Disa ditë pasi Rumania anuloi zgjedhjet presidenciale të vitit të kaluar për shkak të ndërhyrjes së supozuar ruse, duke shkaktuar zemërimin e disa prej ndihmësve më të afërt të Donald Trump, një politikan fluturoi nga Bukureshti në SHBA dhe u prit në Mar-a-Lago.
Victor Ponta, një ish-kryeministër i majtë, ishte një vizitor i pamundur në resortin e Trump në Florida, duke pasur parasysh dallimet e tyre ideologjike të së kaluarës dhe trazirat në Rumani.
“Ishte një takim privat,” tha Ponta, i cili është në garën aktuale për postin kryesor të Rumanisë.
“Më pëlqeu mjedisi. Trump nuk ishte ende president dhe unë nuk isha kandidat. Jam i lumtur që shkova.”
Udhëtimi i Ponta-s dhe kandidatura e tij pasuese për presidencën nën sloganin “Rumania e para ” theksojnë ndikimin në rritje që presidenti amerikan dhe ndihmësit e tij më të afërt po ushtrojnë në lëvizjet të stilit Maga të Evropës, veçanërisht duke mbështetur Alternativën për Gjermaninë (AfD), e cila siguroi një vend të dytë historik në zgjedhjet parlamentare në shkurt.
Zëvendëspresidenti amerikan JD Vance, i cili u takua me bashkëudhëheqësen e AfD, Alice Ëeidel përpara zgjedhjeve gjermane dhe sugjeroi që partitë kryesore duhet të përfshijnë partinë e djathta në bisedimet e qeverisë, ka kritikuar autoritetet rumune për anulimin e votimit të dhjetorit bazuar në “dyshimet e dobëta të një agjencie inteligjence dhe presionin e madh nga fqinjët e saj kontinental”.
Ponta, i cili gjithashtu mbështeti Georgescu dhe sugjeroi se ai mund ta emëronte atë si kryeministër, tha se “anulimi i zgjedhjeve ishte një gabim dhe një problem i madh për demokracinë rumune”. Ai shtoi se shpresonte që risvotimi, që do zhvillohet më 4 maj dhe 18 maj, nuk do anulohet përsëri nëse një kandidat jo i zakonshëm do ketë sukses.
“Kjo do të rrezikonte demokracinë tonë.”
Pas gati një dekade të kaluar si ish-kryeministër, Ponta së fundmi u shfaq në garën presidenciale, duke u renditur i dyti me rreth 18 për qind të synimeve të votimit – pas George Simion, kreu i së djathtës që ka marrë stafetën nga Georgescu.
Dikur udhëheqës i socialdemokratëve në pushtet, Ponta u detyrua të largohej nga zyra nga protesta masive antiqeveritare kur një zjarr në një klub nate vrau 64 njerëz në vitin 2015. Ylli i tij politik u zbeh pasi u dënua për plagjiaturë të tezës së doktoraturës dhe u gjykua në disa raste korrupsioni – megjithëse përfundimisht u lirua nga këto akuza.
Javën e kaluar ai ndezi polemika të reja pasi pranoi se ishte shpërblyer me nënshtetësinë serbe gjatë kohës së tij si kryeministër, kur urdhëroi të hapej një digë në lumin Danub dhe të përmbyste qëllimisht fshatrat rumune për të mbrojtur kryeqytetin e Serbisë, Beogradin, nga një përmbytje e madhe në rrjedhën e sipërme të lumit.
Vendimi i tij nuk është bërë publik deri tani dhe politikanët në pushtet po bëjnë thirrje për një hetim dhe që Ponta të tërheqë kandidaturën e tij për presidencën. Ponta ka pohuar se rumunët u evakuuan në kohë dhe u kompensuan për pasuritë e tyre të humbura, ndërsa ndoshta mijëra jetë serbe u shpëtuan.
Apeli i Simion dhe Ponta pas miratimit të një diskursi të stilit Maga ka alarmuar kandidatët pro-BE, të cilët po përpiqen të fitojnë tërheqje nga votuesit e zhgënjyer nga një klasë politike e dëmtuar nga skandalet e korrupsionit dhe paaftësia.
Nicusor Dan, kryebashkiaku liberal i Bukureshtit, i cili është afërsisht i barabartë me Ponta-n për vendin e dytë në shumicën e sondazheve të opinionit, ka paralajmëruar se çfarë do të thoshte një fitore ultranacionaliste për Rumaninë.
“Një fitore e Simion ose Ponta do ishte një telash i madh dhe i madh për marrëdhëniet e Rumanisë dhe partnerëve të saj në BE,” tha Dan për Financial Times.
“Presidenti drejton këshillin tonë të sigurisë kombëtare, ai mund të bllokojë ndihmën rumune për Ukrainën ose pjesë të programit të riarmatimit të BE. Ne duhet të ruajmë lidhjen midis Rumanisë dhe partnerëve të saj në BE.”
Ai shtoi se Bukureshti duhej “të ruante partneritetin e tij strategjik me SHBA-në”, veçanërisht për arsye sigurie dhe se “është e mundur të qëndrohet brenda strukturës së BE-së dhe të ruhen marrëdhëniet speciale më SHBA-në”.
Dan, një matematikan i trajnuar në Rumani dhe Francë, mund të kalojë përpara Pontas nëse një tjetër kandidate pro-BE, Elena Lasconi, largohet nga gara.
Partia e Lasconit, Unioni Save Rumania, e bashkëthemeluar nga Dan para se të largohej për të kandiduar si i pavarur, javën e kaluar vendosi ta mbështesë atë për president mbi të. Por Lasconi ka këmbëngulur deri më tani se ajo duhet të qëndrojë në garë edhe pse ka mbështetje të ulët, sepse ajo arriti në balotazh kundër Georgescu vitin e kaluar.
Një tjetër kandidat pro-BE është Crin Antonesku, i cili është i katërti pas Dan me rreth 15 përqind të synimeve të votimit. Antonesku mbështetet nga qeveria e koalicionit trepartiak dhe ka kërkuar gjithashtu të paralajmërojë rumunët për rreziqet e një fitoreje të Simion ose Ponta.
“Ka një sfidë të qartë të populizmit dhe izolimit në vendin tonë, të nxitur nga problemet ekonomike,” tha Antonesku për Financial Times.
“Përveç kësaj, ka një sulm të qartë hibrid nga Rusia ndaj Evropës dhe institucioneve perëndimore”.
Ai tha se kandidatët e stilit Maga të Rumanisë janë “oportunistë pa bindje të vërteta”.
“Përpjekja ime është t’i ekspozoj ata për atë që janë: demagogë të paditur dhe politikanë të paaftë për të qëndruar në këmbë në çdo ndërveprim kuptimplotë ndërkombëtar.”
Simion javët e fundit u përpoq të moderonte diskursin e tij anti-ukrainas dhe të luante kontaktet e tij të fundit me administratën Trump pasi mori pjesë në inaugurimin e presidentit amerikan.
Ponta gjithashtu pretendon se ka një lidhje të veçantë farefisnore me Trump pasi luftoi rastet e korrupsionit dhe tentoi një rikthim politik.
“Unë jam lojtar golfi,” tha Ponta. “Unë luaj gjithmonë për fitore.”
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e FT
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani