidhjeve të supozuara me këshilltarët e Netanyahut. Ai tha se përpjekjet ndërmjetësuese për Gazën do vijojnë. Ai foli në kushte anonimiteti në përputhje me rregulloret.
Dikur objektivi i një bllokade rajonale për lidhjet e tij të supozuara me grupet ekstremiste islamike dhe Iranin, Katari prej kohësh kërkon të shihet si një lojtar me ndikim rajonal dhe si një ndërmjetës i besueshëm i konfliktit.
Por gjatë gjithë luftës në Gaza, shumë në Izrael, përfshirë Netanyahun, kanë shprehur zemërimin se Katari nuk po bënte mjaftueshëm për të presionuar Hamasin që të përmbushte kushtet e Izraelit për një armëpushim.
Synimi i Katarit në fushatën e supozuar të marrëdhënieve me publikun në Izrael mund të ketë qenë të shuajë ato akuza dhe të sigurohet se ato nuk kanë ndikuar në SHBA, me të cilat ka lidhje të ngushta sigurie, tha Yoel Guzansky, një studiues i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare, një institut kërkimor në Tel Aviv.
Ai tha se çdo përpjekje për të goditur Egjiptin, një ndërmjetës prej kohësh midis Izraelit dhe palestinezëve, mund të ketë qenë një mënyrë për të përmirësuar pozitën rajonale të Katarit.
Katari “ngjall shumë emocione” në Izrael sepse shihet se ka luajtur një rol kyç në forcimin e Hamasit përpara sulmit të tij të 7 tetorit, tha Guzansky. Para luftës, Netanyahu kishte miratuar transferimin e fondeve nga Katari në Gaza si pjesë e një strategjie për të kontrolluar Hamasin, shpjegoi ai.
“Katari është i përbuzur. Por ne duhet të kontrollojmë veten së pari,” tha ai.
“Ne jo vetëm që lejuam, por inkurajuam Katarin të investonte në Gaza.”
Çështja është skandali më i fundit për Netanyahun
Nuk është e qartë se çfarë dinte Netanyahu për keqbërjet e supozuara të këshilltarëve të tij.
Ndihmësit e mëparshëm që u futën në telashe me ligjin janë kthyer në dëshmitarë shtetërorë kundër Netanyahut në gjyqin e tij për korrupsion. Dëshmia e Netanyahut në atë gjyq u ndërpre pas arrestimit të Urich dhe Feldstein këtë javë; ai u thirr për të dhënë deklaratë në polici për rastin.
Netanyahu është nën presion të jashtëzakonshëm publik për të pranuar përgjegjësinë për rolin e tij në dështimin për të parandaluar sulmin e 7 tetorit, duke përfshirë lejimin e transferimit të parave të Katarit në Gaza.
Protestat masive shpërthyen javët e fundit mbi vendimin e Netanyahut për t’i dhënë fund armëpushimit në Gaza që kishte lehtësuar lirimin e dhjetëra pengjeve, dhe mbi lëvizjet e tij për të shkarkuar kreun e agjencisë së sigurisë së brendshme të vendit dhe prokurorin e saj të përgjithshëm.
Përpjekja për të shkarkuar shefin e Shin Bet, Ronen Bar, erdhi pasi agjencia po zhvillonte hetimin e saj në lidhjet me Katarin. Kjo shkaktoi akuza se Netanyahu po përpiqej të shuante hetimin.
Netanyahu ka sugjeruar, me pak prova, se hetimi ishte rezultat i marrëveshjes së fshehtë midis Bar dhe prokurorit të përgjithshëm si një mënyrë për të penguar shkarkimin e shefit të sigurisë së brendshme. Një gjykatë ngriu shkarkimin e Bar në pritje të seancave të mëtejshme. Kjo nuk e ka penguar Netanyahun të përpiqet të emërojë zëvendësuesin e tij.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e AP
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
