Steve Bannon dhe JD Vance
Jesse Romero, një podkaster katolik me qendër në Phoenix, Arizona, thotë se ka ardhur koha për një “papë si Trump” i cili do rivendosë vlerat tradicionale të krishtera pas vdekjes së Papa Françeskut.
“Kushdo që është i butë ndaj abortit, që ka prirje marksiste, që është pro-homoseksual – ne duhet t’i heqim qafe ata,” tha ndikuesi dhe autori konservator.
“Ka peshkopë që kanë marshuar në paradat LGBTQ, ata duhet të pushohen nga puna.”
Romero është nga një grup në rritje i katolikëve konservatorë në SHBA që shpresojnë se vdekja e Françeskut do shënojë një zhvendosje vendimtare nga reformizmi që ai personifikoi, drejt një qasjeje më doktrinare dhe tradicionaliste ndaj besimit.
“Ata patjetër shpresojnë të shohin një refuzim të pontifikatit të Françeskut në konklavën e ardhshme,” tha David Deane, i cili mëson doktrinën e krishterë në Shkollën Atlantike të Teologjisë në Halifax, Kanada.
“Shumë prej tyre ishin në thelb kundër Françeskut.”
Gjendja në kampin e linjës së ashpër u përmblodh nga Roger Stone, një katolik dhe aleat prej shumë kohësh i presidentit Trump, i cili denoncoi papatin e papa Françeskut në rrjetin televiziv amerikan, si “të përzier”.
“Papati i tij nuk ishte kurrë legjitim dhe mësimet e tij shkelnin rregullisht si Biblën ashtu edhe dogmën e kishës,” shkroi ai.
Kardinali Raymond Burke merr pjesë në një marshim kundër abortit në Romë në 2019
Postimi i Stone pasqyron një kundërshti ndaj Françeskut në mesin e tradicionalistëve amerikanë që u shfaq herët në papatin e tij dhe vetëm sa është bërë më i fortë. Humori i mirë është përhapur në gjithë klerin dhe ka energjizuar konservatorët, të cilët janë fuqizuar që kur Trump u kthye në Shtëpinë e Bardhë.
“Ekziston një gamë e konsiderueshme e opinionit katolik amerikan që do kishte parapëlqyer dikë që ishte më pak aventurier doktrinor, më shumë tradicional dhe dikë që ishte pak më pak antiamerikan,” tha John Allen Jr, redaktor i Crux, një faqe katolike lajmesh dhe autor i disa librave mbi kishën dhe papatin.
Mosbesimi ndaj Françeskut ishte veçanërisht i përhapur në mesin e katolikëve “MAGA”, një grup që kombinon mbështetjen për axhendën populiste, nacionaliste të Trump me një përqafim të ortodoksisë së krishterë dhe dyshimin e thellë për tendencat liberale në kishë.
“Ekziston një marrëdhënie simbiotike midis Maga-s dhe post-liberalëve katolikë në të cilën secili nxit dhe inkurajon tjetrin,” tha Deane.
“Trump e ka rritur katolicizmin duke riafirmuar disa gjëra thelbësore, si mbrojtja e kufijve, mbrojtja e jetës njerëzore dhe fakti se ekzistojnë vetëm dy gjini”, tha John Yep, udhëheqës i Katolikëve për Katolikët, një grup i fushatës politike.
“Kjo ishte e mirë për katolikët dhe kjo është arsyeja pse 58 përqind e katolikëve votuan republikanët në nëntor.”
Katolikët më të famshëm MAGA janë Steve Bannon, ish-kryestrategu i Trumpit dhe nënpresidenti JD Vance, i cili u konvertua në katolicizëm në vitin 2019 dhe ishte një nga krerët e fundit botërorë që takoi Françeskun gjatë një takimi të shkurtër në Vatikan të dielën e Pashkëve.
Vance shkaktoi një protestë në janar kur akuzoi Konferencën e Ipeshkvijve Katolikë të SHBA-së se mbështet vetëm emigrantët e paligjshëm për shkak të financimit të konsiderueshëm federal që dioqezat amerikane morën për të ndihmuar në rivendosjen e tyre.
Kardinali Timothy Dolan, kryepeshkop i Nju Jorkut, e quajti vërejtjen “të turpshme” dhe “shumë të keqe”.
Vetë Trump ka punuar shumë për ta lidhur MAGA-n me kishën. Në shkurt ai krijoi një grup pune për të “çrrënjosur paragjykimet anti-kristiane”. Ai emëroi gjithashtu Brian Burch si ambasador të SHBA-së në Vatikan, një kritik i hapur i Françeskut dhe kreu i një grupi që mobilizoi votuesit katolikë për republikanët vitin e kaluar.
Megjithatë lëvizja është më e gjerë se Trump dhe Vance dhe është rezultat i tendencave afatgjata në një kishë që po ndryshon djathtas.
“Ne po kërkojmë dikë që mund të shërojë thyerjet brenda kishës dhe të zhdukë disa nga tendencat moderniste që kanë depërtuar”, thotë podkasteri Jesse Romero
“Kleri që është diplomuar nga seminaret në 10-20 vitet e fundit në SHBA priret të jetë më konservator,” tha Janna Bennett, kryetare e Departamentit të Studimeve Fetare në Universitetin e Dejtonit, Ohio.
Ajo vuri në dukje rolin e luajtur nga institucionet si Universiteti Françeskan i Steubenville, në Ohajo dhe Universiteti Ave Maria në Florida, që të dyja kanë një reputacion konservator dhe kanë siguruar një rrjet priftërinjsh aspirantë dhe ministrash laikë me një mentalitet tradicionalist.
Sipas një sondazhi të publikuar në vitin 2023 nga Catholic Project, një grup kërkimor në Universitetin Katolik të Amerikës, më shumë se 80 për qind e priftërinjve të shuguruar që nga viti 2020 e përshkruan veten si teologjikisht “konservatorë/ortodoksë” ose “shumë konservatorë/ortodoksë”.
Studiuesit thanë se ndërsa priftërinjtë teologjikisht “progresivë” dhe “shumë progresivë” përbënin 68 për qind të ordinandeve të reja në grupin e viteve 1965-1969, ky numër sot “është ulur pothuajse në zero”.
Nuk është çudi që Papa Françesku u bë një personazh i papëlqyer për shumë katolikë amerikanë. Tradicionalistët u zemëruan veçanërisht nga Amoris Laetitia, nxitja e tij apostolike e vitit 2016, e cila ngriti mundësinë e lejimit të katolikëve të divorcuar dhe të rimartuar të merrnin sakramentet.
Ata gjithashtu denoncuan vendimin e tij të vitit 2023 për të miratuar bekimet për çiftet e të njëjtit seks, avokimin e tij për veprim lidhur me ndryshimet e klimës dhe qasjen e tij mikpritëse ndaj emigrantëve. Për katolikët konservatorë, të cilët kishin qenë gjithmonë të pakënaqur me reformat e Vatikanit II, armiqësia e tij ndaj masës latine ishte veçanërisht e vështirë për t’u pranuar.
Ekspertët thonë se kampi ortodoks, anti-Françesk nuk përbënte kurrë shumicën e katolikëve në SHBA. “Zhurma e tyre nuk është në raport me numrin e tyre,” tha Steven Milies, profesor i teologjisë publike në Unionin Teologjik Katolik.
Por ato janë bërë gjithnjë e më me ndikim vitet e fundit, pjesërisht falë institucioneve të tilla si EWTN, rrjeti më i madh mediatik katolik në botë, i cili ka përforcuar pikëpamjet e vijës së ashpër. Me qendër në Alabama, EWTN ka mbledhur miliona dollarë në donacione, me paratë që shkojnë pjesërisht për “krijimin e më shumë programimit dhe përmbajtjes që i jep lavdi Zotit”, thuhet në faqen e rrjetit.
“Françesku ishte një dhuratë e shkëlqyer për ta, sepse është një industri që lulëzon në frymën e opozitës,” tha Millies.
“Dikush duhet të ketë një armik në mënyrë që të zemërojë njerëzit e t’i detyrojë që të hapin kuletat e tyre.”
Zëvendëspresidenti i SHBA JD Vance merr pjesë në liturgjinë e së Premtes së Mirë në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan
Papa i ndjerë nuk i pranoi kritikat e antagonistëve të tij amerikanë. Pasi kardinali konservator Raymond Burke e sulmoi atë për Amoris Laetitia, Françesku e kërcënoi se do e dëbonte nga apartamenti i tij në Vatikan.
Ai gjithashtu shkarkoi peshkopin teksan Joseph Strickland, një tjetër kritik i zëshëm në kishën e SHBA-së, nga dioqeza e tij.
Françesku e kishte bërë të qartë mospëlqimin e tij për politikat që Trump ka miratuar gjatë mandatit të tij të dytë, duke shkruar në një letër drejtuar peshkopëve amerikanë në shkurt se dëbimet e emigrantëve shkelnin “dinjitetin e shumë burrave dhe grave dhe të familjeve të tëra”.
Romero tha se shpresonte se Papa i ardhshëm do sillte një ndryshim drejtimi.
“Ne po kërkojmë dikë që mund të shërojë thyerjet brenda kishës dhe të zhdukë disa nga tendencat moderniste që kanë depërtuar”, tha ai.
Por kjo pikëpamje mund të mos jetë domosdoshmërisht e ndarë nga klerikët e lartë amerikanë që marrin pjesë në konklavën e ardhshme papale.
Nga 10 kardinalët amerikanë nën moshën 80 vjeç që kanë të drejtë të votojnë në procesin e përzgjedhjes, gjashtë u ngritën në gradën e tyre aktuale nga Françesku dhe në përgjithësi janë dashamirës ndaj vizionit të tij për kishën.
“Ka një mundësi shumë më të mirë që ne të kemi dikë në imazhin e Papës së ndjerë – një Papa Françesku i dytë,” tha Yep.
VINI RE: Ky material është pronësi intelektuale e FT
Përgatiti për Hashtag.al, Klodian Manjani
