Skeleti i epokës romake në York, Anglia veriore, tregon shenja se ai është kafshuar nga një mace e madhe, duke siguruar kështu provat e para arkeologjike që gladiatorët luftuan me luanët dhe kafshët e tjera të tmerrshme. Më parë, këto gara njeri-kafshë njiheshin vetëm nga burime të shkruara dhe artistike, duke bërë që shumë studiues të pyesin nëse përplasjet brutale kanë ndodhur në të vërtetë.
“Ajo që nuk e kisha vlerësuar kur fillova këtë punë ishte se nuk kishte asnjë provë fizike të gladiatorëve që luftojnë kafshët, askund në botë,” tha për IFLScience profesor Tim Thompson, autori kryesor i një studimi të ri rreth zbulimit.
“Gjithçka që kemi deri tani janë vizatime, piktura dhe mozaikë”.
Për shembull, në Yorkshire, një mozaik i gjetur në një vilë romake në fshatin Rudston përshkruan një luan, një leopard, një dem dhe një dre pranë shenjave të një kompanie të famshme të “gjuetarëve të arenës”. Megjithatë, shumë pak mbetje të vërteta të kafshëve të mëdha janë gjetur nga amfiteatrot romake, me një shpërndarje kockash leopardi në Serbi që përfaqëson shembullin e vetëm në Evropë në veri të Alpeve.
Megjithatë, kur gërmuan një varrezë në Driffield Terrace në qytetin romak të Eboracum – që tani është York – autorët e studimit vunë re se të gjithë trupat i përkisnin të rinjve që tregonin shenja të traumës fizike. Në mënyrë intriguese, shumë nga këto lëndime përputheshin me ato të gjetura në skelete nga varrezat e gladiatorëve të Efesit në Turqi.
“Kur shikoni demografinë e varreve, traumën, natyrën e prerjeve të kokës, e gjithë kjo është shumë e pazakontë kur e krahasojmë atë me trupat nga varrezat e tjera romake,” thotë Thompson.
“Por kur e krahasojmë me trupat nga Efesi, për shembull, atëherë ata janë vërtet disi të ngjashëm. Kështu që ne jemi mjaft të sigurt se këta janë gladiatorë.”
