Petro Kotin, drejtori ekzekutiv i kompanisë shtetërore ukrainase të energjisë bërthamore Energoatom, deklaroi se do të ishte e pasigurt që Rusia të rifillonte funksionimin e centralit bërthamor të Zaporizhzhias, të cilin e kontrollon që nga pranvera e vitit 2022, përcjell Guardian.
Në një intervistë, Kotin tha se për të rifilluar prodhimin e energjisë në mënyrë të sigurt, duhet të kapërcehen “probleme të mëdha”, përfshirë mungesën e ujit ftohës, mungesën e stafit të trajnuar dhe mungesën e furnizimit me energji hyrëse. Ai shtoi se edhe në kushte paqeje, Ukrainës do t’i duheshin nga dy muaj deri në dy vite për ta bërë funksional centralin.
Aktualisht, centrali më i madh bërthamor në Evropë ndodhet në vijën e parë të frontit pranë lumit Dnipro dhe është mbyllur që prej vitit 2022 për arsye sigurie. Rusia ka shprehur synimin për ta rikthyer në funksionim kur të krijohen kushtet ushtarake dhe politike.
Sipas Kotin, një rinisje nga ana ruse gjatë kohës së luftës është “e pamundur, madje edhe për një reaktor të vetëm”, për shkak të rreziqeve të shumta në terren. Ai theksoi se centrali është i mbushur me automjete dhe personel ushtarak dhe mund të ketë armë dhe mjete shpërthyese brenda tij. Rusia ka pranuar se ka vendosur mina në zonat përreth centralit për të “penguar sabotatorë ukrainas”.
Ndërkohë, raportet nga SHBA tregojnë se centrali po operohet nga një staf i papërshtatshëm dhe i patrajnuar, me më pak se një të tretën e kapacitetit para luftës. Specialistët rusë nuk kanë përvojën e duhur për të operuar sistemet e projektimit ukrainas, të cilat janë ndryshe nga ato ruse.
Kotin deklaroi se për të rifilluar funksionimin e centralit, duhet rikthimi i tre linjave të tensionit të lartë 750kV – të shkatërruara gjatë luftimeve – si dhe ndërtimi i një stacioni të ri pompimi për ujë ftohës, pasi shkatërrimi i digës Nova Kakhovka në vitin 2023 ka lënë centralin pa burim të mjaftueshëm uji.
Ndërkohë, përshkallëzimi i luftës vazhdon. Të dielën u raportua për dy civilë të vrarë nga sulmet ruse me raketa, përfshirë një në Kiev. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy deklaroi se vetëm në javën e fundit Rusia ka lëshuar mbi 1,460 bomba ajrore të drejtuara dhe më shumë se 670 dronë sulmues.
Përpjekjet për armëpushim të ndërmjetësuara nga SHBA deri tani kanë dhënë rezultate të kufizuara. Palët kanë rënë dakord të ndalojnë sulmet ndaj objekteve energjetike, megjithatë akuzojnë njëra-tjetrën për shkelje. Sipas burimeve ruse, bisedimet diplomatike me SHBA-në mund të rifillojnë që javën e ardhshme.
